Daktyle to owoce palmy daktylowej, inaczej zwanej daktylowcem – jest to jedna z najstarszych roślin uprawianych na świecie. W wielu krajach, zwłaszcza Bliskiego Wschodu, spożywanie daktyli jest głęboko zakorzenione w kulturze i stanowią one istotny element codziennej diety tamtejszej społeczności [1]. Suszone owoce daktylowca zaliczane są do bakalii i mogą stanowić świetne urozmaicenie codziennej diety.
Jakie daktyle wybrać?
Najpopularniejsze odmiany daktyli to Medjool i Halawi. Halawi są mniejsze i delikatnie słodsze. Uważane są również za zdrowsze niż odmiana Medjool. Niemniej każda odmiana daktyli posiada wiele wartościowych substancji odżywczych. Wybierajmy więc takie, które nam najbardziej smakują.
Na rynku możemy znaleźć daktyle świeże i suszone. Te świeże są mniej kaloryczne i mają niższy indeks glikemiczny. Będą więc bardziej polecane osobom mającym problemy z utrzymaniem prawidłowej glikemii. Daktyle suszone również są bardzo wartościowym produktem. Są bardziej trwałe niż te świeże – przechowywane w lodówce mogą zachować swoją świeżość nawet do roku. Są jednak bardziej kaloryczne i nie są tak mięsiste w konsystencji. W wyborze daktyli warto kierować się własnymi preferencjami, ponieważ różnica między suszonymi i świeżymi owocami daktylowca nie jest bardzo znacząca.
Wpływ na zdrowie
Suszone daktyle to zdecydowanie dobry wybór żywieniowy. Stanowią one źródło witamin i składników mineralnych [2]. Są też bogatym źródłem błonnika, dzięki czemu są świetnym produktem wspomagającym leczenie zaparć. Zawierają one też znaczne ilości przeciwutleniaczy, które zwalczają wolne rodniki w naszym organizmie. Co za tym idzie — wspomagają profilaktykę wielu chorób, między innymi nowotworów [1].
Spożywanie daktyli może też przynieść korzystne skutki u osób cierpiących na zaburzenia poziomu glukozy we krwi. Dodane do posiłku wpływają na obniżenie glikemii poposiłkowej, a także poprawę profilu lipidowego (obniżają poziom cholesterolu we krwi) [3].
Ze względu na wysoką zawartość antyoksydantów suszone daktyle wspomagają między innymi walkę z infekcjami, stanem zapalnym. Mogą też wspomagać profilaktykę chorób, takich jak nowotwory czy choroby neurodegeneracyjne [4].
Daktyle to bogate źródło łatwo przyswajalnych cukrów, dzięki czemu mogą stanowić świetną przekąskę lub element posiłku dla sportowców. Spożyte przed lub po treningu szybko zapewnią „zastrzyk” energii i pomogą w regeneracji.
Suszone daktyle a odchudzanie
Suszone daktyle mogą zarówno pomóc, jak i zaszkodzić w procesie redukcji masy ciała.
Czy suszone daktyle są dobre na odchudzanie?
Ze względu na wysoką zawartość błonnika pokarmowego są produktem, który wzmaga uczucie sytości po posiłku. Wspomagają również w ten sposób pracę całego układu pokarmowego i wpływają na prawidłowy rytm wypróżnień.
Błonnik jest niezwykle istotnym elementem codziennej diety. Zmniejsza on czas pasażu jelitowego i zwiększa objętość stolca. Wpływa stymulująco na procesy fermentacyjne, zachodzące w jelicie grubym. Redukuje poziom cholesterolu ogółem i frakcji LDL („złego” cholesterolu) we krwi. Obniża także poposiłkowe stężenie glukozy we krwi i poziom insuliny [5].
Ze względu na to, iż daktyle są bogatym źródłem cukrów mogą stanowić świetną, słodką alternatywę dla tradycyjnego białego cukru. Oprócz nadania słodyczy wzbogacają potrawę w błonnik pokarmowy oraz witaminy i składniki mineralne. Na ich bazie można stworzyć pożywne przekąski, które z powodzeniem mogą zastąpić sklepowe słodycze. Zaspokoją one apetyt na słodkie przekąski, a jednocześnie dostarczą wielu niezbędnych substancji odżywczych.
Daktyle są dobrym źródłem antyoksydantów. Oprócz korzyści w postaci wspomagania prewencji wielu chorób, antyoksydanty spowalniają procesy starzenia. Wpływają one również na piękny wygląd skóry, co może być istotnym aspektem dla osób odchudzających się. W trakcie redukcji masy ciała skóra często traci swoją elastyczność. Przeciwutleniacze zawarte w suszonych daktylach wpływają na zdrowy wygląd skóry i na prawidłowe jej napięcie.
Antyoksydanty również wspomagają procesy regeneracyjne, dzięki czemu mogą być pomocne dla osób aktywnych fizycznie. Będą one usprawniać powrót do sił i zmniejszanie zakwasów po intensywnym treningu [6].
Suszone daktyle zapewne zyskają uznanie w oczach osób, które uprawiają sport. Zawierają one bowiem łatwo przyswajalne cukry, które szybko dostarczą energii zarówno przed, jak i po treningu. Świetnym rozwiązaniem mogą okazać się np. kulki mocy na bazie suszonych daktyli i orzechów. Dostarczą one dużo błonnika, witamin, składników mineralnych, zdrowych tłuszczów i uzupełnią energię utraconą podczas intensywnych ćwiczeń.
