Ortoreksja jako zaburzenie rozpoznane stosunkowo niedawno wciąż przysparza trudnościspecjalistom. Jedną z nich jest prawidłowa diagnoza. Dotychczas wykorzystywanenarzędzie posiadały wady, które sprawiały, że często ich używanie wymagało równoczesnego wykorzystywania innych narzędzi diagnostycznych, pozwalających narozpoznawanie zaburzeń odżywiania, np. EAT-26.
Diagnoza ortoreksji
Test Bratmana
Twórca pojęcie ortoreksji, doktor Steve Bratman zaproponował składający się z 10 pytań tzw. Test Bratmana, w których odpowiedziami na pytanie było tylko „TAK” i „NIE”. Na podstawie ilości odpowiedzi twierdzących ocenia się zagrożenie ortoreksją. [1]
Test ORTO-15
Niecobardziej rozbudowany jest test ORTO-15, zewaluowany również w Polsce. Składa sięon z 15 twierdzeń, na które można odpowiedziami mogą być „zawsze”, „często”,„czasem” i „nigdy”. Jedną z trudności związanych z używaniem tego kwestionariusza jest skomplikowana punktacja, prowadząca do rezultatu testu. Dyskutowano również nad punktem odcięcia, który wskazuje na występowanie ortoreksji. [2]
Nowe narzędzie diagnostyczne
Badania prowadzone przy wykorzystaniu wyżej wymienionych narzędzi niejednokrotnie dawały wyniki wskazujące na bardzo dużą częstość występowania ortoreksji. W 2016 roku Bratman zaproponował nowy test, składający się z dwóch głównych części (kryterium A i B) podzielonych na 3 podpunkty, jednak nie zyskał on takiej popularności , jak Test Bratmana i ORTO-15 [3]
Dusseldorf Orthorexia Scale
Kolejnymkrokiem mogącym pomóc w zrozumieniu i diagnozie ortoreksji może być ewaluacjaanglojęzycznej wersji kwestionariusza Dusseldorf Orthorexie Scale,przeznaczonego dotychczas do użytku jedynie na populacjach niemieckojęzycznych. DOS składa się z 10 stwierdzeń z 4 odpowiedziami opartymi o skalę Likerta. Badany określa, w jakim stopniu stwierdzenia charakteryzują jego postawy i zachowania.
Ewaluacja kwestionariusza na grupie 384 dorosłych studentów z terenu Stanów Zjednoczonych dała pozytywne rezultaty. [4]
Pozostaje mieć nadzieję, że w najbliższych narzędzie przejdzie ewaluację również wśród populacji polskiej.
Przypisy:
- Bratman S, Knight D. Health food junkies. Orthorexia nervosa: Overcoming the obsession with healthful eating. New York: Broadway Books 2000.
- Stochel M., Janas-Kozik M., Zejda J., Hyrnik J., Jelonek I., Siwiec A. Walidacja kwestionariusza ORTO-15 w grupie młodzieży miejskiej w wieku 15-21 lat. Psychiatr. Pol., 2015, 49: 119-134
- Czepczor K., Brytek-Matera A. Jedzenie pod wpływem emocji. Warszawa 2017.
- Chard C., Hilzendegen C., Barthels F., Stroebele-Benschop N. Psychometric evaluation of the English version of the Düsseldorf Orthorexie Scale (DOS) and the prevalence of orthorexia nervosa among a U.S. student sample. Eat Weight Disord., 2018. Dostępne on-line: https://link.springer.com/article/10.1007%2Fs40519-018-0570-6 data dostępu: 10.10.2018.
