10 metod na krojenie cebuli bez łez. Jak to zrobić?

Cebula to warzywo o charakterystycznym ostrym smaku i zapachu. W Polsce cebula dodawana jest w każdym zakątku kraju do licznych potraw. I bardzo dobrze- jej właściwości sprawiają, że jest prawdziwą bombą odżywczą. Niestety krojenie cebuli często powoduje łzy i katar. Nie ma za to wątpliwości- końcowy efekt jest tego wart. Istnieje jednak kilka sposobów, aby ograniczyć negatywne aspekty przy obróbce cebuli. Przyjrzymy się im w dalszej części tekstu.

Spis treści:

1. Dlaczego płaczemy przy krojeni cebuli
2. Różne rodzaje cebuli a łzy
3. 10 prostych metod, by nie płakać przy krojeniu cebuli
4. Krótko o cebuli
5. Podsumowanie
6. Najczęstsze pytania
7. Bibliografia

Dlaczego płaczemy podczas krojenia cebuli?

Cebula to warzywo, które dojrzewa pod ziemią. Ich podziemny dom zamieszkują również stworzenia takie jak norniki, które uwielbiają skubać bulwy i korzenie cebuli. Aby temu zapobiec, cebula jest wyposażona w substancję obronną, który chroni ją od podjadania przez podziemne szkodniki. [5]

Substancja ta nazywa się sulfin etylu- i to również ona odpowiada za ostry, charakterystyczny smak i zapach cebuli. Sulfin etylu powstaje dzięki enzymom LFS zawartych w cebuli, które po zmieszaniu z aminokwasami zmieniają się w kwasy sulfonowe. Kwasy te natomiast samorzutnie przekształcają się w sulfin etylu. [6,7]

Podobnie jak cebula, nasze oczy są również wyposażone w mechanizm obronny, który chroni je przed uszkodzeniem. Kiedy nerwy w naszym oku wykryją czynnik powodujący łzawienie (w przypadku cebuli to wcześniej wspomniany sulfin etylu), wytwarzają łzy, aby je wypłukać. Łzy, które wylewamy podczas siekania cebuli, nie są spowodowane żadnymi emocjami. To odruchowy mechanizm naszego organizmu stymulowany przez czynniki drażniące. [8] 

Rodzaje cebuli a łzy

Na rynku istnieje wiele różnych odmian cebuli, w tym również takie, które powodują mniej łez przy krojeniu. Cebule, które wywołują najostrzejszą reakcję obronną naszych oczu to takie, które zawierają najwięcej substancji drażniącej, czyli sulfinu etylu. Należą do nich popularna cebula biała oraz czerwona. [9]

Słodsze odmiany cebuli, takie jak cebula zielona, posiadają mniej czynnika drażniącego i z reguły powodują mniej łez u większości ludzi. [10]

Warto również wspomnieć, że naukowcy stworzyli odmianę cebuli „bez łez”. Chociaż nie jest jeszcze ona masowo produkowana, to można ją spotkać w niektórych sklepach w Ameryce. Odmiana tej cebuli nazywa się „Sunions” i jak podaje producent- jest wynikiem ponad trzech dekad rolnictwa, badań i rozwoju. [11,12]

Jak nie rozpłakać się przy krojeniu cebuli? 10 prostych metod

Nie ma chyba osoby, która nie rozpłakałaby się przy krojeniu cebuli. Istnieje jednak kilka prostych tricków, które pomogą na zapanowanie nad łzawieniem.

1. Używanie gogli lub okularów

Najśmieszniejszy patent, jaki można znaleźć, aby zapobiec płaczu podczas krojenia cebuli, jest użycie gogli, okularów lub maski do nurkowania. Chociaż fakt pochylania się nad deską do krojenia z takim sprzętem wodnym wydaje się absurdalny, to pomaga. W ten sposób opary z cebuli nie dostaną się do naszych oczu, oczywiście pod warunkiem, że okulary, czy gogle są szczelne.

