Poziom witaminy D a ryzyko zachorowania na raka

Według wyników badania opublikowanego w  „The BMJ” w 2018 roku wysoki poziom witaminy D może być powiązany z niższym ryzykiem zachorowania na raka, w tym raka wątroby.  Naukowcy twierdzą, że ich odkrycia potwierdzają teorię, że witamina D może pomóc w ochronie przed niektórymi nowotworami. Badanie przeprowadzono w Japonii.

Witamina D a rak

Witamina D jest wytwarzana przez skórę w odpowiedzi na światło słoneczne. Wpływa na regulację homeostazy wapnia i fosforanów. Podczas gdy korzyści witaminy D dla układu kostnego są dobrze znane, istnieje coraz więcej dowodów na to, że witamina ta może także wpływać na występowanie i przebieg chorób przewlekłych, w tym niektórych nowotworów. Stężenia witaminy D i jej metabolizm mogą się różnić w zależności od pochodzenia danej populacji. Jednak jak dotąd większość badań przeprowadzono w Europie lub Ameryce Północnej, a dowody pochodzące z populacji azjatyckich były nieliczne.

Charakterystyka badania

Międzynarodowy zespół badawczy z siedzibą w Japonii postanowił ocenić, czy poziom witaminy D jest związany z ryzykiem wystąpienia nowotworów. Naukowcy przeanalizowali dane pochodzące z badania prospektywnego JPHC (Japan Public Health Center), w którym uczestniczyło 33 736 mężczyzn i kobiet w wieku od 40 do 69 lat. Na początku badania uczestnicy przekazali szczegółowe informacje w wywiadzie zdrowotnym oraz żywieniowym. W wywiadach znalazły się także pytania dotyczące stylu życia badanych. Pobrano również próbki krwi do pomiaru poziomu witaminy D. Poziomy te różniły się w zależności od pory roku, w której pobrano próbkę. Wyższe poziomy uzyskiwano w miesiącach letnich i jesiennych niż w zimie lub wiosną. Po uwzględnieniu tej zależności próbki podzielono na cztery grupy, od najniższego do najwyższego poziomu witaminy D.

Wyniki badania

Uczestnicy byli następnie monitorowani przez średnio 16 lat, podczas których odnotowano 3301 nowych przypadków zachorowania na nowotwór. Po uwzględnieniu kilku znanych czynników ryzyka występowania nowotworów, takich jak wiek, masa ciała (również BMI), poziom aktywności fizycznej, palenie tytoniu, spożywanie alkoholu oraz czynników żywieniowych, naukowcy odkryli, że wyższy poziom witaminy D był związany z niższym (o około 20%) ryzykiem występowania raka zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet. Wyższe poziomy witaminy D były również związane z niższym (o 30-50%) względnym ryzykiem występowania nowotworu wątroby, a związek był bardziej widoczny u mężczyzn niż u kobiet. Nie znaleziono korelacji dla raka płuc lub prostaty.

Naukowcy wskazują na pewne ograniczenia badania, na przykład liczba przypadków nowotworów specyficznych dla narządu była stosunkowo niewielka. Podczas gdy uwzględniono kilka najczęstszych czynników ryzyka, nie można wykluczyć, że inne mogły mieć wpływ na wyniki, przez co trudno jest wyciągnąć jednoznaczne wnioski. Niemniej jednak kluczowe atuty badania obejmują dużą grupą badawczą, długi czas obserwacji i dużą liczbę analizowanych próbek krwi. Autorzy twierdzą, że ich odkrycia potwierdzają teorię, że witamina D może mieć działanie zapobiegające występowaniu nowotworów. Konieczne są dalsze badania w celu wyznaczenia optymalnego poziomu witaminy D w celu prewencji nowotworów.

Warto zachować umiar

Warto wspomnieć o nowym badaniu z University of Eastern Finland. Naukowcy stwierdzili w nim [2], że nawet długotrwałe podawanie wysokich dawek witaminy D nie obniża dodatkowo ryzyka śmiertelności, w tym wynikających z chorób nowotworowych wśród osób starszych. Oznacza to, że wyznacznikiem powinny być ogólne zalecenia żywieniowe, wynoszące obecnie w przypadku osób starszych 2000 j / dzień – przyp. redakcji

Bibliografia:

1. Sanjeev Budhathoki, Akihisa Hidaka, Taiki Yamaji, Norie Sawada, Sachiko Tanaka-Mizuno, Aya Kuchiba, Hadrien Charvat, Atsushi Goto, Satoshi Kojima, Natsuki Sudo, Taichi Shimazu, Shizuka Sasazuki, Manami Inoue, Shoichiro Tsugane, Motoki Iwasaki. Plasma 25-hydroxyvitamin D concentration and subsequent risk of total and site specific cancers in Japanese population: large case-cohort study within Japan Public Health Center-based Prospective Study cohort. BMJ, 2018.
2. Virtanen, J. K., Nurmi, T., Aro, A., Bertone-Johnson, E. R., Hyppönen, E., Kröger, H., … & Hantunen, S. (2022). Vitamin D supplementation and prevention of cardiovascular disease and cancer in the Finnish Vitamin D Trial: a randomized controlled trial. The American journal of clinical nutrition, 115(5), 1300-1310.

• Data oryginalnej publikacji: 25.03.2018
• Data aktualizacji o ostatnie wyniki badań: 15.08.2022