Strefa dla zalogowanych > 
Zespół policystycznych jajników (PCOS) to dzisiejsza zmora młodych kobiet. Daje o sobie znać nieregularnymi miesiączkami lub ich całkowitym zatrzymaniem się. Objawy te są często bagatelizowane do momentu podjęcia starania się o upragnione dziecko. Wizyta u ginekologa i obraz USG wskazuje wtedy zazwyczaj na torbiele w jajnikach. Cysty te za to wywołują zwiększoną produkcją „męskich” hormonów z grupy androgenów.
Spis treści:
- PCOS – do czego prowadzi brak leczenia
- Na czym polega leczenie PCOS?
- Jak dieta wpływa na PCOS?
- Produkty zalecane i przeciwwskazane
- Zmiany stylu życia
Jakie są komplikacje nieleczonego zespołu policystycznych jajników?
Nie są znane jednoznaczne przyczyny PCOS. Szacuje się jednak, że około 50 procent kobiet dotkniętych tą dolegliwością cierpi na nadwagę lub otyłość spowodowaną insulinoopornością. Można więc domniemywać, że PCOS jest pośrednio związane ze sposobem odżywiania. Do innych objawów zalicza się trądzik, nadmierne owłosienie (hirsutyzm), łysienie plackowate, niepłodność lub poronienia. Nieleczone PCOS może być przyszłości bardzo niebezpieczne i prowadzić to:
- chorób serca
- raka endometrium
- hiperprolaktynemia tj. podwyższony poziom prolaktyny
- cukrzycy
- choroby układu sercowo-naczyniowego
Leczenie PCOS
Leczenie PCOS to przede wszystkim kontrola ginekologiczna polegająca na zmniejszeniu stężenia hormonów androgenowych we krwi. Dokładanie ukierunkowana terapia zależy w tej sytuacji od oczekiwanych efektów – wywołania miesiączki lub utrzymania ciąży. Jednak, aby farmakologia dała jak najszybsze i najlepsze rezultaty, niezbędna jest tutaj jednak również odpowiednia kontrola dietetyczna.
Jak dieta wpływa na PCOS?
Notuje się, że kobiety zmagające się z PCOS mają wyraźnie częściej tendencję do wysokiego poziomu insuliny we krwi. A insulina to nic innego jak hormon produkowany przez trzustkę, który pomaga komórkom w procesie skomplikowanych przemian zamieniać cukier (glukozę) w energię. W przypadku diety bogatej w cukry proste organizm wielokrotnie jest poddawany szybkim wzrostom glukozy we krwi oraz wyrzutom insuliny, przez co komórki z czasem mogą stać się „głuche” na jej działanie czyli być insulinooporne.
Oznaczać to będzie wzrost poziomu glukozy, następnie insuliny i brak odpowiedzi komórkowej na ten proces, przez co organizm będzie dalej produkował insulinę myśląc, że jest jej za mało w stosunku do ilości metabolizowanej glukozy. Ten utrzymujący się wysoki poziom insuliny sprzyja odkładaniu się tkanki tłuszczowej, która to z kolei indukuje dodatkową syntezę męskich hormonów przez jajniki. Insulinooporność utrudnia utratę wagi, dlatego leczenie PCOS jest uciążliwe i bez odpowiedniego wsparcia żywieniowego często nieskuteczne.
Odpowiednia dieta w PCOS może również wspomóc regulację gospodarki hormonalnej poprzez zwiększenie SHGB (globuliny wiążącej hormony w organizmie) co pomaga obniżyć nadmierny poziom testosteronu we krwi. SHBG wiąże wolne hormony płciowe, co z kolei korzystnie wpływa na objawy, takie jak trądzik i łysienie androgenowe.
Jakie produkty obligatoryjnie włączyć do swojej diety przy PCOS?
- Produkty bogate w błonnik
- Produkty będące źródłem chudego białka
- Produkty przeciwzapalne
Żywność o wysokiej zawartości błonnika może pomóc w walce z opornością na insulinę poprzez spowolnienie wzrostu cukru we krwi. Produkty które to ułatwią to :
- warzywa (kapustne, takie jak brokuły, kalafior i brukselka, papryka, fasola, soczewica, słodkie ziemniaki, dynia)
- orzechy a wśród nich migdały
- owoce świeże (jagody, truskawki, jabłka, poziomki) i suszone (żurawina, śliwki)
- produkty pełnoziarniste (kasze, makarony, ryż)
Białko zapewnia uczucie sytości, oraz odpowiednią regeneracje. Do jego najlepszych źródeł w diecie przy PCOS należy białe mięso z kurczaka, indyka i ryb. Te ostatnie są również dobrym źródłem kwasów tłuszczowych omega-3, dzięki czemu obniżają poziom cholesterolu i hamują stany zapalne. Do akceptowalnych źródeł białka w diecie przy PCOS możemy również zaliczyć polędwiczki wieprzowe, niskotłuszczowe produkty mleczne, komosę ryżową i rośliny strączkowe – w zależności od rodzaju fasoli, jej kubek może zawierać od 12 do 20 gramów białka i od 0,5 do 1,5 gramów tłuszczu.
Pomocne mogą być również produkty spożywcze które pomogą zmniejszyć stan zapalny organizmu. Należą do nich:
- migdały i orzechy włoskie
- siemię lniane
- oliwa z oliwek, olej lniany
- owoce, takie jak jagody i truskawki
- tłuste ryby bogate w kwasy tłuszczowe omega-3 takie jak łosoś czy halibut
- przyprawy takie jak kurkuma, cynamon, goździki czy pieprz cayenne
Dieta przy PCOS powinna całkowicie eliminować węglowodany rafinowane takie jak biały chleb, ciasta i produkty cukiernicze. W innym wypadku insulinooporność, a tym samym utrata masy ciała, będzie trudniejsza, a nawet niemożliwa do kontrolowania.
Zalecenia zmiany stylu życia przy PCOS
🔎 Regularna aktywność fizyczna poprawia wrażliwość na insulinę, równowagę hormonalną i wyniki metaboliczne u kobiet z PCOS. Ćwiczenia aerobowe i siłowe wspierają utratę masy ciała oraz regulację cyklu miesiączkowego. Edukacja i wsparcie behawioralne dodatkowo pomagają w zarządzaniu zdrowiem psychicznym i poprawiają skuteczność leczenia. Wszystkie te strategie mogą być na równi z dietą stosowane przy pracy z pacjentkami z PCOS. [1].
Bibliografia:
- Gautam R, Maan P, Jyoti A, Kumar A, Malhotra N, Arora T. The Role of Lifestyle Interventions in PCOS Management: A Systematic Review. Nutrients. 2025 Jan 16;17(2):310. doi: 10.3390/nu17020310. PMID: 39861440; PMCID: PMC11767734.
- Data pierwotnej publikacji: 2.03.2018
- Data ostatniej aktualizacji o wyniki badań: 28.01.2025
