Celiakia – w praktyce

Celiakia, czyli choroba trzewna jest schorzeniem, które wymaga stosowania diety bezglutenowej przez całe życie. Często właśnie ta informacja napawa lękiem chorego. Pojawiają się wówczas pytania:

• Czy sobie poradzę?
• Jakie produkty mam teraz kupować?
• Co mogę a czego nie?
• Gdzie znajduję się gluten*?
• Co się stanie jeśli nieświadomie zjem gluten?
• A co jeśli wyjadę w gości, na urlop, wesele. Co wtedy mam jeść?
• A co z komunią? Czy Kościół zagwarantuje mi bezglutenową hostię?

Jest to reakcja zrozumiała i typowa dla osób z nowo zdiagnozowanymi chorobami. Bardzo istotne jest wówczas wsparcie ze strony bliskich, lekarza, dietetyka i zrozumienie, że CELIAKIA TO NIE KONIEC ŻYCIA! Często wiąże się jedynie z bardziej świadomym doborem produktów spożywczych i zdrowszym stylem życia. Po diagnozie powinniśmy zapoznać się z produktami dozwolonymi i przeciwwskazanymi w diecie bezglutenowej. Można to uczynić na stronie Polskiego Stowarzyszenia Osób z Celiakią i na Diecie Bezglutenowej celiakia.pl. Dieta bezglutenowa oznacza spożywanie tylko i wyłącznie produktów bezglutenowych.**

KILKA PROSTYCH WSKAZÓWEK W ŻYCIU CODZIENNYM

Jak rozpoznać jakie produkty zawierają gluten?

Najważniejszą zasadą w trakcie zakupów żywności jest po prostu czytanie składu produktów spożywczych i sprawdzenie tym samym czy nie zawierają one glutenu. Bezpieczne  w 100% produkty spożywcze dla osób na diecie bezglutenowej zawierają charakterystyczny znak przekreślonego kłosa***. Niestety nie we wszystkich sklepach są one dostępne. Możemy je zamówić sklepach on- line, dostępne są też w sklepach ze zdrową żywnością oraz w marketach sieci Carrefour, Biedronka, Tesco, Real oraz w drogeriach Rossmann. Jeżeli nie jest się pewnym czy dany produkt zawiera gluten czy nie, lepiej odłożyć go na półkę sklepową. Kolejną zasadą (również dla każdego kto chce dbać o swoje zdrowie) jest kupowanie produktów jak najmniej przetworzonych. Im mniej składników, tym mniej przetworzony produkt.

„Może zawierać śladowe ilości glutenu”

Na początku stosowania diety często zastanawiamy się co z hasłem „może zawierać śladowe ilości glutenu”. Ryzykować i zjeść taki produkt? Oczywiście nie. Producent umieszcza ten napis na swoim produkcie nie dla zabawy. Prawdopodobnie w tym produkcie może znajdować się gluten a wówczas dolegliwości nawrócą. Polskie Stowarzyszenie Osób z Celiakią i na Diecie Bezglutenowej stara się kontrolować nie tylko produkty ze znakiem przekreślonego kłosa ale również te z powyższym hasłem. W badaniach okazało się, że niektóre zawierały faktycznie gluten a niektóre nie. Zdecydowanie nie warto ryzykować i po prostu nie spożywać produktów z hasłem „może zawierać śladowe ilości glutenu”.

Wędliny przy diecie bezglutenowej

Kupując wędliny najwyższej jakości również nie mamy pewności, że nie zawierają one glutenu. Na naszym polskim rynku coraz więcej producentów zdaje sobie sprawę z istoty diety bezglutenowej i zaczyna produkować specjalne wędliny z licencjonowanym znakiem przekreślonego kłosa. I tylko te wędliny mogą trafić do naszego koszyka. Polecam firmę Konspol oraz Drobimex dostępne w sieci Carrefour, Biedronce i Realu.

Przyprawy

Na uwagę zasługują również przyprawy. Sól i cukier można kupować ze spokojem gdyż są bezglutenowe. Pieprz, bazylia, oregano itd. naturalnie również są bezglutenowe ale mogą być zanieczyszczone glutenem jeżeli producent używa go w swoim zakładzie do produkcji innych wyrobów. Dostępne są już przyprawy ze znakiem przekreślonego kłosa.

