Orzechy to suche owoce drzew, z jednym nasionem. Ich ściana zalążni staje się twarda podczas okresu dojrzewania [1]. Do najczęściej spożywanych orzechów należą m.in. migdały, orzechy laskowe, włoskie, brazylijskie czy orzechy pekan [1]. To właśnie właściwościom tych ostatnich poświęcony jest niniejszy artykuł.
Cel i rodzaj badania
Celem badania była ocena wpływu spożycia orzechów pekan na poziom lipidów we krwi oraz glikemii. Analiza obejmowała osoby dorosłe z dużym ryzykiem rozwoju chorób sercowo-naczyniowych [2].
Przeprowadzono badanie eksperymentalne z wykorzystaniem pojedynczego zaślepienia.
Uczestnicy nie byli świadomi, jakie zmiany żywieniowe zostały wprowadzone w pozostałych grupach badawczych [2]. Wiedzieli natomiast, czy należeli do grupy badawczej, czy kontrolnej [2].
Uczestnicy badania, kryteria włączenia i wyłączenia
Uczestnikami badania były osoby w wieku 30-75 lat, prowadzące siedzący tryb życia.
Dodatkowymi kryteriami włączenia do badania były wysoki poziom cholesterolu we krwi oraz BMI≥ 28. Wśród kryteriów wyłączenia uwzględniono m.in.:
- Bardzo wysoki poziom cholesterolu LDL (pow. 95 centyla) lub bardzo niski poziom cholesterolu HDL (poniżej 20 centyla),
- regularne spożywanie orzechów,
- spożywanie nadmiernych ilości alkoholu,
- palenie papierosów,
- zmianę masy ciała o co najmniej± 5% w ostatnich 3 miesiącach i inne [2].
Przebieg badania
W badaniu wzięły udział 52 osoby, losowo podzielone na 3 grupy – dwie badawcze i jedną kontrolną.
Od uczestników zostały pobrane próbki krwi. Do wyników odnoszono następnie wartości uzyskane po 4 i 8 tygodniach badania.
Osoby z grupy kontrolnej nie spożywały orzechów ani masła orzechowego (pow. 64 g na tydzień). W obu grupach badawczych spożywano po 68 g orzechów pekan dziennie przez okres 8 tygodni. W pierwszej grupie orzechy były dodatkiem do diety. W przypadku drugiej grupyzastąpiono część posiłków ww. ilością orzechów.
Główne wyniki badania (po 8 tygodniach)
- Zaobserwowano spadek poziomu cholesterolu całkowitego (TC) w obu grupach badawczych. W pierwszej grupie z 204± 33,9 do 195± 31,4. W grupie drugiej z 205± 33,2 do 195± 28,6.
- Zaobserwowano spadek cholesterolu LDL w obu grupach badawczych. Odpowiednio ze 143± 31,3 do 129± 29,9 w grupie pierwszej i ze 144± 27,2 do 135± 25,4 w grupie drugiej.
- Zaobserwowano spadek poziomu trójglicerydów (TG) w obu grupach badawczych. Odpowiednio ze 139± 46,8 do 125± 56,5 w grupie pierwszej i ze 133± 44,0 do 138± 65,3 w grupie drugiej.
- Zaobserwowano spadek poziomu cholesterolu nie-HDL, współczynnika TC / HDL oraz ApoB w obu grupach badawczych.
Większość z wyżej wspomnianych zmian w obu grupach badawczych była już widoczna po 4 tygodniach badania.
Wzrost poziomu HDL w obu grupach badawczych HDL po 4 tygodniach badania był istotny statystycznie. Zmiana tego poziomu po 8 tygodniach poziomu była już nieistotna ze statystycznego punktu widzenia [2].
W grupie kontrolnej nie zaobserwowano istotnych zmian [2].
Nie udowodniono zmian w poziomie glikemii na czczo w żadnej z 3 grup [2].
Wnioski
Wykazane zmiany mogą wynikać z wysokiej zawartości jedno- i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych w orzechach pekan [3]. Korzystne zmiany w profilu lipidowym zostały udowodnione już w wielu badaniach [4–6].
Innym czynnikiem poprawiającym profil lipidowy w tym badaniu mógł być błonnik. Jest on również obecny w sporej ilości w orzechach pekan (9,6 g w 100 g produktu) [3].
Badacze uznali, że warte zauważenia są również zmiany poziomu ApoB. Zmiany te zostały już zauważone w badaniach dotyczących innych typów orzechów [7]. Podobne analizy dotyczące orzechów pekan nie zostały dotychczas przeprowadzone [2]. Według niektórych badaczy poziom ApoB może być bardziej użyteczny w szacowaniu ryzyka sercowo-naczyniowego niż poziom cholesterolu LDL [8,9].
👉 Przeczytaj także: https://dietetycy.org.pl/spozywanie-orzechow-pekan-a-cukrzyca-i-choroby-ukladu-sercowo-naczyniowego/
Wyniki badania są zgodne z rekomendacjami dla polskiej populacji. Orzechy wymienia się jako źródło „zdrowych” kwasów tłuszczowych. Zaleca się ich umieszczenie w jadłospisie [10].
Bibliografia:
- Ros E. Health benefits of nut consumption. Nutrients. 2010;2:652-682.
- Guarneiri LL, Paton CM, Cooper JA. Pecan-Enriched Diets Alter Cholesterol Profiles and Triglycerides in Adults at Risk for Cardiovascular Disease in a Randomized , Controlled Trial. 2021.
- USDA. Food and Nutrient Databas. https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/170182/nutrients.
- Kritchevsky D. Symposium: Evolution of Ideas about the Nutritional Value of Dietary Fat History of Recommendations to the Public about Dietary Fat 1,2. J Nutr. 1998;128:449-452.
- Sacks FM, Lichtenstein AH, Wu JHY, et al. Dietary fats and cardiovascular disease: A presidential advisory from the American Heart Association. Circulation. 2017;136:e1-e23.
- Daumerie CM, Woollett LA, Dietschy JM. Fatty acids regulate hepatic low density lipoprotein receptor activity through redistribution of intracellular cholesterol pools. Proc Natl Acad Sci U S A. 1992;89:10797-10801.
- Del Gobbo LC, Falk MC, Feldman R, et al. Effects of tree nuts on blood lipids, apolipoproteins, and blood pressure: Systematic review, meta-analysis, and dose-response of 61 controlled intervention trials. Am J Clin Nutr. 2015;102:1347-1356.
- Carr SS, Hooper AJ, Sullivan DR, et al. Non-HDL-cholesterol and apolipoprotein B compared with LDL-cholesterol in atherosclerotic cardiovascular disease risk assessment. Pathology. 2019;51:148-154.
- Martin SS, Qasim AN, Mehta NN, et al. Apolipoprotein B but not LDL cholesterol is associated with coronary artery calcification in type 2 diabetic whites. Diabetes. 2009;58:1887-1892.
- Jarosz M, Rychlik E, Stoś K, et al. Normy Żywienia Dla Populacji Polski i Ich Zastosowanie.; 2020.
