Niebieska herbata
Clitoria ternatea – klitoria ternateńska powszechnie stosowana jest w ziołolecznictwie w tradycyjnej medycynie indyjskiej. Używa się jej w celu wzmocnienia układu nerwowego, przeciwdepresyjnie oraz uspokajająco. Szeroko stosowana jest również jako napar przeciwbólowy, wzmacniający odporność, na niestrawność, zaparcia, gorączkę oraz jako odtrutka na ukąszenia węży i skorpionów.
Najnowsze badania zidentyfikowały skład tej niesamowitej rośliny. Za niebieski kolor odpowiedzialne są antocyjany – znane ze swoich przeciwnowotworowych właściwości, dodatkowo w składzie wyróżnia się liczne flawonoidy (delfinidyna, kempferol, kwercetyna, mirycetyna). W surowcu obecne są również laktony (aparajityna), fitosterole (sitosterol), terpenoidy (znany ze swoich właściwości przeciw zapalnych: taraxerol).
W korzeniach i liściach zidentyfikowano takie związki jak triterpenoidy, glikozydy flawonoorganiczne i alkaloidy. C. ternatea jest uważana za dobrą „Medhya” czyli substancję „tonizującą mózg” oraz lek stosowany głównie w leczeniu „Masasika roga” – choroby psychicznej. Kosai in. (2015) zaleca stosowanie Clitoria ternatea w zaburzeniach związanych z brakiem koncentracji oraz jako roślinę poprawiającą pamięć.
Wykorzystanie w przemyśle spożywczym
Antocyjany zawarte w roślinie sprawiają, że jej płatki są naturalnym źródłem niebieskiego barwnika, aczkolwiek wrażliwego na pH – zmieniają barwę.
Całkiem niedawno na rynku pojawiła się herbata oolong z dodatkiem suszonych kwiatów klitorii ternateńskiej – stąd też okrzyknięto ją niebieską herbatą, dzięki niebieskiemu zabarwieniu naparu.
Jak zaparzyć niebieską herbatę?
Zaparza się ją w następujący sposób: woda powinna być bardzo gorąca, pomiędzy 90 a 100ºC. Po wrzuceniu liści do wody, należy zaparzać je przez 3 minuty. Można również przyrządzać napary z samego suszu klitorii ternateńskiej – sprzedawanego pod nazwą blue chai . Producent zaleca aby zaparzyć około 2 łyżeczek kwiatów w 250 ml gorącej wody (około 100 stopni) i zaparzać przez 4-8 minut.
Jak już wcześniej wspomniałam antocyjany zawarte w płatkach tej rośliny są wrażliwe na zmiany pH tak więc w wodzie o pH zasadowym herbata będzie mieć kolor niebieski natomiast po dodaniu soku z cytryny zabarwi się na różowo.
Napar znakomicie nadaje się do barwienia produktów spożywczych np. ryżu, ciast i deserów (można użyć sproszkowaną klitorię ternateńską). Na temat tej rośliny nie ma jeszcze zbyt wielu informacji jednakże jest ona stosowana od lat w tradycyjnej medycynie indyjskiej oraz krajów azjatyckich. W dzisiejszych czasach usilnie poszukuje się naturalnych surowców, które z powodzeniem mogą posłużyć jako dodatki do żywności, zastępując i wypierając te chemiczne. Roślina ta oraz jej ekstrakty z powodzeniem mogą konkurować a nawet zastąpić niebieskie barwniki wyprodukowane sztucznie w laboratoriach.
Bibliografia
- Jayanti Makasana, Vipul Pillai, Anjali Sharma, Bharatkumar Dholakiya, Narendra Atmaram Gajbhiye, Raju Saravanan.2016. Effect of seed treatment on germination and flavonoids diversity in accessions of butterfly pea (Clitoria ternatea). Indian Journal of Agricultural Sciences 86 (12): 1553–8.
- Kim Ngan T. Nguyen, Giang Kien Truc Nguyen, Phuong Quoc Thuc Nguyen,Koon Hwee Ang, Peter C. Dedon,James P. Tam. Immunostimulating and Gram-negative-specific antibacterial cyclotides from the butterfly pea (Clitoria ternatea).
- Sini K.R., Rajasekaran A., Sangeetha P.T. 2011. Anti-diarrheal activity of the leaves of Clitoria ternatea L. IntRJPharmSci 2 (1): 0976 – 5700
- Yixiao Shen, Liqing Du, Haiying Zeng,Xiumei Zhang,Witoon Prinyawiwatkul,Jose R. Alonso-Marenco,Zhimin Xu. 2016. Butterfly pea (Clitoria ternatea) seed and petal extracts decreased HEp-2 carcinoma cell viability. Int Jour of Food Sicence + Technology 51 (8): 1860–1868
- Piya Kosai, Kanjana Sirisidthi, Kanitta Jiraungkoorskul, Wannee Jiraungkoorskul. 2015. Review on Ethnomedicinal uses of Memory Boosting Herb, Butterfly Pea, Clitoria ternatea. Journal of Natural Remedies 15 (2): 2320-3358.
- Vimal Nair, Woo Young Bang, Elisa Schreckinger, Nuri Andarwulan, Luis Cisneros-Zevallos. 2015. Protective Role of Ternatin Anthocyanins and Quercetin Glycosides from Butterfly Pea (Clitoria ternatea Leguminosae) Blue Flower Petals against Lipopolysaccharide (LPS)-Induced Inflammation in Macrophage Cells. J. Agric. Food Chem. 63: 6355−6365
- bluechai.com
- magicznyogrod.pl/zielarnia/ziola/klitoria-ternatenska-kwiat.html
