Ananas – właściwości, wartości odżywcze i intrygujące fakty

Ananas to po bananach jeden z najczęściej konsumowanych owoców na świecie. Jego egzotyczny smak łączy słodycz i cierpkość, co nadaje mu uniwersalne zastosowanie do najróżniejszych dań i napojów. Sezon na te owoce przypada od marca do czerwca, jednak dostępne są w handlu przez cały rok.

Spis treści:

1. Charakterystyka owocu
2. Właściwości prozdrowotne
3. Wartości odżywcze
4. Ananasy a odchudzanie
5. Jak kupować ananasy w sklepie?
6. Przeciwwskazania, alergie
7. Przechowywanie
8. Obróbka kulinarna
9. Bibliografia

Poznaj ananasa!

Ananasy mają cylindryczną budowę o kolczystej skórce w kolorze od zielonego poprzez brązowy do żółtego z koroną niebiesko-zielonych liści i żółtym, włóknistym miąższu. Obszar bliższy podstawy owocu zawiera więcej cukru i jest słodszy, delikatniejszy w strukturze niż górna część.

Właściwości prozdrowotne

Enzym bromelaina, który zawarty jest w trzonie rośliny macierzystej, jak i sercu ananasa wykazuje wiele pozytywnych właściwości dla zdrowia. Enzym wykazuje działanie przeciwzapalne, przyczyniając się do przeciwdziałania osteoporozie [3].

Wykazuje również szerokie działanie korzystne pod kątem chorób układu krwionośnego, w tym również ryzyka zawału czy regulacji ciśnienia krwi [4].

Badania na szczurach przyniosły także przesłanki, by uznać korzyści ze spożycia ananasów w kontekście obniżenia ryzyka stłuszczenia wątroby oraz wysokiego cholesterolu [1].

Wspomaga także proces trawienia białek, odciążając pracę układu pokarmowego [2].

🔎 Bromelaina może być też skuteczna w redukcji bólu. Badania wykazały, że doustna bromelaina nieznacznie, ale znacząco zmniejsza ból. Efekty uboczne były minimalne i obejmowały wzdęcia, nudności oraz ból głowy.

Cenne składniki odżywcze i witaminy

Owoce ananasa są bogatym źródłem witaminy C, która bierze udział w syntezie kolagenu, który wspomaga prawidłową pracę narządów wewnętrznych, naczyń krwionośnych i skóry.

Przeciwzapalne właściwości tych owoców mogą wpływać łagodząco przy bólach stawów, związanych z artretyzmem, dlatego cierpiące na to schorzenie osoby powinny częściej włączać je do diety. Także osoby cierpiące na zespół cieśni nadgarstka oraz dnę moczanową mogą rozważyć rozszerzenie menu o ananasa.

Owoce ananasa mogą być także dobrym źródłem magnezu, który bierze udział w przemianach energetycznych organizmu, a także ma działanie przeciwwolnorodnikowe.

Pierwiastek ten przyczynia się do rozkładu biotyny i tiaminy oraz poprawia syntezę kwasów tłuszczowych. Istotną właściwością magnezu jest działanie przeciwskurczowe. Potas zawarty w tych owocach usprawnia gospodarkę elektrolitową, poprawiając pracę mięśni, w tym serca oraz regulując poziom ciśnienia.

Dodatkowo ananasy to bogactwo beta-karotenu, który wspomaga pracę systemu odpornościowego oraz działa korzystnie na wzrok. Substancja ta działa ochronnie na strukturę plamki żółtej, której degeneracja jest główną przyczyną problemów ze wzrokiem u osób dorosłych.

Ananasy a odchudzanie

Ananasy to rozsądny wybór dla osób na diecie, ponieważ zawierają niewiele kalorii a do tego obfitują w błonnik, który zapewnia długotrwałe uczucie sytości. Wspomniany błonnik przyczynia się również do poprawy pracy jelit a pośrednio także przyspiesza metabolizm.

Kalorie

• 100 gram ananasa = 50 kcal
• 1 ananas około 400 kcal

Jak jeść ananasa na diecie?

Najzdrowszym wyborem są oczywiście surowe świeże owoce. Dla osób ceniących wygodę i czas, dobrym rozwiązaniem jest sporządzanie koktajli na bazie liofilizowanych lub suszonych owoców. Sięganie po soki i nektary pozbawia konsumentów znacznej części zawartych w tych owocach witamin a także błonnika. Dostarcza natomiast pokaźne ilości cukrów, co nie jest korzystne dla zdrowia.

Jak dokonać wyboru ananasa w sklepie?

W handlu dostępne są owoce świeże, suszone i kandyzowane, w puszce zalane syropem oraz pod postacią soków i syropów. Najlepiej wybierać owoce świeże – ale jak to robić? Jak łatwo zobaczyć na półkach sklepowych dostępne są owoce pokaźnych rozmiarów jak i zdecydowanie mniejsze. Oba ich rodzaje są dobrej jakości oraz nie różnią się zawartością składników odżywczych. Najlepiej wybierać okazy najcięższe w stosunku do swojej wielkości.

Na co zwrócić uwagę?

Dobierając najlepszy owoc, należy odrzucić te z widoczną pleśnią, miękkimi brązowymi plamami, ciemniejszymi oczkami. Omijamy także owoce obite. To wyklucza ich świeżość. Zapach owocu powinien być słodkawy, bardziej cierpki niż kwaśny i na pewno nie sfermentowany.

