Amigdalina – witamina B17. Trucizna czy broń medycyny alternatywnej na raka

Amigdalina, inaczej witamina B17 jest związkiem, należącym do glikozydów cyjanogennych, które naturalnie występują w roślinach i mają za zadanie ochronę przed roślinożercami. Uwalniają one trujący cyjanowodór podczas hydrolizy (1). Mimo że na rynku letril i amigdalina są używane zamiennie, związki te różnią się budową chemiczną.

W pierwszej kolejności zastosowano amygdalinę w leczeniu nowotworów, później w latach 50. opatentowano syntetyczną jej formę – letril. Amigdalina występuje w 1200 roślinach. Znajduje się przede wszystkim w pestkach owoców, nadając im gorzki smak.

UWAGA – z uwagi na kontrowersje dotyczące amigdaliny przed jej stosowaniem należy bezdyskusyjnie skonsultować się z lekarzem, szczególnie w przypadku złego stanu zdrowia (przyp. redakcji)

Związek o dwóch obliczach

Mimo że w wielu badaniach witaminie B17 przypisuje się wiele pozytywnych właściwości, w tym zwalczanie nowotworów, często nazywa się ten związek trucizną. Dlaczego? Otóż w organizmie jest amigdalina metabolizowana przez enzym o nazwie beta-glukozydaza do benzaldehydu, glukozy i cyjanowodoru, który dalej jest rozkładany do cyjanku (2).

Jako związek B17 jest wykorzystywany od dawna w medycynie do leczenia niekonwencjonalnych schorzeń. Badania nad działaniem przeciwnowotworowym u ludzi i zwierząt prowadzono bardzo intensywnie od połowy XX wieku. W badaniach przeprowadzonych w ostatnich latach potwierdzono zdolność amigdaliny do ograniczenia proliferacji i indukowania apoptozy, jednak wciąż użycie substancji wywołuje kontrowersje (3). Według dr. Krebsa, który jest pionierem w leczeniu tego typu, skuteczność terapii B17 zależy od stopnia zaawansowania nowotworu i od efektów ubocznych wywołanych konwencjonalnym leczeniem. Jednak wciąż podkreśla możliwość potencjalnego zatrucia jonami cyjankowymi (1).

Po raz pierwszy B17 wyizolowano w 1830 roku przez Francuzów. Jej przeciwnowotworowe właściwości po raz pierwszy wykorzystano w Rosji w 1845. W USA w farmakologii nowotworów po raz pierwszy zastosowano amigdalinę dopiero w 1920 roku (4).

Witamina B17 i jej źródła

Amigdalina jest obecna w pestkach owoców z rodziny Prunus rosacea. Do grupy tej zaliczamy między innymi: gorzkie migdały, wiśnie, nektarynki, śliwki, brzoskwinie, morele. Witaminę B17 możemy znaleźć w pestkach, a większość ludzi ich unika. Zatem w jakich innych produktach możemy znaleźć tę substancję?

Możemy je znaleźć w trawach, kukurydzy, sorgo, pestkach jabłek, maniok i wielu innych produktach spożywczych (5).Owoce najbardziej bogate w B17 to truskawki, żurawina i borówki. Jedna porcja (szklanka) malin, truskawek, borówek zawiera 500 mg tej substancji. Inną grupą produktów bogatą w B17 są kiełki zwłaszcza lucerny, mung i garbanzo (5).

Trochę historii

Amigdalina została wyizolowana przed francuskich chemików Pierre-Jeana Robiqueta i Antoine’a Francois Burton- Charalanda w 1830 roku z gorzkich migdałów. Opracowanie i opatentowanie B17 w leczeniu przypisuje się dr. Ernestowi Krebsowi, który w 1952 roku nadał nazwę substancji – Leatril. Podczas, gdy B17 została po raz pierwszy wykorzystana w leczeniu raka w Rosji, w 1920 w USA została uznana za truciznę (6). US Food and Drug Administration zakazała sprzedaży leatrilu w 1977 roku w Stanach Zjednoczonych. Amigdalina jest stosowana głównie w Meksyku jako niekonwencjonalna terapia nowotworowa oraz w niektórych klinikach w USA.

