Kawa Inka. Czy kawa zbożowa ma właściwości zdrowotne i kiedy warto ją pić?

Kawa Inka wiedzie prym na polskim rynku wśród producentów w kategorii kaw zbożowych. Jest kojarzona z naturalnością oraz tym, co uważane jest za zdrowe. Jest bogata w wartościowe składniki odżywcze. Posiada szereg właściwości prozdrowotnych. W Polsce kawa zbożowa Inka cieszyła się dużą popularnością w czasach PRL-u. Ze względu na problemy z importem prawdziwej kawy Inka stanowiła jej substytut. Jej nazwa wywodzi się od słów Instant (rozpuszczalne) + Kahva (kawa).

Spis treści:

1. Wartości odżywcze i właściwości
2. Rodzaje kawy Inki
3. Czy zawiera kofeinę?
4. W ciąży i karmieniu piersią
5. Dla dzieci i młodzieży
6. Akryloamid – wyniki badania
7. Alternatywa dla tradycyjnej kawy
8. Przeciwwskazania
9. Czy kawa zbożowa jest zdrowa?
10. Najczęstsze pytania
11. Hit czy kit?
12. Podsumowanie
13. Bibliografia

Skład i wartości odżywcze i właściwości

Główne składniki [1]:

• Zboża 72% (JĘCZMIEŃ. ŻYTO)
• cykoria
• burak cukrowy – prażone

Wartość odżywcza w jednej porcji (4 g kawy + 200 ml wody):

• Wartość energetyczna – 14 kcal
• Tłuszcz – 0 g
  • W tym tłuszcze nasycone – 0 g
• Węglowodany – 3,2 g
  • W tym cukry – 0,5 g
• Białka – 0,2 g
• Sól – 0 g

Kawa zbożowa zawiera śladowe ilości składników odżywczych takich jak: 

• witaminy z grupy B – które odpowiadają za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i mięśniowego oraz wspomagają pracę serca,
• cynk –  który reguluje ciśnienie krwi, pomaga zachować zdrową skórę, włosy i paznokcie oraz łagodzi podrażnienia śluzówki,
• potas – odpowiada za prawidłowe spalanie węglowodanów i białek, utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej oraz regulowanie gospodarki wodno-elektrolitowej organizmu,
• żelazo – bierze udział w wytwarzaniu hemoglobiny, wspomaga układ odpornościowy, zmniejsza dolegliwości podczas menstruacji,
• fosfor – wzmacnia kości i zęby, poprawia funkcjonowanie układu nerwowego, jest elementem budulcowym błony komórkowej.

Kawa zbożowa z dodatkiem cykorii zawiera również inulinę, która działa jak naturalny probiotyk. Inulina jest to błonnik pochodzący z cykorii. W porcji znajduje się jej aż 2,15 g. Dziennie zapotrzebowanie nie ten składnik wynosi min. 25 g.

Rodzaje kawy Inki

• Inka Klasyczna – zawiera tylko 3 składniki: Jęczmień, żyto i cykorię
• Inka Smakowa – wersja z dodatkiem mleka, karmelu, czekolady, korzenna i kokosowa. Kawy zbożowe smakowej oprócz podstawy klasycznej inki zawierają wybrane dodatki, cykorię, prażonego buraka cukrowego, aromaty i cukier.
• Inka Funkcjonalna – to linia kaw zbożowych wzbogacanych m.in.: magnezem, błonnikiem, wapniem i witaminami oraz orkiszowa. Nie zawiera cukru w składzie. Za to w wersji z błonnikiem znajdziemy inulinę pozyskaną z cykorii.
• Inka BIO – zawiera zboża pozyskane z upraw ekologicznych. Wyróżniamy: Inkę BIO klasyczną, Inkę BIO z cykorią, Inkę BIO z figą oraz Inkę BIO orkiszową.
• Inka bezglutenowa – gluten w procesie produkcji zostaje oddzielony od ziarna i usunięty z produktu.

