Siemię lniane – właściwości, przeciwwskazania i przepis

Siemię lniane to niewielkie nasiona lnu zwyczajnego, o brązowej, lekko złotawej barwie, które kryją w sobie mnóstwo cennych właściwości zdrowotnych oraz odżywczych. Siemię lniane to tzw. super foods, czyli żywności, charakteryzującej się potwierdzonym, pozytywnym wpływem na organizm. Regularne spożywanie siemienia lnianego wykazuje korzystny wpływ m. in na pracę układu pokarmowego, na wygląd skóry, paznokci czy włosów.

Siemię lniane – skład

Siemię lniane zawiera w swoim składzie szereg składników mających znaczący wpływ na nasze zdrowie oraz samopoczucie.

W skład siemienia lnianego wchodzi błonnik pokarmowy, kwasy tłuszczowe omega- 3, lignany oraz witaminy, takie jak witamina B1, B2, B3, B6, B12, A, C, D, E, K, a także kwas foliowy oraz mikro- i makroelementy: fosfor, magnez, sód, potas, wapń, żelazo, selen, cynk, miedź, magnan.

Wartości odżywcze

Obecny w siemieniu lnianym błonnik pokarmowy usprawnia pracę jelit, ułatwia nam regularne wypróżnianie oraz zapobiega zaparciom, a także pomaga usunąć toksyny z organizmu oraz obniża stężenie glukozy we krwi. Ponad to regularne spożywanie błonnika pomaga chronić nasz organizm przed chorobami układu krążenia, gdyż jedną z właściwości błonnika pokarmowego jest jego zdolność do zmniejszania wchłaniania cholesterolu z pożywienia. Siemię lniane zawiera ok. 27 g błonnika pokarmowego w 100 g produktu.

Nasiona stanowią też cenne, roślinne źródło kwasów omega-3. Kwasy
te stanowią budulec naszych komórek. Chronią nasz organizm przed nowotworami, obniżają stężenie cholesterolu LDL, zmniejszają ryzyko zachorowania na choroby układu krążenia, a także wpływają pozytywnie na nasze funkcje poznawcze, zmniejszając przy tym ryzyko zachorowania na choroby neurodegeneracyjne, w tym chorobę Alzheimera

Wartości odżywcze nieco różnią się w zależności od rodzaju od koloru ziaren.

Właściwości prozdrowotne siemienia lnianego

Choroby cywilizacyjne

Występujące w siemieniu lnianym lignany to hormony roślinne, należące do związków zwanych fitoestrogenami. Mają one szczególne znaczenie zdrowotne dla kobiet w okresie menopauzy. Wykazują bowiem zdolność łagodzenia jej klimakterium, podobnie jak hormony syntetyczne. Ponadto, lignany lniane obniżają poziom cholesterolu, zmniejszają ryzyko wystąpienia osteoporozy lub hamują jej rozwój, a także mają zdolności antykancerogenne– chronią kobiety przed nowotworem piersi.

🔎 Powyższe spostrzeżenia udowadniają badania na zwierzętach [7]. Siemię lniane spożywane przez myszy chroniło je przed rakiem piersi. Mechanizm jaki za tym wykryto związany jest z oddziaływaniem mikrobiomu, na który pozytywnie wpływa spożycie między innymi siemienia lnianego. Lignany wpływają ponadto na relację między mikroorganizmami jelitowymi a ekspresją mikroRNA w gruczole sutkowym, które regulują geny związane z rozwojem raka, w tym te kontrolujące proliferację i migrację komórek [8].

Odchudzanie

🔎 Suplementacja siemieniem lnianym prowadzi do znaczącej redukcji masy ciała, BMI oraz obwodu talii. Czyni to go obiecującym środkiem wspomagającym leczenie otyłości. Wnioski takie płyną z meta-analizy 64 prób klinicznych obejmujących 72 grupy interwencyjne, które wykazały istotne zmniejszenie masy ciała (WMD = -0,63 kg), BMI (WMD = -0,24 kg/m2) oraz obwodu talii (WMD = -1,43 cm) [10]. Analiza podgrup wskazała, że najbardziej znaczące efekty zaobserwowano w badaniach trwających 10-20 tygodni oraz u osób z wyższym BMI (>30 kg/m2).

Działanie przeciwzapalne

🔎 Suplementacja siemienia lnianego znacząco obniża poziomy białka C-reaktywnego (CRP) i interleukiny 6 (IL-6). Sugeruje to potencjalne korzyści siemienia lnianego w zarządzaniu stanami zapalnymi [9].

Zdrowie nerek

Dzięki wspólnemu działaniu kwasów tłuszczowych omega-3, antyoksydantów i lignanów zawartych w siemieniu lnianym, wpływa ono pozytywnie na pracę naszych nerek.

Zdrowie wątroby

🔎 Siemię lniane wspiera zdrowie choroby. Udowodniono korzyści z jego spożycia przy niealkoholowym stłuszczeniu wątroby [11]. Suplementacja 30 g siemienia lnianego dziennie przez 12 tygodni obniżyła poziom tłuszczu w wątrobie, poprawiła wskaźniki otyłości oraz parametry lipidowe i funkcję wątroby u pacjentów ze schorzeniem. Siemię lniane może być skutecznym, naturalnym wsparciem w terapii stłuszczenia wątroby.