Zastosowanie amigdaliny i jej mechanizm w terapii nowotworów

Liczba osób chorujących na nowotwory złośliwe wzrosła w ciągu ostatnich trzech dekad ponad dwukrotnie. Liczba zgonów w ciągu ostatnich pięciu dekad zwiększyła się niemal 2,4-krotnie, stawiając nowotwory na drugim miejscu wśród przyczyn zgonów w naszym kraju (7).

Do najczęściej używanych metod leczenia raka zalicza się między innymi chemioterapię, radioterapię oraz leczenie chirurgiczne, jednak w ostatnich latach medycyna alternatywna, będąca uzupełnieniem medycyny tradycyjnej wzbudziła duże zainteresowanie.

Dlaczego zatem amigdalina jest niekiedy określana jako lekarstwo na raka? Na czym polega to przeciwnowotworowe działanie tej substancji? Amigdalina ulega rozpadowi w organizmie i substancje powstające z tego rozpadu- benzaldehyd i cyjanek nadają B17 przeciwnowotworowych właściwości. 

W wyniku ich działania niszczone są jedynie komórki nowotworowe, a zdrowe ze względu na obecność w nich enzymu rodanazy zabezpieczającego przed uwolnieniem wolnego rodnika zostają nienaruszone. Nie ustalono zalecanej dawki, która według badań działałaby prewencyjnie na wystąpienie raka. Jest ona indywidualna, zależy od przemiany materii oraz diety. W literaturze naukowej pojawia się zalecenie, według którego należy jeść owoce w całości, ale nie należy spożywać więcej niż jedno nasiono moreli i brzoskwini na 5 kg/mc. Gdy przyjmuje się B17 w postaci tabletki, dawka ta wynosi 300-500 mg. (1). Według literatury naukowej leczenie jest skuteczne w leczeniu między innymi nowotworu piersi i szyjki macicy u kobiet i prostaty u mężczyzn (8).

Co na to badania naukowe?

W publikacji Jasar D i wsp. opublikowanej w Journal of Hygienic Engineering and Design podkreślono, że leczenie amigdaliną nie zawsze jest najlepszym wyjściem, zwłaszcza w nowotworach szybko rozprzestrzeniających się, gdyż leatril może być niewystarczająco silny. Z tej przyczyny leczenie B17 nie powinno stanowić podstawy leczenia nowotworu, lecz jedynie wsparcie leczenia głównego jako suplement leczenia, lub też lekarstwo podczas remisji choroby.

Leatril został zakazany w USA, jednak jest legalnie stosowany w klinikach w Meksyku, Niemcach i części Azji. Ponadto tabletki z pestkami moreli są ogólnodostępne na amerykańskim rynku i są stosowane jako suplement diety przez osoby, które są w czasie remisji nowotworu, czy też jako działanie prewencyjne. (4)

Rejestracja amigdaliny w farmakologii i skuteczność w świetle badań

Leatril, czyli syntetyczna forma witaminy B17 może występować w farmakologii w postaci tabletki doustnej lub zastrzyku dożylnie lub domięśniowo. Nie jest lekiem zatwierdzonym przez U.S Food and Drug Administration (FDA). Leatril mimo tego, że termin jest używany zamiennie z witaminą B17 nie został zakwalifikowany jako witamina przez American Institute of Nutrition Vitamins (2).

Substancja, która farmakologicznie ma największe znaczenie w leczeniu raka to cyjanowodór, powstający z rozpadu leatrilu. Używany jako leczenie uzupełniające w metabolicznej terapii raka, która obejmuje specjalną dietę, wysokie dawki suplementów i enzymy trzustkowe (2). Badanie prowadzone in vitro potwierdziły skuteczność amigdaliny – zdolność do wywołania apoptozy i hamowania namnażania się komórek nowotworowych w komórkach prostaty, nerek, jelita grubego.