A co jeżeli tylko Ty jesteś chory a nikt z domowników nie choruje na celiakię, co wówczas?

Kilka prostych zmian pozwoli „odseparować” się od glutenu. Należy:

• zakupić dodatkową deskę do krojenia
• toster powinien być również oddzielny (nigdy nie wyczyścimy go dokładnie gdyż okruszki- które przecież zawierają gluten- mogą dostać się w szczeliny tostera)
• smarując masłem/margaryną używaj tylko własnych kostek aby nie zanieczyścić ich okruszkami z pieczywa zawierającego gluten. Można na przykład odkroić połowę masła albo oddzielić połowę margaryny.
• smażąc cokolwiek, najpierw zabierz się za swoje danie a następnie dopiero włóż na patelnię danie z glutenem
• zakupić dodatkowy pojemniczek/koszyczek na bezglutenowe przyprawy aby nie miały styczności z przyprawami „glutenowymi”. Powyższe akcesoria kuchenne powinny być stosowane tylko do produktów bezglutenowych, aby nie zanieczyszczać ich produktami zawierającymi gluten.

Celiakia a Komunia Święta

Kwestia przyjmowania Komunii Świętej jest bardzo ważna osób wierzących. Do niedawna osoby chore miały nie lada problem gdyż Kościoły nie posiadały bezglutenowej hostii. Obecnie wystarczy zgłosić księdzu swoją chorobę i potrzebę bezglutenowej hostii. Wówczas podczas Mszy Świętej osoby przyjmujące bezglutenową Komunię  ustawiają się do oddzielnej kolejki i tam otrzymują bezglutenową hostię.

Wizyty u rodziny, imprezy

Jeżeli natomiast jesteśmy zaproszeni do rodziny/znajomych to dobrze jest ich przed wizytą poinformować, że nasza dieta to nie ”widzimisię” tylko jedyny sposób radzenia sobie z celiakią. Wówczas będą wiedzieć co zaserwować do stołu. W przypadku gdy jest to niemożliwe lub gdy jedziemy na urlop czy na wesele, należy zabrać ze sobą produkty bezglutenowe (urlop), czy kanapkę bądź inne przekąski (wesele). Z drugiej strony na stole weselnym zawsze znajdą się bezpieczne dla chorej osoby produkty: warzywa, owoce, soki.

Nieświadome spożywanie glutenu prowadzi do nawrotu objawów celiakii, co prowadzi do wzrostu ryzyka rozwoju chorób współwystępujących. Pamiętajmy więc o świadomym kupowaniu i spożywaniu produktów czystych od glutenu.

Bardzo dobrą informacją dla osób:

• często spożywających posiłki poza domem,
• nie mających wpływu na to z jakich składników jest przygotowana potrawa,
• które nie są pewne czy dany produkt jest bezglutenowy a nie mają innego wyjścia: muszą coś zjeść, są leki, które wkrótce będą dostępne na polskim rynku. Będą to:
  • ALV003(SC-PEP) rozkładający wiązania glutenu
  • AN-PEP niszczący gluten w świetle jelita, lek będzie dostępny bez recepty
  • Szczepionka stanowiąca ochronę przed charakterystycznymi objawami celiakii

Leki jeszcze wymagają testów więc jeżeli je pomyślnie przejdą to powinny trafić do aptek.

Pamiętajmy jednak, że NIE ZASTĄPIĄ ONE DIETY BEZGLUTENOWEJ.

*gluten- białko zbóż, którego osoba chora na celiakię lub stosująca dietę bezglutenową nie może spożywać.

**produkt bezglutenowy- jest to produkt spożywczy, który według Rozporządzenia WE 41/2009 zawiera mniej niż 20 ppm glutenu

*** znak przekreślonego kłosa – jest to znak dzięki, któremu kupując dany produkt nie musimy się obawiać, że znajduje się w nim gluten gdyż odpowiednie organizacje kontrolują produkty z licencjonowanym znakiem dzięki czemu są one bezpieczne dla osób na diecie bezglutenowej.