Samopoczucie

Len wpływa na nasze samopoczucie. Przy regularnym stosowaniu ma on zdolności łagodzenia obniżonego nastroju oraz poprawia samopoczucie.

Zdrowie układ oddechowego

Siemię lniane z powodzeniem może być stosowane w infekcjach górnych dróg oddechowych, dzięki działaniu łagodzącemu podrażnienia oraz nawilżaniu śluzówki.

Przeciwwskazania

Siemię lniane może działać przeciwzakrzepowo, zatem osoby, które przyjmują jakiekolwiek leki, o takim działaniu (np. aspirynę), powinny unikać spożywania nasion lnu. Ponad to, jeśli mamy wysoki poziom cholesterolu i zażywamy leki na jego obniżenie, powinniśmy stosować siemię lniane ostrożnie i po konsultacji z lekarzem lub dietetykiem.

Alergia na siemię lniane

🔎 Choć nie jest to bardzo częste – znane są także przypadki alergii na siemię lniane. Przypadki takie zaprezentowano na konferencji ACAAI [6]

Przepis. Jak stosować siemię lniane?

Możemy przygotować siemię lniane mielone (gotowe, do kupienia w aptece) lub zmielić nasiona samodzielnie. Pomogą nam w tym moździerz lub blender. Zmielone siemię zalewamy wrzątkiem. Po chwili nasiona przyjmują konsystencję kleistą. Tak przygotowana miksturę możemy:

• wypić – wspomoże to pracę układu trawiennego,
• wetrzeć we włosy – pozostawiamy na parę minut, po czym dokładnie spłukujemy, włosy stają się odżywione i miękkie,
• nałożyć na twarz, w formie maseczki – dzięki temu nasza cera będzie odżywiona, miękka i nawilżona.

Możemy także stosować suche siemię lniane, dodając je do koktajli, sałatek, surówek czy jogurtów.

Podsumowanie

Regularne stosowanie siemienia lnianego wykazuje pozytywny wpływ na nasz układ pokarmowy czy układ krążenia. Spożywanie już 2- 3 łyżek stołowych tego produktu dziennie, pomoże nam cieszyć się jego właściwościami zdrowotnymi. Stosujmy nasiona lnu zmielone lub całe. Dodawajmy je do posiłków, wykorzystujmy jako naturalne maseczki do ciała i włosów. Pamiętajmy jednak o przeciwwskazaniach do stosowania siemienia lnianego, aby bez ryzyka dla naszego organizmu cieszyć się jego zbawiennym wpływem na nasze zdrowie, wygląd i samopoczucie!

Bibliografia:

1. Carper J.: Żywność- twój cudowny lek. Poznań, 2008, Vesper, 73, 127- 136.
2. Dutkowska A., Rachoń D.: Rola kwasów tłuszczowych n-3 oraz n-6 w prewencji chorób układu sercowo-naczyniowego. Choroby Serca i Naczyń 2015, Via Medica, ISSN, tom 12, nr 3, 154–159
3. https://www.medme.pl/artykuly/siemie-lniane-wlasciwosci-wskazania-przygotowanie,67182.html
4. http://www.medonet.pl/zdrowie,blonnik—w-jakich-produktach-sie-znajduje,artykul,1725534.html
5. https://zdrowie.wprost.pl/odzywianie/odchudzanie/10203592/odchudzanie-jak-stosowac-siemie-lniane-zeby-sobie-nie-zaszkodzic.html
6. https://www.healthline.com/health-news/researchers-find-flaxseed-can-cause-allergic-reactions-what-to-know#How-common-is-flaxseed-allergy?
7. Wu, D., Thompson, L. U., & Comelli, E. M. (2023). Cecal microbiota and mammary gland microRNA signatures are related and modifiable by dietary flaxseed with implications for breast cancer risk. Microbiology Spectrum, e02290-23.
8. https://www.eurekalert.org/news-releases/1010225
9. Musazadeh V, Morovatshoar R, Kavyani Z, Vajdi M, Askari G. Effects of flaxseed supplementation on inflammatory biomarkers: a GRADE-assessed systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Prostaglandins Other Lipid Mediat. 2024 Jul 4:106868. doi: 10.1016/j.prostaglandins.2024.106868. Epub ahead of print. PMID: 38971216.
10. Musazadeh V, Abolghasemian M, Kavyani Z, Moridpour AH, Nazari A, Faghfouri AH. The effects of flaxseed (Linum usitatissimum) supplementation on anthropometric indices: An updated systematic review and meta-analysis of randomized clinical trials. Complement Ther Med. 2024 Jul 9:103066. doi: 10.1016/j.ctim.2024.103066. Epub ahead of print. PMID: 38992480.
11. Tian Y, Zhou Y, Liao W, Xia J, Hu Q, Zhao Q, Zhang R, Sun G, Yang L, Li L. Flaxseed powder supplementation in non-alcoholic fatty liver disease: a randomized controlled clinical trial. Food Funct. 2025 Jan 29. doi: 10.1039/d4fo05847j. Epub ahead of print. PMID: 39878023.

• Data pierwotnej publikacji: 9.10.2023
• Data ostatniej aktualizacji o wyniki badań: 3.02.2025