Z kolej badania in vivo nie przyniosły takich samych rezultatów. Nie zaobserwowano znaczącej poprawy i w badaniach na żywych organizmach zwierząt, a na ludziach nie przeprowadzono wystarczającej ilości badań, by jednoznacznie potwierdzić skuteczność leczenia leatrilem/amigdaliną (9).

Pozostaje właściwości amigdaliny

Poza zastosowaniem w konwencjonalnym leczeniu nowotworu amigdalina może działać prewencyjnie w wystąpieniu nowotworu, jak i zahamować namnażanie się już istniejących komórek nowotworowych do minimum. Według badania opublikowanego przez International Journal of Radiation and Biology B17 działa również pozytywnie na układ odpornościowy, zwiększając produkcję białych krwinek w odpowiedzi na infekcję. Tym samym wzmacnia odpowiedź immunologiczną.

W badaniu El-Masry i wsp. potwierdzono, że witamina B17 ma właściwości antyoksydacyjne oraz zdolność do zmniejszania stresu oksydacyjnego (8). Przypisuje się amigdalinie właściwości detoksykacyjne poprzez wspomaganie funkcji wątroby (4). W badaniu Elsaed i wsp (10) podkreśla się możliwość wykorzystania amigdaliny w łagodzeniu objawów autoimmunologicznego zapalenia wątroby (AIH).

Ponadto jako naturalna substancja o przeciwnowotworowych właściwościach może być wykorzystana w terapii raka wątrobowokomórkowego. Nasila apoptozę komórek nowotworowych, a efektywność działania może być zwiększona przez dodatek cynku. (11).

W 1962 roku opublikowano serie badań, w których pacjenci byli leczeni B17 i zanotowano efekt przeciwbólowy i zmniejszenie obrzęku węzłów chłonnych. Do innych pozytywnych właściwości B17 należy obniżenie ciśnienia tętniczego oraz zmniejszenie stanu zapalnego. Innym pozytywnym działaniem amigdaliny jest łagodzenie objawów astmy. Przy rozpadzie witaminy powstaje kwas cyjanowodorowy, który spowalnia ruchy oddechowe poprzez łagodne hamowanie ośrodka oddychania. Według badań B17 wykazuje terapeutyczny efekt w leczeniu przewlekłych stanów zapalnych żołądka. Benzaldehyd pochodzący z amigdaliny hamuje aktywność pepsyny i wpływa pozytywnie na funkcje trawienne (12)

Czy B17 może być niebezpieczne dla zdrowia?

Efekty uboczne spożycia amigdaliny można zaobserwować po spożyciu produktów zawierających duże ilości substancji np. pestki moreli. Szacuje się, że ostre zatrucie może nastąpić po spożyciu 20 i więcej pestek moreli (9). Jest to mniej więcej równoznaczne z dawką 4 g amigdaliny drogą doustną i tę dawkę określa się jako toksyczną (12).

Ilość amigdaliny zawartej w 50 gorzkich migdałach może być śmiertelna dla dorosłego człowieka, a u dziecka zatrucie może już nastąpić przy spożyciu 5-10 sztuk. (1) Zatrucie może nastąpić po spożyciu zbyt dużej ilości B17 z pokarmów lub też leków, a reakcja jest indywidualna i różni się od organizmu.

Objawy zatrucia amigdaliną

Do objawów należą:

• mdłości
• wymioty
• zdezorientowanie
• ból i zawroty głowy
• zasinienie skóry będące wynikiem odtleniania krwi
• spadek ciśnienia
• gorączka
• opadająca powieka
• uszkodzenie nerwów, skutkujące trudnością w chodzeniu i poruszaniu się
• śpiączka
• śmierć (2)

Interakce amigdaliny z lekami

Ponadto w literaturze naukowej pojawia się problem interakcji z przyjmowanymi lekami. Według publikacji Nataly Martini opublikowanym w Journal of Primary Health Care, gdy amigdalina zostanie spożyta z dużą dawką witaminy C, może dojść do interakcji zagrażającej życiu.

