Błonnik z produktów niskoprzetworzonych w walce z cukrzycą

Naukowcy z Otago (Nowa Zelandia) twierdzą, że spożywanie większej ilości błonnika pokarmowego może wydłużyć życie osób z cukrzycą. Dwa ostatnie badania przeprowadzone przez naukowców z University of Otago wykazały, że spożywanie większej ilości błonnika pokarmowego korzystnie wpływa na przebieg cukrzycy, chociaż przetwarzanie żywności może niwelować te korzyści.

Jak podają badacze, w porównaniu ze średnią w Nowej Zelandii wynoszącą 19 g dla spożycia błonnika dziennie, osoby konsumujące 35 g na dobę mają o 35% mniejsze ryzyko przedwczesnej śmierci.

Prowadzenie diety o wyższej zawartości błonnika nie jest trudne – często wystarczy zamienić pieczywo pszenne na pełnoziarniste, ryż biały na brązowy, makaron pszenny na pełnoziarnisty, a także wprowadzić do swojej diety nasiona roślin strączkowych. Źródłem błonnika są również owoce i warzywa.

Badanie I

Błonnik w diecie a cukrzyca

W pierwszym badaniu, w przeglądzie opublikowanym w „Plos Medicine”, wykorzystano dane zebrane od 8300 dorosłych osób z cukrzycą typu 1 lub typu 2, aby wykazać, że osoby z wyższym spożyciem błonnika doświadczyły znacznego zmniejszenia ryzyka przedwczesnej śmierci w porównaniu z osobami spożywającymi najmniej błonnika w badanej grupie.

Zespół badawczy przeanalizował 42 próby z udziałem 1788 uczestników, w których dorośli ze stanem przedcukrzycowym, cukrzycą typu 1 lub 2 spożywali więcej błonnika i produktów pełnoziarnistych przez co najmniej sześć tygodni.

Naukowcy stwierdzili stałą poprawę kontroli poziomu glukozy we krwi, poziomu cholesterolu i zmniejszenia masy ciała, gdy pacjenci  z cukrzycą typu 1 lub 2 zwiększali spożycie błonnika lub produktów pełnoziarnistych.

Jak stwierdzono, diety o wysokiej zawartości błonnika są ważnym składnikiem leczenia cukrzycy, co prowadzi do poprawy kontroli glikemii, poziomu lipidów we krwi, redukcji masy ciała i stanu zapalnego, a także do zmniejszenia przedwczesnej śmiertelności. Korzyści te nie ograniczały się do żadnego rodzaju błonnika ani żadnego rodzaju cukrzycy i były widoczne w całym zakresie spożycia, chociaż zaobserwowano większą poprawę kontroli glikemii u osób, którzy przed badaniem spożywali niskie ilości błonnika.

Na podstawie tych ustaleń zwiększenie dziennego spożycia błonnika o 15 g lub do 35 g ogółem może być rozsądnym celem, po którym można oczekiwać, że zmniejszy ryzyko przedwczesnej śmierci u dorosłych z cukrzycą.

Badanie II

Stopień przetworzenia produktów pełnoziarnistych

W drugim badaniu naukowcy odkryli, że nie wszystkie produkty spożywcze zawierające błonnik są tak samo korzystne dla zdrowia – podczas gdy produkty pełnoziarniste są ważnym źródłem błonnika, ich zalety mogą zostać osłabione przy intensywnym przetwarzaniu. Na potrzeby tego badania, opublikowanego w „Diabetes Care”, naukowcy przeprowadzili analizę u dorosłych chorych na cukrzycę typu 2 mieszkających w Dunedin (miasto w Nowej Zelandii) w celu rozważenia wpływu przetwarzania żywności na korzyści zdrowotne wynikające ze spożywania produktów pełnoziarnistych.

32 dorosłych pacjentów z cukrzycą typu 2 (średnia wieku: 63 lata, BMI: 32,4 kg/ m²) rozpoczęło badanie; 28 (90%) zakończyło obie interwencje. 

Uczestnicy jedli minimalnie przetworzone produkty pełnoziarniste, takie jak owies i pełnoziarnisty chleb przez dwa tygodnie, a następnie bardziej przetworzone produkty spożywcze, takie jak płatki owsiane i chleb razowy. Drugi etap badania trwał kolejne dwa tygodnie.

Naukowcy wykorzystali najnowocześniejsze monitory do rejestrowania poziomów glukozy we krwi uczestników w ciągu dnia i nocy podczas dwutygodniowych okresów interwencji. Wyniki wykazały poprawę poziomu glukozy we krwi po posiłkach i zmniejszoną częstość wahań poziomu glukozy we krwi w ciągu dnia, gdy uczestnicy spożywali minimalnie przetworzone produkty pełnoziarniste. Rezultaty były najbardziej widoczne po śniadaniu, ponieważ właśnie wtedy konsumowano większość produktów pełnoziarnistych.

Wyniki wykazały, że średnia masa ciała uczestników nieznacznie wzrosła po dwóch tygodniach jedzenia przetworzonych produktów pełnoziarnistych i nieznacznie spadła po spożywaniu minimalnie przetworzonych. Średnia zmiana masy ciała różniła się o 0,81 kg między interwencjami. 

Te dwa badania, wraz z poprzednimi analizami, potwierdzają, że wybieranie produktów bogatych w błonnik, takich jak produkty pełnoziarniste, owoce, warzywa lub rośliny strączkowe, jest dobre dla wszystkich, a szczególnie ważne w leczeniu chorób takich jak cukrzyca.

Źródło:

1. Andrew N. Reynolds, Ashley P. Akerman, Jim Mann. Dietary fibre and whole grains in diabetes management: Systematic review and meta-analyses. PLOS Medicine, 2020; 17 (3): e1003053
2. Sebastian Åberg, Jim Mann, Silke Neumann, Alastair B. Ross, Andrew N. Reynolds. Whole-Grain Processing and Glycemic Control in Type 2 Diabetes: A Randomized Crossover Trial. Diabetes Care, 2020; dc200263