Dieta dr Dąbrowskiej – cała prawda o cudownym „oczyszczaniu”

Dieta dr Ewy Dąbrowskiej jest to jedna z najpopularniejszych diet, która wzbudza dość duże kontrowersje. Jest to oczyszczająca, dwuetapowa kuracja, która polega na spożywaniu wyłącznie warzyw i owoców przez okres kilku dni do kilku tygodniu. Autorka diety zapewnia szybką utratę masy ciała oraz wiele korzyści zdrowotnych. 

Na czym polega post warzywno-owocowy?

Pierwszy etap diety to rodzaj leczniczej głodówki. W tym okresie zalecany jest post oparty na spożywaniu warzyw niskoskrobiowych z takich grup jak korzeniowe, cebulowe, kapustne, liściaste, dyniowate i psiankowate. Dodatkowo można spożywać niewielką ilość niskocukrowych owoców (jabłka, jagody, cytryny, grejpfruty). Dostarcza nam ona około 800 kcal. Warzywa i owoce powinny być spożywane na surowo w formie surówek, koktajli oraz zup. W czasie kuracji nie można spożywać żadnych innych produktów. Wyeliminować należy również kawę, mocną herbatę, alkohol oraz palenie papierosów [2,3].

Następnie zalecane jest stopniowe wychodzenie z postu i wprowadzanie do jadłospisu wcześniej wyeliminowanych produktów. Autorka diety zaleca jednak kontynuowanie postu przez 1-2 dni w tygodniu bądź jeden tydzień w miesiącu. 

Na czym polega fenomen diety?

Według autorki post warzywno-owocowy aktywuje w organizmie procesy autofagii. Lecznicza głodówka uruchamia w organizmie tzw. trawienie wewnętrzne, w którym komórka sama zjada swoje uszkodzone, zwyrodniałe lub martwe części a następnie zachodzi ich wymiana na źródło energii.  W ten sposób w organizmie rozpoczynają się cudowne i naturalne mechanizmy samoleczenia [1]. 

Brzmi świetnie! Tym bardziej, że w 2016 roku prof. Yoshinori Ohsumi otrzymał Nagrodę Nobla za potwierdzenie w swoich badaniach skuteczności mechanizmów autofagii. 

Podczas restrykcji kalorycznej dochodzi do produkcji białek – sirtuin, które odpowiadają za naprawę materiału genetycznego DNA. Dzięki temu osiągamy wolniejszy proces starzenia się komórek oraz wdzięczność organizmu za cudowny „zastrzyk energii” [1].

Dodatkowo, dieta dostarcza duże ilości antyoksydantów. Warzywa i owoce są cennym źródłem polifenoli, które wykazują działanie przeciwutleniające, zmniejszają ryzyko występowania chorób układu sercowo-naczyniowego oraz chorób nowotworowych.

Jakie są efekty stosowania tej diety?

Oczywiście spektakularne.

Szybka utrata masy ciała, wzmocnienie organizmu, cudowny „zastrzyk energii”, poprawa samopoczucia, oczyszczenie organizmu z toksyn, wzmocnienie odporności, przywrócenie harmonii wewnętrznej, poprawa działania układu nerwowego, pozbycie się dolegliwości z układu pokarmowego oraz wiele innych [4]. Niczym lekarstwo na całe zło!

A teraz czas na fakty…

Autorka diety powołuje się na tylko na jedno badanie naukowe, które potwierdza skuteczność diety. Badanie zostało przeprowadzone na bardzo wąskiej grupie liczącej zaledwie 13 osób [5]. Aktualnie brak jest dowodów naukowych na potwierdzenie skuteczności i bezpieczeństwa stosowania postu warzywno-owocowego. 

W 2016 roku prof. Yoshinori Ohsumi faktycznie otrzymał Nagrodę Nobla za potwierdzenie skuteczności mechanizmów autofagii u drożdży [6]. Odkrycia Ohsumiego stworzyły fundamenty do badań nad autofagią u ludzi, jednak same badania na drożdżach nie dowodzą bezpośrednio skutków autofagii w ludzkim organizmie.