Ponadto ryzyko zatrucia wzrasta przy niedoborze witaminy B12. Komisja Europejska zakazała sprzedaży amigdaliny, aczkolwiek produkt zawierający B17 – ekstrakt z pestek moreli jest wciąż dostępny na rynku. Zaleca się, by pacjenci podjęci leczeniem amigdaliną/leatrilem unikali pokarmów bogatych w amigdalinę.

Podsumowanie

Zatem które określenie jest bardziej trafne – lekarstwo na raka czy trucizna? Opinii w literaturze naukowej jest wiele, jednak najczęściej mówi się o potencjalnych korzyściach B17 jako terapii uzupełniającej leczenie podstawowe, gdyż wyłączne leczenie amigdaliną/leatrilem jest często zbyt słabe do zwalczania zaawansowanego nowotworu.

Amigdalina nie została zakwalifikowana jako witamina przez American Institute of Nutrition Vitamins, ani nie jest lekiem zatwierdzonym przez U.S Food and Drug Administration (FDA). W Polsce występuje jako suplement diety w postaci kapsułek i tabletek i najczęściej pozyskiwana jest z pestek moreli. Amigdalina i jej działanie na komórki nowotworowe rozszerza możliwości terapeutyczne, jednak użycie jej w leczeniu ludzi wymaga przeprowadzenia większej ilości badań.

Bibliografia

1. Jaszczak E, Narkowicz S, Namieśnik J, Polkowska Ż.(2017). Amigdalina- lek przeciwnowotworowy czy trucizna? Analityka: nauka i praktyka,2, 64-67.
2. Integrative, P. D. Q. (2017). Laetrile/Amygdalin (PDQ®). In PDQ Cancer Information Summaries [Internet]. National Cancer Institute (US).
3. Nowak A, Zielińska A.(2016). Aktywność przeciwnowotworowa amigdaliny. Postępy fitoterapii, 4, 282-292.
4. Jasar D, Filipovski V, Sabit-Kubelka K, Curcic-Trajkovska B. Potential benefits and controversies related to use of amygdalin (Vitamin B17). Journal of Hydenic Engineering and Design.
5. M Enculescu.(2009). B17/leatrile/amygdalin. Bulletin UASVM Animal Science and Biotechnologies, 66, 1843-5262.
6. N Srivastava. (2017).Vitamin B17 and its Proposed Application Cancer. Interdisciplinary Journal of Contemporary Research, 3.
7. Didkowska J, Wojciechowska U. Zachorowania i zgony na nowotwory złośliwe w Polsce. Krajowy rejestr Nowotworów. 2018.
8. El-Masry TA, Al-Shaalan NH, Tousson E, Buabeid M, Alyousef AM. (2019).The therapeutic and antineoplastic effects of vitamin B17 against the growth of solid-form Ehrlich tumours and the associated changes in oxidative stress, Dna damage, apoptosis and proliferation in mice. Pak. J. Pharm. Sci, 32, 2801-2810.
9. N Martini.(2018). Amygdalin. Journal of Primary Health Care, 10, 354-355.
10. WM Elsaed. (2019). Amygdalin (Vitamin B17) pretreatment attenuates experimantally induced acute autoimmune hepatitis through reduction of CD4+ cell infiltration. Annals of Anatomy, 224, 124-132.
11. El- Desouky MA, Fahmi AA , Abdelkader IY, Nasraldin KM.(2020). Anticancer Effect of Amygdalin (Vitamin B-17) on Hepatocellular Carcinoma Cell Line (HepG2) in the Presence and Absence of Zinc. Anti-Cancer Agents, 4, 486-494.
12. Oduwole I, Abdalnaser A. (2020). Amygdalin-Therapeutic Effects and Toxity. J Biotechnol Biomed, 3, 39-49.