Daktyle niewątpliwie są wartościowym produktem spożywczym. Jednak wiele osób może wpaść w pułapkę „zdrowej przekąski”. Mimo wielu swoich zalet, daktyle są bogatym źródłem cukrów prostych i energii. Ze względu na to należy zachować umiar. Bardzo łatwo dostarczyć do organizmu zbyt dużo kalorii wraz z suszonymi daktylami i wyjść z deficytu kalorycznego. Co za tym idzie – masa ciała nie będzie spadać.
Wartości odżywcze suszonych daktyli /100 g produktu
| Wartość energetyczna | 278 kcal |
| Białko | 1,8 g |
| Tłuszcze | 0,15 g |
| Węglowodany | 75 g |
| Cukry | 63,7 g |
| Błonnik pokarmowy | 8,7 g |
| Potas | 650 mg |
| Magnez | 54 mg |
Jak wykorzystać daktyle w kuchni?
Suszone daktyle mogą być świetnym dodatkiem do wielu potraw. Doskonale zastąpią cukier w niektórych deserach, dodadzą smaku ulubionej owsiance, nadadzą odpowiedniej struktury domowym batonom i kulkom mocy. Mogą stanowić również świetny dodatek do dań z kuchni Bliskiego Wschodu.
Z ich użyciem można stworzyć pyszną i pożywną granolę lub musli. Możliwości jest nieskończenie wiele. Wystarczy puścić wodze wyobraźni lub zainspirować się przepisami dostępnymi w internecie czy książkach kucharskich. Wykorzystując je w deserach ,warto wcześniej namoczyć je w gorącej wodzie i odstawić na chwilę aby zmiękły. Będą wtedy łatwiejsze w rozdrabnianiu czy blendowaniu.
Poniżej przedstawione zostały przepisy na przykładowe dania, które można wykonać z wykorzystaniem suszonych daktyli. Są one pyszne, sycące, świetnie zaspokoją apetyt na słodycze i dostarczą organizmowi wielu cennych składników odżywczych.
Przepisy
Kulki mocy:
Składniki:
- daktyle suszone 100g
- 1 łyżka kakao
- 40g wiórków kokosowych
- 50g orzechów nerkowca
- 1,5 łyżki masła orzechowego
- 90g płatków owsianych
Sposób przygotowania:
Daktyle zalać wrzątkiem i odstawić na ok. godzinę. Po tym czasie daktyle należy odsączyć i wymieszać z pozostałymi składnikami, a następnie zblendować na jednolitą masę. Z masy uformować kuleczki, które następnie można obtoczyć np. w wiórkach kokosowych lub sezamie.
Smoothie bananowo-kakaowe
Składniki:
- 1 banan
- szklanka mleka lub napoju roślinnego
- 1 łyżka kakao
- 5 suszonych daktyli
Sposób przygotowania:
Wszystkie składniki zblendować razem na gładki koktajl.
Podsumowanie
Suszone daktyle niewątpliwie posiadają wiele pozytywnych aspektów żywieniowych. Są świetnym źródłem błonnika pokarmowego, potasu i witamin. Są również dobrym źródłem energii i łatwo przyswajalnych cukrów, dzięki czemu są produktem, który z pewnością przypadnie do gustu każdemu sportowcowi.
Należy jednak pamiętać, że nie ma produktów stuprocentowo dobrych czy złych. Każdy produkt spożywczy ma swoje blaski i cienie. W przypadku daktyli należy zwrócić uwagę na to, że jest to produkt dość kaloryczny i obfitujący w cukry proste, co może być zgubne dla osób, które potraktują te suszone owoce jako „zdrową przekąskę” i będą bez ograniczeń po nie sięgać. Takie niekontrolowane podjadanie może spowodować, że dostarczymy organizmowi bardzo dużo kalorii i wyjdziemy poza deficyt energetyczny, a co za tym idzie – masa ciała nie będzie spadać.
Kilka suszonych daktyli dodanych do owsianki to na pewno świetne urozmaicenie, ale cała paczka zjedzona podczas oglądania filmu nie wpłynie pozytywnie na redukcję masy ciała. Należy więc zachować umiar i zdrowy rozsądek.
Bibliografia:
- Parvin, S., Easmin, D., Sheikh, A., Biswas, M., Sharma, S. C. D., Jahan, M. G. S., Islam, A. M., Roy, N., Shovon, M. S. (2015). Nutritional Analysis of Date Fruits (Phoenix dactylifera L.) in Perspective of Bangladesh. American Journal of Life Sciences, 3(4), 274-278. doi:10.11648/j.ajls.20150304.14
- Malinowska, E. & Szefer, P. (2007). Badanie zawartości niezbędnych składników mineralnych w orzechach, migdałach i suszonych owocach. Roczniki PZH, 58(1), 339-343
- Viguiliouk, E., Jenkins, A. L., Blanco Mejia, S., Sievenpiper, J. L., & Kendall, C. (2018). Effect of dried fruit on postprandial glycemia: a randomized acute-feeding trial. Nutrition & diabetes, 8(1), 59. https://doi.org/10.1038/s41387-018-0066-5
- Mossine, V. V., Mawhinney, T. P., & Giovannucci, E. L. (2020). Dried Fruit Intake and Cancer: A Systematic Review of Observational Studies. Advances in nutrition (Bethesda, Md.), 11(2), 237–250
- Jarosz, M. (2017). Normy żywienia dla populacji Polski. Warszawa. Instytut Żywności i Żywienia.
- Vinson, J. A., Zubik, L., Bose, P., Samman, N., & Proch, J. (2005). Dried fruits: excellent in vitro and in vivo antioxidants. Journal of the American College of Nutrition, 24(1), 44–50. https://doi.org/10.1080/07315724.2005.10719442