Dieta bardzo niskokaloryczna i niedoborowa

Dieta pozwala w krótkim czasie pozbyć się nadmiernej masy ciała. Fakt, spożywając jedynie 800 kcal jesteśmy w deficycie energetycznym. Organizm zużywa więcej energii niż jej przyjmuje z pożywieniem i dlatego dochodzi do utraty masy ciała [7]. Podstawą każdej diety redukcyjnej jest ujemny bilans energetyczny i nie zawdzięczamy tego cudownym właściwościom diety dr Dąbrowskiej. 

Tak niskokaloryczna dieta prowadzi do obniżenia Podstawowej Przemiany Materii (PPM, ang. Basal Metabolic Rate), czyli spowolnienia tempa metabolizmu [8]. Co to oznacza w praktyce? Po zakończeniu diety, przejście na zbilansowaną dietę prawdopodobnie zakończy się efektem jo-jo [9]. Utracone kilogramy wrócą jak bumerang i mogą utrzymywać się przez dłuższy czas po jej zakończeniu.

Dieta dr Ewy Dąbrowskiej jest monotonna, bardzo restrykcyjna i niedoborowa w białko. W ten sposób pozbywamy się nie tylko tkanki tłuszczowej, ale również beztłuszczowej masy ciała, czyli mięśni czego podczas odchudzania z pewnością chcemy uniknąć [10].

Jest również niedoborowa m.in.: w tłuszcze (szczególnie w kwasy omega-3), wapń, cynk, jod, żelazo oraz w witaminy z grupy B. Zamiast pięknych włosów, cery i paznokci będziesz musiał/a pogodzić się z ich brakiem oraz pękaniem skóry [11].

Ryzyko wielu zaburzeń

Dieta zwiększa ryzyko zaburzeń miesiączkowania u kobiet. Zaburzenia cykli menstruacyjnych mogą powodować trudności w zajściu w ciążę, ponieważ tak niedoborowa i niskokaloryczna dieta może prowadzić do tzw. cykli bezowulacyjnych [12,13].

Daje błędne przekonanie, że zdrowa dieta musi być restrykcyjna i skrajnie niskokaloryczna. Niestety, ale całkiem możliwe, że doprowadzi również do zaburzeń odżywiania.

Dodatkowo, dzięki tej restrykcyjnej diecie otrzymasz zmniejszoną odporność a tym samym zwiększone ryzyko infekcji, osłabienie, zwiększone ryzyko złamań, częste bóle głowy, zaburzenia flory bakteryjnej jelita oraz biegunki, które wiążą się z zwiększonym spożyciem błonnika z warzyw i owoców [14,15,16]. 

Czy dieta faktycznie prowadzi do oczyszczenia organizmu z toksyn?

Stosowanie diet oczyszczających niestety nie ma naukowego uzasadnienia. Za oczyszczanie w naszym organizmie odpowiedzialne są nerki, wątroba, przewód pokarmowy oraz płuca. Jest to czysta fizjologia i nasz organizm z pewnością sobie z tym poradzi. 

A więc jakie są zalety stosowania tej diety?

Nakłania do spożywania warzyw i owoców. 

Pozwala uzyskać szybką utratę masy ciała (kosztem beztłuszczowej masy ciała).

Nie dostarcza nasyconych kwasów tłuszczowych oraz izomerów trans kwasów tłuszczowych.

Przygotowywanie posiłków nie zajmuje zbyt wiele czasu.

Podsumowanie

Masz do wyboru dwie opcje. Jedną z nich jest zastosowanie diety dr Ewy Dąbrowskiej, przy czym szybko tracisz nadprogramowe kilogramy, zyskujesz poważne problemy zdrowotne i w końcu osiągasz nieunikniony efekt jo-jo.

