„Nie jedz pestek, bo Ci w brzuchu wyrośnie arbuz„. Każdy z nas w dzieciństwie słyszał to powiedzenie. Czy słusznie powinniśmy zrezygnować z ich jedzenia? Jakie wartości odżywcze zawierają? Czy wiesz, że w krajach Afryki tłoczony jest z nich olej?
Arbuz to roślina z rodziny dyniowatych. Nazywany również kawonem. Pochodzi z południowej Afryki [1]. Istnieje kilkaset odmian tego owocu. Różnią się wielkością, kolorem miąższu, skórki i smakiem, a także porą dojrzewania i wymaganiami co do temperatury.
Wartości odżywcze pestek z arbuza
Uniwersytet Rolniczy w Krakowie prowadził badania na temat pestek arbuza. Stwierdzono, że są one dobrym źródłem białka oraz nienasyconych kwasów tłuszczowych [2], które stanowią łącznie 75% ich masy.
Pestki arbuza zawierają witaminy z grupy B, fosfor, magnez, mangan, cynk, potas i wapń. Wartości odżywcze pestek znacznie przewyższają te zawarte w miąższu. Pewnie dlatego zostały określone mianem superfoods. Zestawienie wartości odżywczych pestek arbuza w porównaniu do jego miąższu przedstawiłam w tabeli poniżej.
Tabela nr 1: Porównanie wartości odżywczych pestek i miąższu arbuza [3,4].
| MIĄŻSZ ARBUZA 100 G [3] | PESTKI ARBUZA, SUSZONE 100 G [4] | |
| KCAL | 30 | 557 KCAL |
| BIAŁKO | 0,61 | 28 G |
| TŁUSZCZ | 0,15 | 47 G |
| WĘGLOWODANY | 7,6 g | 15 g |
| WIELONIENASYCONE | 0,05 g | 28 g |
| JEDNONIENASYCONE | 0,037 g | 7,4 g |
| NASYCONE | 0,016 g | 9,8 g |
| WIT B1 | 0,033 mg | 0,19 mg |
| B2 | 0,021 mg | 0,15 mg |
| B5 | 0,22 mg | 0,35 mg |
| WAPŃ | 7 mg | 54 mg |
| ŻELAZO | 0,24 mg | 7,3 mg |
| MAGNEZ | 10 mg | 515 mg |
| FOSFOR | 11 mg | 755 mg |
| POTAS | 112 mg | 648 mg |
| CYNK | 0,1 mg | 10 mg |
| MIEDŹ | 0,042 mg | 0,69 mg |
Właściwości prozdrowotne
Właściwości prozdrowotne pestek arbuza [5].
- Ze względu na zawartość argininy, poleca się je osobom cierpiącym na nadciśnienie i choroby wieńcowe.
- Włączenie ich do diety sportowców przyspiesza regeneracje komórek mięśniowych.
- Zawartość tryptofanu, kwasu glutaminowego i lizyny regeneruje pracę układu nerwowego.
- Zmniejsza zmęczenie u osób o wytężonej pracy intelektualnej.
- Żelazo, cynk, miedź i witaminy z grupy B korzystnie wpływają na układ nerwowy.
- Związki przeciwutleniające natomiast zmniejszają ryzyko zapadalności na nowotwory i cukrzycę.
Zastosowanie i produkty
Pestki arbuza są wykorzystywane na całym świecie w różny sposób. Można z nich otrzymać:
Masło z pestek arbuza
Masło do rozsmarowywania na kanapkach, którego konsystencja jest przyjemna i kremowa. Świetnie zastąpi jego orzechową wersję. Najlepiej smakuje na tostach.
Olej z pestek arbuza [6]
Na podstawie badań stwierdzono, że olej z pestek arbuza wykazuje działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne. Wpływa również ochronnie na komórki wątroby. Polecany jest w szczególności osobom chorującym na nerki. Olej ten jest zimnotłoczony. W kuchni sprawdzi się jako dodatek do sałatek i deserów.
Mąka z pestek arbuza
W sklepach dostępna jest również mąka z pestek arbuza. Ma ciemny kolor i delikatny smak pestek. Można jeść ją na surowo jako dodatek do jogurtów, płatków lub sałatek. Sprawdzi się również jako dodatek do wypieków (nie więcej niż 10% objętości).
Prażone pestki arbuza
Najbardziej popularne jest jednak jedzenie pestek prażonych.
Przepis na prażone pestki arbuza
SKŁADNIKI:
- pestki arbuza (ilość według uznania);
WYKONANIE:
- Na blachę rozłóż papier do pieczenia.
- Wysyp cienką warstwę pestek.
- Włóż do piekarnika rozgrzanego do 160 stopni Celsjusza na 15 minut.
- Opcjonalnie możesz przyprawić papryką lub solą. Jeżeli wolisz słodszą wersję, dodaj cynamon i cukier.
Podsumowanie
Pestki arbuza należą do grupy superfood. Pomimo wysokiej kaloryczności zawierają bardzo duże ilości witamin i innych składników mineralnych. Najczęściej spożywane są w formie prażonej. To świetna alternatywa dla chipsów i innych słonych przekąsek. Z nasion arbuza można otrzymać olej, mąkę, a nawet masło. Właściwości prozdrowotne i wzmacniające organizm powinny przekonać Cię do ich jedzenia.
Najczęstsze pytania
Najbardziej popularne jest zjadanie prażonych pestek. Powinno się je obrać z łupiny, chociaż nie jest to konieczne. Jeżeli zdecydujemy się na jedzenie ich w całości, należy pamiętać o dokładnym gryzieniu. W ten sposób wartości odżywcze łatwiej się uwalniają.
Tak, białe pestki arbuza również są jadalne. Nie jest to nic nadzwyczajnego. Oznacza to bowiem, że owoc był zebrany zbyt wcześnie [7].
Jedzenie pestek jest bardzo zdrowe. Ze względu na wartości odżywcze produkt ten należy do grupy superfoods.
Pod wpływem enzymów powstaje co prawda cyjanek, ale występuje w bardzo niewielkiej ilości. Pod wpływem prażenia lub gotowania jest całkowicie neutralizowany.
Pestki arbuza są trawione, jeżeli wcześniej je uprażymy lub ugotujemy.
Bibliografia:
- Rodzaje arbuzów Nazwy i odmiany owoców (goodandgreenguides.com)
- MONOGRAFIAt1.pdf (pttzm.org)
- Tabela Kalorii (ile-kalorii.pl)
- Tabela Kalorii (ile-kalorii.pl)
- Czy pestki arbuza są bezpieczne i korzystne dla zdrowia? (poradnikzdrowie.pl)
- Nowe oleje pochodzenia roślinnego w kosmetykach – właściwości pielęgnacyjne i lecznicze (uj.edu.pl)
- Dlaczego arbuz ma białe pestki? (dompelenpomyslow.pl)