Czy kawa zbożowa zawiera kofeinę?

Kawa zbożowa Inka nie zawiera kofeiny. Ma właściwości pobudzające, dzięki dużej zawartości węglowodanów. Jednakże nie działają tak silnie, jak normalna kawa.

Czy kawa zbożowa jest dobrą alternatywą kofeiny w okresie ciąży i karmienia piersią?

Ze względu na brak kofeiny Inka często stosowana jest jako zamiennik tradycyjnej kawy w okresie ciąży i karmienia piersią. Kawa zbożowa Inka nie zawiera substancji mocno pobudzających i nie uzależnia. Zatem nie ma przeciwwskazań do stosowania jej w okresie ciąży i karmienia piersią.

Kawa zbożowa w diecie dzieci i młodzieży

Kawa zbożową Inka to pyszny napój, który często podaje się dzieciom. Według producenta mogą ją przyjmować dzieci już od 3. roku życia. Według Instytutu Matki i Dziecka kawa zbożowa na mleku może być podawana już po 12 miesiącu życia [2].

Kawy zbożowe a zawartość akryloamidu w diecie – wyniki badania

Akryloamid jest sklasyfikowany jako związek kancerogenny i neurotoksyczny [3]. Związek ten tworzy się w procesie wypalania ziaren kawy oraz podczas prażenia ziaren zbóż i innych produktów (np. cykorii, buraka cukrowego), które wchodzą w skład substytutów kawy, tzw. kawy zbożowej [4]. Czy zatem powinniśmy się go obawiać? Na to pytanie odpowiedziały – Iwona Gielecińska, Hanna Mojska i Katarzyna Świderska z Narodowego Instytutu Żywności i Żywienia w Warszawie.

Przeprowadziły one badanie „Kawa zbożowa jako źródło akryloamidu w diecie” [5]. Celem tego badania było oznaczenie zawartości akryloamidu w różnych rodzajach kawy zbożowej dostępnych na polskim rynku oraz oszacowanie narażenia populacji polskiej na akryloamid pochodzący z tych produktów.

Badaniem objęto 12 rodzajów kaw zbożowych zakupionych na terenie Warszawy i okolic. Zawartość badanego związku we wszystkich przebadanych próbkach kawy wynosiła średnio 718 μg/kg, osiągając maksymalnie wartość 1412 μg/kg. Analizując próbki, stwierdzono, że kawy zbożowe z dodatkiem cykorii i buraka cukrowego zawierają 4-krotnie więcej akryloamidu niż kawy, mające w swoim wyłącznie ziarna zbóż. Średnie pobranie akryloamidu z kawą zbożową w populacji polskiej (1-96 lat) było niskie i wynosiło 0,118 μg/osobę/dzień.

Kawa zbożowa jest istotnym źródłem badanego związku, mimo to jej udział w dostarczaniu akryloamidu z dietą nie przekraczał 1%. Zatem zawartość akryloamidu w badanych kawach zbożowych spełnia zalecenia Komisji UE z dnia 2 czerwca 2010 r. w sprawie monitorowania poziomów akryloamidu w żywności [6].

Należy monitorować spożycie akryloamidu wraz z dietą, szczególnie u osób spożywających kawę zbożową regularnie. Warto wybierać produkty zawierające jego nieznaczne ilości. Nie ma badań dowodzących, aby jego niewielkie ilości miały szkodliwe właściwości. Jest on naprawdę szkodliwy, jeśli jesteśmy narażeni na jego wysokie dawki. Porównywalnie kawa tradycyjna zawiera podobne ilości tego składnika [7].

Kawa zbożowa jako alternatywa dla tradycyjnej kawy

Kawę zbożową poleca się osobom cierpiącym na nadciśnienie, jako substytut tradycyjnej kawy. Nie zawiera ona kofeiny, także nie podwyższa ona ciśnienia krwi. Ponadto ma zdolność zmniejszania poziomu „złego cholesterolu” LDL. Dzięki zawartości błonnika zmniejsza uczucie głodu i wspomaga perystaltykę jelit.

