Powszechnie wiadomo, że ubożsi Amerykanie częściej mają otyłość lub cukrzycę; istnieje silna ujemna korelacja między dochodami gospodarstw domowych a tymi schorzeniami. Ta ujemna korelacja rozwinęła się jednak dopiero w ciągu ostatnich 30 lat, według naukowców z Tennessee i Londynu. Od 1990 r. wzrost występowania otyłości i cukrzycy był najszybszy wśród najbiedniejszych regionów USA. W tym samym okresie nastąpił wzrost stosowania syropu glukozowo-fruktozowego w artykułach spożywczych i napojach. Wyniki opublikowano w „Palgrave Communications”.
Epidemia otyłości
Eksperci opisują wzrost występowania otyłości w ostatnich kilkudziesięciu latach jako najszybszą zmianę, jaką kiedykolwiek zaobserwowano w historii ludzkiej fizjologii. Zaledwie sto lat temu otyłość była zjawiskiem prawie nieznanym mieszkańcom USA i innych rozwiniętych krajów.
O badaniu
W tym badaniu naukowcy przeanalizowali dane udostępnione przez Centrum Kontroli i Zapobiegania Chorób Centre of (Disease Control and Prevention) dotyczące otyłości, zajęć rekreacyjnych, wskaźników dochodów i zachorowalności na cukrzycę. W większości przypadków dane te zostały zestawione dla około 3000 okręgów w USA. Naukowcy wykorzystali również dane zebrane przez projekt Food Access Research Atlas.
Wysokość przychodów a otyłość i cukrzyca
Analiza pokazuje, że w 1990 roku, kiedy wskaźniki otyłości w skali populacji USA stanowiły około jednej trzeciej tego, czym są dzisiaj, nie było związku między dochodem a otyłością lub cukrzycą. Do 2015 r. istniało duże prawdopodobieństwo, że otyłość lub cukrzyca będą typowe dla gospodarstw domowych o niższych dochodach. W stanach takich jak Alabama, Mississippi i zachodnia Wirginia, gdzie średni dochód gospodarstwa domowego wynosił poniżej 45 000 dolarów rocznie, 35% osób było otyłych. W bardziej zamożnych stanach, takich jak Kolorado, Massachusetts czy Kalifornia, gdzie dochód gospodarstwa domowego wynosi średnio 65 000 USD rocznie, jeden na czterech obywateli był otyły.
„Dane wskazują na rozwijający się trend, który nie występował w 1990 r. Ta ujemna korelacja ewoluowała stale w ciągu ostatnich dziesięcioleci” – wyjaśniają naukowcy.
Rola cukru i syropu glukozowo-fruktozowego
Zespół badawczy sugeruje, że nadmierna podaż energii z dietą i łatwy dostęp do artykułów spożywczych zawierających syrop glukozowo-fruktozowy mogą powodować wzrost występowania otyłości. W przeszłości dieta ludzi zawierała bardzo niewiele cukru i nie zawierała rafinowanych produktów zbożowych. Całkowite spożycie cukru w amerykańskiej diecie wzrosło stopniowo w XX wieku, z 12% całości podaży kalorycznej diety Amerykanów w 1909 r. do 19% w 2000 r.
Syrop glukozowo-fruktozowy jest wykorzystany w środkach spożywczych w USA od roku 1970. Do roku 2000, każda osoba w USA spożyła średnio około 27 kilogramów tego produktu rocznie, co stanowi około połowy rocznego całkowitego spożycia cukru. Syrop glukozowo-fruktozowy to główna substancja słodząca w napojach bezalkoholowych. W 2016 r. przeciętne amerykańskie gospodarstwo domowe wydało 7% swoich dochodów na napoje bezalkoholowe, a gospodarstwa domowe o niskich dochodach – 9%.
Podsumowanie
Chociaż wyniki badania odnoszą się do USA podobne zależności można zauważyć także w innych krajach wysoko rozwiniętych. Status ekonomiczny ma ogromny wpływ na styl życia danej osoby.
Źródło: R. Alexander Bentley, Paul Ormerod, Damian J. Ruck. Recent origin and evolution of obesity-income correlation across the United States. Palgrave Communications, 2018; 4 (1)