#Wskazówka: poklep owoc!

Świeżość łatwo sprawdzić przez poklepanie owocu – okaz dojrzały wyda tępy, głęboki odgłos – natomiast niedojrzały lub złej jakości zabrzmi głucho.

Przeciwwskazania

Metale ciężkie

🔎 Spożycie owoców jest ważne dla zdrowia, ale może być źródłem potencjalnie toksycznych pierwiastków. Badania [6] wykazały, że najwyższe stężenia arsenu, kadmu i ołowiu występują właśnie w ananasie, zaraz obok mango i wiśni. Niemniej nie przekraczały one poziomu uznawane za niebezpieczne nawet dla bardziej wrażliwych grup ludności. Co to oznacza dla konsumentów? Spożycie świeżych i przetworzonych owoców jest bezpieczne i nie stanowi zagrożenia dla zdrowia konsumentów. Warto włączać do diety różne rodzaje owoców.

Alergie

🔎 Ananasów nie powinny spożywać osoby na nie uczulone. Badania wykazały, że dzieci w wieku 0-18 lat mają wyższy wskaźnik alergicznych reakcji na ananasa niż dorośli. Pod tym względem w badaniach [7] ananas wybija się jako powodujący jedne z częstszych alergii wśród owoców egzotycznych. Z tego powodu warto obserwować u dzieci, czy po spożyciu owocu nie pojawia się np. pokrzywka na skórze.

Jak przechowywać ananasy?

Dojrzałe owoce ananasa szybko zepsują się w temperaturze pokojowej. Nawet jeśli nie będzie wyraźnych zmian na skórce procesy gnilne mogą rozpocząć się w miąższu.

Owoce te są również bardzo wrażliwe na zimno. Dlatego nadają się do krótkiego przechowywania w lodówce maksymalnie przez 1 do 2 dni. Dlatego, aby zachować najwięcej walorów odżywczych i sensorycznych, najlepiej spożyć ananasa w krótkim czasie po jego zakupie.

W temperaturze pokojowej mogą być przechowywane przez 1 do 2 dni przed podaniem. Jest tak, ponieważ przechowywanie go w ten sposób nie przyczyni się do poprawy smaku ani nie przyspieszy jego dojrzewania. Może jednak zmiękczyć owoc i sprawić że będzie bardziej soczysty.

W czasie przechowywania należy bacznie obserwować ananasy czy nie mają tendencji do psucia się. Jeśli nie spożyjemy owocu po tym czasie, można zawinąć go w torebkę foliową i włożyć do lodówki na kilka dni.

Jak nie stracić wartości odżywczych ananasa?

Spożywanie owoców suszonych tradycyjnie a szczególnie kandyzowanych jest już mniej dobrym pomysłem, ponieważ zawierają one poza cennym błonnikiem znaczne ilości cukrów, które wprowadzają dodatkowe kalorie do diety. Soki i nektary sporządzane na bazie ananasów są także wysokoenergetyczne a w procesie technologicznym pozbawiane witamin, wrażliwych na działanie wysokiej temperatury.

Przypisy:

1. Namwong, A., Kumphune, S., Seenak, P., Chotima, R., Nernpermpisooth, N., & Malakul, W. (2022). Pineapple fruit improves vascular endothelial dysfunction, hepatic steatosis, and cholesterol metabolism in rats fed a high-cholesterol diet. Food & Function.
2. Zhou, Z., Wang, L., Feng, P., Yin, L., Wang, C., Zhi, S., … & Peng, J. (2017). Inhibition of epithelial TNF-α receptors by purified fruit bromelain ameliorates intestinal inflammation and barrier dysfunction in colitis. Frontiers in Immunology, 8, 1468.
3. Brien, S., Lewith, G., Walker, A., Hicks, S. M., & Middleton, D. (2004). Bromelain as a treatment for osteoarthritis: a review of clinical studies. Evidence-based complementary and alternative medicine, 1(3), 251-257.
4. Pavan, R., Jain, S., & Kumar, A. (2012). Properties and therapeutic application of bromelain: a review. Biotechnology research international, 2012.
5. Leelakanok N, Petchsomrit A, Janurai T, Saechan C, Sunsandee N. Efficacy and safety of bromelain: A systematic review and meta-analysis. Nutr Health. 2023 Sep;29(3):479-503. doi: 10.1177/02601060231173732. Epub 2023 May 8. PMID: 37157782.
6. Einolghozati M, Talebi-Ghane E, Khazaei M, Mehri F. The Level of Heavy Metal in Fresh and Processed Fruits: A Study Meta-analysis, Systematic Review, and Health Risk Assessment. Biol Trace Elem Res. 2023 May;201(5):2582-2596. doi: 10.1007/s12011-022-03332-1. Epub 2022 Jun 21. PMID: 35727404.
7. Chang LS, Chang HY, Yang YH, Lee ZM, Guo MM, Huang YH, Kuo HC. Allergen Tests of Fruit Sensitization Involving Children with Allergic Diseases. Children (Basel). 2022 Mar 28;9(4):470. doi: 10.3390/children9040470. PMID: 35455514; PMCID: PMC9025653.

• Data pierwotnej publikacji: 20.02.2019
• Data ostatniej aktualizacji o wyniki badań: 14.09.2024