Drugą opcją jest wprowadzenie odpowiednio zbilansowanej i pełnowartościowej diety, która wprowadzi Ciebie w deficyt energetyczny. Oczywiście możesz zainspirować się dietą warzywno-owocową by zwiększyć udział warzyw i owoców w diecie, ale nie zbudujesz racjonalnej diety wyłącznie na nich. Utrata masy ciała będzie wolniejszym procesem, wymagającym dużo cierpliwości, ale trwałym, a Ty zachowasz przy tym zdrowie!

Wybór należy do Ciebie.

Bibliografia

1. ewadabrowska.pl, dostęp: 24.04.2020
2. Dąbrowska B.A.: Dieta warzywno-owocowa dr Ewy Dąbrowskiej. Przepisy. Kraków, WAM, 2017. 
3. Dąbrowska E.: Przywracać zdrowie jedzeniem. Warszawa, Michalineum, 2002.
4. Dąbrowska E.: Ciało i ducha ratować żywieniem. Warszawa, Michalineum, 2003.
5. Dąbrowska E., Jabłońska-Kaszewska I., Falkiewicz B.: Effect of high fiber vegetable-fruit diet on the activity of liver damage and serum iron level in porphyria cutanea tarda (PCT). Med. Sci. Monit. 2001; 7(Suppl 1): 282-286
6. Takeshige K., Baba M., Tsuboi S., Noda T., Ohsumi Y.: Autophagy in yeast demonstrated with proteinase-deficient mutants and conditions for its induction. J Cell Biol. 1992; 119(2):301-311
7. Martin C.K, Bhapkar M., Pittas A.G.: Effect of Calorie Restriction on Mood, Quality of Life, Sleep, and Sexual Function in Healthy Nonobese Adults: The CALERIE 2 Randomized Clinical Trial. JAMA Intern Med. 2016; 176(6): 743-752.
8. Chung N., Park MY., Kim J., Park HY., Hwang H., Lee CH., Han JS., So J., Park J., Lim K.: Non-exercise activity thermogenesis (NEAT): a component of total daily energy expenditure. J Exerc Nutrition Biochem. 2018; 22(2): 23-30
9. Rosenbaum M., Leibel R.L.: Adaptive thermogenesis in humans. Int J Obes. 2010; 34(0 1): S47-S55.
10. Trexler E.T., Smith-Ryan A.E., Norton L.E.: Metabolic adaptation to weight loss: implications for the athlete. J Int Soc Sports Nutr. 2014; 11: 7
11. Cao C., Xiao Z., Wu Y., Ge C.: Diet and Skin Aging-From the Perspective of Food Nutrition. Nutrients. 2020; 12(3): 1-25
12. Huhmann K.: Menses Requires Energy: A Review of How Disordered Eating, Excessive Exercise, and High Stress Lead to Menstrual Irregularities. Clin Ther. 2020
13.  Williams NI, Leidy HJ., Lieberman JL., Legro RS., De Souza MJ.: Magnitude of daily energy deficit predicts frequency but not severity of menstrual disturbances associated with exercise and caloric restriction. Am J Physiol Endocrinol Metab. 2015; 308(1): E29-39
14. Tsai ML., Chou KM., Chang CK., Fang SH.: Changes of mucosal immunity and antioxidation activity in elite male Taiwanese taekwondo athletes associated with intensive training and rapid weight loss. Br J Sports Med. 2011; 45(9): 729-734
15. Veronese N., Reginster JY.: The effects of calorie restriction, intermittent fasting and vegetarian diets on bone health. Aging Clin Exp Res. 2019; 31(6): 753-758
16. De Souza MJ., West SL., Jamal SA., Hawker GA., Gundberg CM., Williams NI.: The presence of both an energy deficiency and estrogen deficiency exacerbate alterations of bone metabolism in exercising women. Bone. 2008; 43(1): 140-148