O cholesterolu pokarmowym i spożyciu jaj raz jeszcze – nowe badanie naukowe

Według American Heart Association (AHA) konsumenci powinni przede wszystkim prowadzić zdrowy styl życia, aby uzyskać optymalne zdrowie układu sercowo-naczyniowego. Jednak nie ma określonych zaleceń dotyczących spożycia cholesterolu z dietą, ponieważ AHA nie znajduje związku między cholesterolem pokarmowym a ryzykiem sercowo-naczyniowym. Jest to zgodne z nowym poradnikiem naukowym AHA, który pojawiał się w czasopiśmie „Circulation”.

Poradnik AHA

Naukowcy wyjaśniają w artykule, że ostatnie zmiany w wytycznych dietetycznych dotyczących ograniczania występowania chorób sercowo-naczyniowych skłoniły ich do przeprowadzenia nowych badań. Mianowicie: ostatnie zalecenia AHA, American College of Cardiology oraz wytyczne dietetyczne dla Amerykanów  „2015–2020 Dietary Guidelines for Americans” nie określają już wyraźnie docelowego poziomu cholesterolu pokarmowego. Jest to odmienne od poprzednich norm na cholesterol w diecie do nie więcej niż 300 miligramów (mg) dziennie.

Metaanaliza badań

Opis obejmuje metaanalizę istniejących badań. Stwierdzono, że dostępne analizy nie zdołały znaleźć rozstrzygającego związku między cholesterolem w diecie a wyższym poziomem cholesterolu LDL we krwi. Wyniki badań obserwacyjnych zasadniczo nie potwierdzają związku między cholesterolem w diecie a ryzykiem występowania chorób układu sercowo-naczyniowego. Ponadto wyniki badań, w których stwierdzono związek, uległy osłabieniu po uwzględnieniu innych czynników dietetycznych, takich jak błonnik pokarmowy, tłuszcze nasycone lub spożycie energii ogółem.

Powyższe sugeruje, że problemy metodologiczne stanowią przeszkodę w takich badaniach i że trudno jest oddzielić wpływ cholesterolu w diecie od innych czynników dietetycznych, takich jak tłuszcze nasycone ponieważ większość produktów spożywczych, które zawierają wysoki poziom tego ostatniego, są również bogate w cholesterol pokarmowy.

Podsumowując, większość opublikowanych badań obserwacyjnych nie wskazuje na istotny związek między cholesterolem w diecie a ryzykiem CVD.

O jajkach i cholesterolu raz jeszcze

Średnie spożycie jaj stanowi jedną czwartą udziału spożycia cholesterolu w Stanach Zjednoczonych, przy czym jedno duże jajko zawiera około 185 mg cholesterolu. Jednak różne badania przyniosły odmienne wyniki w odniesieniu do związku między spożyciem jaj a ryzykiem chorób układu sercowo-naczyniowego, w zależności od badanego podtypu. Na przykład w kilku badaniach na populacjach z USA, Szwecji, Iranu i Finlandii nie znaleziono związku między spożyciem jaj a ryzykiem choroby wieńcowej. W innym badaniu stwierdzono nawet, że zjedzenie siedmiu lub więcej jaj na tydzień wiązało się z niższym ryzykiem udaru mózgu w porównaniu z jedzeniem mniej niż jednego jaja na tydzień. Jednak w przypadku niewydolności serca badanie przeprowadzone w USA i w Szwecji wykazało o 20–30%-owe wyższe ryzyko u osób, które zjadły więcej niż jedno jajko dziennie, ale wyniki dotyczyły tylko mężczyzn.

Podsumowanie

Podsumowując, zarówno w przypadku spożycia cholesterolu w diecie, jak i spożycia jaj, opublikowana literatura zasadniczo nie potwierdza statystycznie istotnych związków z ryzykiem układu sercowo-naczyniowego. Nadal zwraca się uwagę na pewne ograniczenia istniejącej wiedzy, takie jak fakt, że metody epidemiologii żywieniowej zmieniły się znacznie w czasie lub że różne populacje badawcze mają odmienne wzorce żywieniowe, które mogły mieć wpływ na wyniki. Na przykład, w Chinach spożycie jaj stanowi ważny element diety, która jest bogata w błonnik pokarmowy, warzywa i owoce.

Przeanalizowano również 17 randomizowanych kontrolowanych badań, w których oceniono wpływ interwencji dietetycznych o wysokim poziomie cholesterolu we krwi. W badaniach tych wykazano zależny od dawki związek między cholesterolem w diecie a wysokim poziomem cholesterolu LDL we krwi, ale tylko wtedy, gdy interwencja była znacznie wyższa niż poziom cholesterolu, który ludzie zwykle jedzą – na przykład równowartość 3–7 jaj dziennie.

Ponadto każde z tych badań miało niewielki rozmiar próby. Biorąc powyższe pod uwagę, naukowcy podkreślają znaczenie ogólnej diety zdrowej dla serca, a nie ograniczonych norm dla spożycia cholesterolu pokarmowego.

Zalecenia dla specjalnych grup konsumentów:

W artykule zawarto również specjalne zalecania dla kilku podgrup:

• laktowowegetarianie, którzy nie spożywają pokarmów zawierających cholesterol – w tym przypadku mięsa, mogą włączyć do swojej diety więcej produktów mlecznych i jaj w kontekście omawianej tutaj moderacji.
• pacjenci z dyslipidemią, szczególnie chorzy na cukrzycę typu 2 lub zagrożeni niewydolnością serca, powinni zachować ostrożność podczas spożywania pokarmów bogatych w cholesterol.
• w przypadku starszych pacjentów z prawidłowym profilem lipidowym, biorąc pod uwagę korzyści odżywcze i dostępność jaj, spożycie do 2 jaj dziennie jest dopuszczalne w kontekście zdrowego odżywienia.

Większość produktów spożywczych przyczyniających się do wysokiego poziomu cholesterolu w diecie ma zwykle wysoką zawartość tłuszczów nasyconych, co jest silnie powiązane ze zwiększonym ryzykiem nadmiernego stężenia cholesterolu LDL. Zdrowe wzorce żywieniowe, takie jak diety w stylu śródziemnomorskim i DASH, pomagają w utrzymaniu niskiego poziomu cholesterolu pokarmowego.

Diety te obfitują w owoce, warzywa, pełnoziarniste produkty zbożowe, niskotłuszczowe lub beztłuszczowe produkty mleczne, chude mięso, ryby, orzechy, nasiona i oleje roślinne.

Źródło: Jo Ann S. Carson, Alice H. Lichtenstein, Cheryl A.M. Anderson, Lawrence J. Appel, Penny M. Kris-Etherton, Katie A. Meyer, Kristina Petersen, Tamar Polonsky, Linda Van Horn, Dietary Cholesterol and Cardiovascular Risk: A Science Advisory From the American Heart Association, Circulation. 2020;141:e39–e53.