2. Użycie bardzo ostrego noża

Krojenie cebuli uszkadza jej włókna, co w efekcie powoduje uwalnianie drażniącego związku, czyli sulfinu etylu. Warto więc użyć ostrego noża, który zamiast miażdżyć włókna, będzie je sprawnie ciął. Z własnego doświadczenia mogę stwierdzić, że świeżo naostrzony nóż zdecydowanie wywołał łagodniejszą reakcję moich oczu. Wniosek jest jeden: warto naostrzyć nóż przed krojeniem cebuli.

3. Korzystanie z siekacza do cebuli

Przygotowanie cebuli do konkretnego dania często wymaga posiekania jej na drobne kawałki. Jak już wiemy- krojenie cebuli nie należy do przyjemnych zadań i często wywołuje łzy. Tutaj z pomocą przychodzi nam siekacz do warzyw. Wystarczy wrzucić do krajalnicy pokrojoną na ćwiartki cebulę lub inne warzywa, które chcemy rozdrobnić, pociągnąć za sznurek i gotowe. Kilka pociągnięć wystarczy, aby uzyskać pożądany efekt. Przy konieczności pokrojenia większej ilości cebuli, to urządzenie pomaga zaoszczędzić nie tylko nasze łzy, ale również nasz czas.

4. Zapewnienie cyrkulacji powietrza

Warto na czas krojenia cebuli uruchomić wentylator lub otworzyć okno. Zapewni to cyrkulację powietrza, która pozwoli na rozproszenie się oparów z cebuli. Przydatnym rozwiązaniem będzie również położenie deski do krojenia pod włączonym okapem, który w pewnym stopniu pochłonie wytwarzający się sulfin etylu. 

5. Krojenie cebuli na stojąco

Ta metoda jest prosta i logiczna: im oczy dalej od cebuli, tym mniej substancji dostanie się do naszych oczu. A co za tym idzie: mniejsze ryzyko łzawienia. Opłaca się więc kroić cebulę na stojąco, ponieważ siedząc, nasza twarz będzie zdecydowanie bliżej deski do krojenia. 

6. Schładzanie cebuli

Obraną cebulę możemy schłodzić przez kilkanaście minut w zamrażalniku lub w lodówce. Chłodzenie spowolni uwalnianie się sulfinu etylu, który powoduje łzy i podrażnienie oczu. [13] Należy jednak pamiętać, że zbyt długie przetrzymanie cebuli w zamrażarce może powodować, że jej pokrojenie będzie trudniejsze.

7. Krojenie cebuli pod wodą

Krojenie cebuli zanurzonej w wodzie jest kolejnym sposobem, aby uniknąć łez przy krojeniu warzywa. Woda tworzy pewnego rodzaju barierę ochronną, dzięki której ogranicza przedostawanie się oparów z cebuli do oczu. Aby wypróbować tę metodę, należy zachować pewne środki ostrożności. Użyj szerokiego, płaskiego naczynia, aby zapewnić maksymalną przestrzeń do pracy i się nie pokaleczyć. Można również spróbować włożyć deskę do krojenia do zlewu i pokroić cebulę pod zimną, bieżącą wodą.

8. Krojenie cebuli z zapałką w ustach

Metoda jest prosta: wkładamy nieodpalone zapałki do ust i przygryzamy zębami. Jak to ma nam pomóc? Czerwony koniec zapałki ma za zadanie pochłaniać związki sulfinu etylu, zanim dotrą do naszych oczu. Niestety na ten moment nie ma wystarczających badań, które mogą potwierdzić ten sposób. Istnieje również teoria, że zaciskając zapałkę między zębami, wymuszamy oddychanie przez uchylone usta. Należy trzymać w ustach około pięciu sztuk zapałek, siarką skierowanych do zewnątrz. Choć ten trick wydaje się dziwny, warto spróbować.

9. Krojenie cebuli przy świeczce

Można odpalić świeczkę na czas krojenia cebuli. Dzięki temu opary unoszą się w górę pomieszczenia i nie będą aż tak uciążliwe dla naszych oczu.

10. Guma do żucia

Kolejnym wartym wypróbowania trickiem jest użycie gumy do żucia. Najlepiej sprawdzi się ta o smaku miętowym. Dzięki olejkom zapachowym guma przebije się przez „cebulowy opar”, w efekcie zapobiegając łzawieniu.