Kawę zbożową zaleca się osobom cierpiącym na choroby układu pokarmowego. Wspomaga wydzielanie żółci przez organizm oraz łagodzi podrażnienia śluzówki. Szczególnie zalecana jest jako zamiennik standardowej kawy u osób chorujących na refluks żołądkowo-przełykowy.

Kto powinien zrezygnować z kawy zbożowej?

Tradycyjna kawa zbożowa ze względu na swój skład jest przeciwwskazana dla osób uczulonych na ziarna zbóż oraz chorujących na celiakię / nadwrażliwość na gluten. Jednak na rynku spożywczym można spotkać bezglutenową wersję tej kawy.

Klasyczna Inka jest to produkt z niskim indeksem glikemicznym. Mogą ją pić również diabetycy. Należy jednak zwrócić uwagę na korzystanie z wersji smakowych, ponieważ one zawierają dodatkowo cukier.

Czy kawa Inka jest zdrowa?

Kawa zbożowa polecana jest szczególnie osobom, które ze względów zdrowotnych nie mogą pić normalnej kawy. Ma pozytywny wpływ na zdrowie i w przeciwieństwie do kawy prawdziwej, nie uzależnia, ponieważ nie zawiera kofeiny oraz nie utrudnia wchłaniania cennych soli mineralnych: żelaza i magnezu. Dodatkowo przygotowana z mlekiem zwiększa przyswajalność przez organizm białka oraz magnezu [8].

Najczęstsze pytania

HIT czy KIT?

Inka jest produktem niskokalorycznym. Regularnie spożywana działa na organizm antyoksydacyjnie i przeciwutleniająco, dzięki zawartości polifenoli [8]. Na półkach sklepowych można znaleźć odmiany wzbogacane witaminami i składnikami mineralnymi np. wapniem lub magnezem. Jest produkowana głównie ze zbóż, dzięki czemu pomaga przyspieszyć przemianę materii. Tym samym staje się ciekawą propozycją dla osób na diecie odchudzającej.

Podsumowanie

Kawa zbożowa jest najzdrowszą z kaw. Dzięki prostemu i naturalnemu składowi mogą ją również pić kobiety w ciąży, dzieci oraz osoby z wybranymi jednostkami chorobowymi. Zawiera dużą zawartość błonnika i witamin. Jest to produkt bezkofeinowy. Pobudza, dzięki dużej zawartości węglowodanów. Warto uwzględnić ją w codziennej diecie.

Bibliografia:

1. „Tabele składu i wartości odżywczych produktów” PZWL, 2020
2. „1000 pierwszych dni – Poradnik żywienia dziecka od 1 do 3 roku życia” Instytut Matki i Dziecka, 2012
3. https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/akryloamid-w-zywnosci-czy-jest-sie-czego-obawiac (dostęp z dnia 12.07.22 r.)
4. https://www.fooddrinkeurope.eu/resource/acrylamide-toolbox (dostęp z dnia 12.07.22 r.)
5. Gielecińska I., Mojska H., Świderska K. „Kawa zbożowa jako źródło akryloamidu w diecie” Prob Hig Epidemiol, s. 290-295, 2017.
6. https://eur-lex.europa.eu/legalcontent/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32010H0307&from=LV (dostęp z dnia 12.07.22 r.)
7. https://www.healthline.com/nutrition/acrylamide-in-coffee#what-it-is (dostęp z dnia 15.07.22 r.)
8. http://laboratoria.net/pdf/?get=L2FrdHVhbG5vc2NpL19pdGVtLDI0Nzg0LHJpZCwscHJpbnQsMSxwZGYsMS5odG1s (dostęp z dnia 13.07.22 r.)