Kiedy badacze zapytali potencjalnych uczestników analizy kogo chcieliby zobaczyć w filmach promujących zdrowy styl życia, odpowiedź była prosta: chcieli zobaczyć siebie samych – to znaczy osoby w podobnej sytuacji materialnej i z podobnymi problemami – w tym przypadku matki o niskich dochodach z nadmierną masą ciała.
Zaprojektowana przez badaczy interwencja przyniosła pożądane rezultaty, jeśli chodzi o poprawę sposobu odżywiania badanych.
Uczestniczki, które oglądały filmy i rozmawiały z grupą wsparcia przez 16 tygodni, były bardziej skłonne do zmniejszenia spożycia tłuszczów w zwyczajowej diecie niż kobiety w grupie kontrolnej, które otrzymały wydruki z materiałami na temat stylu życia. Badanie zostało opublikowane online w czasopiśmie „Appetite”.
Szczegóły na temat badania:
Do badania zrekrutowano kobiety, które borykają się z różnymi wyzwaniami – są matkami małych dzieci, są silnie zestresowane, o niskich dochodach i z nadmierną masą ciała, mają tendencję do utrzymywania dodatkowych np. ok. 4,5 kg po porodzie i prawdopodobnie prowadzą dietę o wysokiej zawartości tłuszczów. Kobiety z tej grupy są narażane na otyłość w późniejszym życiu i potencjalne problemy zdrowotne przy kolejnej ciąży.
Badacze zidentyfikowali dwa czynniki, które doprowadziły do sukcesu interwencji: badanie zostało zaprojektowane, aby odwołać się do osobistych wartości uczestników i budować pewność siebie, aby podjąć wyzwanie dla zdrowszego życia. Te czynniki psychospołeczne, są znane jako autonomiczna motywacja i poczucie własnej skuteczności. Poprzednie badania wykazały, że ubóstwo może prowadzić do niskiej skuteczności podejmowanych działań.
Autonomiczna motywacja różni się w zależności od populacji. W tym badaniu uczestnicy powiedzieli przed rozpoczęciem interwencji, że chcą być wzorem do naśladowania dla swoich dzieci. Mieli nadzieję, że ich dzieci będą mniej zestresowane i szczęśliwsze oraz utrzymają dobre relacje rodzinne.
Do badania zrekrutowano uczestniczki Special Supplemental Nutrition Program for Women, Infants, and Children (WIC), które dotyczy kobiet w ciąży, w połogu, podczas laktacji oraz dzieci w wieku do 5 lat. Osoby kwalifikujące się do programu musiały spełnić warunki dotyczące dochodów. Matki były w wieku od 18 do 39 lat, a ich wskaźnik masy ciała wahał się od 25,0 do 39,9 kg/m2. Interwencja miała na celu zapobieganie przybieraniu na masie ciała poprzez promowanie radzenia sobie ze stresem, prowadzeniem zdrowej diety i uprawiania aktywności fizycznej. W tym badaniu przeanalizowano tylko wyniki związane z dietą.
Podczas badania 212 uczestniczek losowo przydzielonych do grupy interwencyjnej obejrzało łącznie 10 filmów, w których kobiety takie jak one przedstawiły opinie na temat zdrowego odżywiania i przygotowywania posiłków, radzenia sobie ze stresem i aktywności fizycznej.
Kobiety na nagraniach opowiadały autentyczne historie, pokazywały przygotowywanie posiłków ze znanymi produktami i wykazały, że proste, praktyczne kroki – takie jak czytanie etykiet produktów spożywczych – mogą stopniowo prowadzić do zdrowszego stylu życia. Mówiono także o emocjach – jak radzić sobie ze zmianą nawyków, bezskutecznymi próbami utraty masy ciała oraz o strachu przed porażką. Uczestniczki odbyły również 10 telekonferencji z grupami wsparcia w trakcie badania. W wywiadach telefonicznych naukowcy zapytali uczestniczki o ich zwyczajową dietę, o ich zaufanie do przestrzegania diety niskotłuszczowej i dlaczego chcą odżywiać się zdrowiej.
Wyniki:
Na podstawie tych badań naukowcy ustalili, że w czasie 16-tygodniowej interwencji, w porównaniu z materiałami do czytania filmy i rozmowy z grupami wsparcia były bardziej skuteczne dla wzrostu autonomicznej motywacji i własnej skuteczności oraz przyczyniły się do bardziej znaczącego spadku spożycia tłuszczów w diecie.
Plany na przyszłość:
Naukowcy nadal analizują dane dotyczące aktywności fizycznej i stresu. Filmy są teraz częścią cyklu edukacji uczestników WIC.
Źródło: Mei-Wei Chang, Alai Tan, Jiying Ling, Duane T. Wegener, Lorraine B. Robbins. Mediators of intervention effects on dietary fat intake in low-income overweight or obese women with young children. Appetite, 2020; 151: 104700