Krótko o cebuli

Zdecydowaną większość cebuli stanowi woda- jest to aż około 89%. Główne składniki odżywcze, które znajdziemy w 100 g surowej cebuli to: 

• 40 kcal,
• 1,1 g białka,
• 9,3 g węglowodanów,
• 1,7 g błonnika. [1,]

Ponadto zawiera również witaminę C (100 gram cebuli pokrywa zapotrzebowanie w 7%), witaminy z grupy B (B1, B2, B6) oraz witaminę PP, czyli niacynę. Warto również dodać, że jedna średnia cebula (100 g) dostarcza 6% dziennego zapotrzebowania na błonnik, oraz 4% na foliany. [2,3]

Co ciekawe, według przeprowadzonego badania, cebula jest świetnym afrodyzjakiem. Wykazano, że spożywanie cebuli zwiększa produkcję testosteronu u mężczyzn. [4]

Podsumowanie

Proces krojenia cebuli nie należy do najprzyjemniejszych zadań w kuchni. Przez sulfin etylu, który wydziela się podczas krojenia- nasze oczy łzawią. Istnieje jednak kilka sposobów, aby ograniczyć działanie tej substancji. Cebulę można schłodzić, kroić przy świeczce, czy pod wodą. To tylko kilka z przydatnych tricków, które można wykorzystać. Należy pamiętać, że nie każda metoda zadziała u wszystkich. Niektórzy są mniej lub bardziej wrażliwi na działanie oparów z cebuli. Warto jednak spróbować wyżej wspomnianych metod, aby znaleźć jak najlepszą dla siebie.

Najczęściej zadawane pytania:

Bibliografia:

1. Abhayawick, L., Laguerre, J. C., Tauzin, V., & Duquenoy, A. (2002). Physical properties of three onion varieties as affected by the moisture content. Journal of Food Engineering, 55(3), 253–262.
2. S. Bisen, P., & Emerald, M. (2016). Nutritional and therapeutic potential of garlic and onion (allium sp.). Current Nutrition & Food Science, 12(3), 190–199.
3. FoodData central. (b. d.). FoodData Central. Pobrano z: https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/748967/nutrients 
4. Banihani, S. A. (2019). Testosterone in males as enhanced by onion (allium cepa L.). Biomolecules, 9(2), 75.
5. Fischer, D., Imholt, C., Pelz, H.-J., Wink, M., Prokop, A., & Jacob, J. (2012). The repelling effect of plant secondary metabolites on water voles,Arvicola amphibius. Pest Management Science, 69(3), 437–443.
6. Imai, S., Tsuge, N., Tomotake, M., Nagatome, Y., Sawada, H., Nagata, T., & Kumagai, H. (2002). An onion enzyme that makes the eyes water. Nature, 419(6908), 685.
7. Randle, W. M., & Bussard, M. L. (1993). Streamlining onion pungency analyses. HortScience, 28(1), 60.
8. Why do onions make us cry? (b. d.). scienceandfooducla. Pobrano z: https://scienceandfooducla.wordpress.com/2017/06/06/why-do-onions-make-us-cry/
9. Block, E., Revelle, L. K., & Bazzi, A. A. (1980). The lachrymatory factor of the onion: An NMR study. Tetrahedron Letters, 21(14), 1277–1280.
10. Yamane, A., Yamane, A., & Shibamoto, T. (1994). Propanethial s-oxide content in scallions (allium fistulosum L. variety caespitosum) as a possible marker for freshness during cold storage. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 42(4), 1010–1012.
11. Eady, C. C., Kamoi, T., Kato, M., Porter, N. G., Davis, S., Shaw, M., Kamoi, A., & Imai, S. (2008). Silencing onion lachrymatory factor synthase causes a significant change in the sulfur secondary metabolite profile. Plant Physiology, 147(4), 2096–2106.
12. No more tears – sunions® are here. (b. d.). No More Tears – Sunions® Are Here. Pobrano z: http://www.iheartsunions.com/
13. Okun, N. (2003). Polyoxometalates on cationic silica Highly selective and efficient O2/air-based oxidation of 2-chloroethyl ethyl sulfide at ambient temperature. Journal of Molecular Catalysis A: Chemical, 197(1-2), 283–290.