Jedną z coraz częściej stosowanych metod treningowych są ćwiczenia plyometryczne. Odpowiednio wprowadzone pozwalają na zwiększenie pobudliwości nerwowo-mięśniowej, a co za tym idzie – ulepszenie jakości treningów i startów w zawodach. Jednak niewłaściwie zastosowane mogą prowadzić do nadmiernych uszkodzeń mięśni, powstawania tak zwanych DOMS oraz stresu oksydacyjnego. Jak się okazuje, dobrą metodą, aby temu zapobiec, jest suplementacja resweratrolem.
Trening plyometryczny i DOMS
Trening plyometryczny opiera się na cyklach rozciągania oraz szybkich skurczów mięśni. Z tego powodu najczęściej polega na wszelkich rodzajach skoków, ponieważ pozwalają one wygenerować możliwie największą moc w krótkim czasie [1]. Dzięki temu jest on szeroko stosowany przez trenerów wielu dyscyplin sportowych jako jeden z rodzajów treningu, umożliwiający wykształcenie konkretnych cech motorycznych.
Niemniej jednak, gdy dojdzie do przetrenowania, efekt może być odwrotny do zamierzonego. Nadmierny trening może doprowadzić do powstania opóźnionej bolesności mięśniowej (DOMS), polegającej na wystąpieniu sztywności, opuchlizny i obniżonej funkcjonalności [2].
Ponieważ DOMS wiąże się z obecnością procesu zapalnego w organizmie, naukowcy postanowili zbadać wpływ suplementacji resweratrolem na odnowę zdolności do funkcjonowania mięśni. Jest to naturalny polifenol, czyli antyoksydant, znajdujący się w wielu produktach spożywczych.
Jego duże ilości można znaleźć w ciemnych winogronach oraz czerwonym winie, jagodach i borówkach, a także w śliwkach, jabłkach i orzeszkach ziemnych [3]. Ma on udowodnione działanie kliniczne, polegające na obniżeniu w organizmie ilości wolnych rodników tlenowych. Co za tym idzie – umożliwia zmniejszenie stresu oksydacyjnego i procesów zapalnych [4].
Cel i rodzaj badania
Celem badania było sprawdzenie korzyści ze stosowania suplementacji resweratrolem u niewysportowanych mężczyzn, u których w wyniku treningu plyometrycznego pojawiły się uszkodzenia mięśni.
Przeprowadzono badanie kliniczne z podwójnie ślepą próbą, kontrolowane placebo [5].
Uczestnicy badania
W badaniu wzięło udział trzydziestu sześciu mężczyzn w wieku od 21 do 23 lat.
Przed zakwalifikowaniem do badania musieli oni uzupełnić ankietę dotyczącą ich aktualnego stanu zdrowia. Wykluczone były osoby z wszelkimi chorobami przewlekłymi. Obejmowały one: zaburzenia mięśniowo-szkieletowe lub metaboliczne, choroby nerwowo-mięśniowe, choroby neurologiczne, choroby układu krążeniowo-oddechowego, cukrzycę, choroby tarczycy, hipogonadyzm, choroby wątroby i nerek, choroby autoimmunologiczne lub nowotwory [5].
Dodatkowo uczestnicy nie mogli przyjmować żadnych leków ani suplementów diety przez 4 tygodnie przed eksperymentem oraz przez cały czas trwania eksperymentu. Nie mogli również spożywać alkoholu oraz kofeiny. Zabronione było także poddawanie się zabiegom masażu oraz krioterapii oraz uprawianie treningu oporowego lub treningu aerobowego o wysokiej intensywności, przez 48 godzin przed testami sprawnościowymi [5].
Przebieg badania
Uczestnicy zostali zakwalifikowani do jednej z trzech grup na podstawie rezultatów, jakie uzyskali podczas testu countermovement jump, czyli tak zwanego skoku wertykalnego. Polegał on na ugięciu kolan do pozycji 90°, a następnie wyskoczeniu możliwie jak najbardziej wzwyż. Każdy z uczestników miał trzy podejścia, z których następnie wyciągano średnią, na podstawie której przydzielono go do jednej z trzech grup [5]:
- pierwsza grupa (PLACEBO) otrzymywała 1000 mg metylocelulozy,
- druga grupa (RES-500) otrzymywała 500 mg resweratrolu i 500 mg metylocelulozy,
- trzecia grupa (RES-1000) otrzymywała 1000 mg resweratrolu.
Aby wywołać uszkodzenie mięśni spowodowane treningiem plyometrycznym, uczestnicy zostali poproszeni o wykonanie 10 serii po 10 maksymalnych skoków wertykalnych, z minutą przerwy pomiędzy kolejnymi seriami. Dodatkowo mężczyźni musieli wykonać test Wingate na cykloergometrze [5].
Badanie opierało się między innymi na markerach biochemicznych, zatem uczestnikom pobierano krew na samym początku badania, przed wykonaniem treningu, a także 2 godziny, dobę (24 h), dwie doby (48 h) i trzy doby (72 h) po wykonaniu treningu. Obejmowały one markery uszkodzenia mięśni, wątroby i nerek. Ponadto oceniano także zdolność mężczyzn do treningu, bolesność mięśniową oraz maksymalną ilość wygenerowanej siły oraz czas konieczny do jej wygenerowania [5].
Suplementację resweratrolem rozpoczęto zaś już 1 tydzień przed wykonaniem treningu plyometrycznego i stosowano do końca badania, czyli do 72 godzin po treningu. Uczestnikom podawano dwie dawki dziennie, rano i wieczorem. Łącznie przez 10 dni trwania eksperymentu [5].
Wyniki badania i dyskusja
Efekty suplementacji resweratrolem różniły się, w zależności od tego, jaka składowa zmęczenia potreningowego brana była pod uwagę. I tak kolejno – nie zaobserwowano pozytywnego wpływu na wyniki powtarzanego skoku wertykalnego. Jednak wywarł on znaczny wpływ na tempo procesu odnowy uszkodzeń mięśniowych oraz zwiększenia mocy eksplozywnej [5].
Wiadomo, że odczuwanie bólu związanego z uszkodzeniem mięśni jest bardzo subiektywnym czynnikiem. I z tego powodu dość trudnym do porównania oraz używania w badaniach naukowych.
Podczas eksperymentu oceniano także tę kwestię, aby porównać odczucia uczestników po suplementacji resweratrolem. Jak się okazało, badani zaobserwowali znaczną poprawę w postaci zmniejszenia bolesności mięśniowej w wyniku stosowania suplementu [5].
Dodatkowo zbadano markery biochemiczne uszkodzenia mięśni, takie jak kinaza keratynowa oraz kwas mlekowy. Resweratrol w znaczący sposób pozwolił obniżyć ich stężenia w surowicy krwi. Ponieważ badano także markery uszkodzenia wątroby oraz nerek, udowodniono, że nawet wysokie dawki resweratrolu, nie powodowały efektów ubocznych w postaci uszkodzenia tych narządów. Suplementacja tym antyoksydantem jest zatem bezpieczna dla organizmu [5].
Warto jednak zwrócić uwagę na fakt, że powyższe wyniki dotyczą resweratrolu w postaci suplementów. Jego zawartość w źródłach pokarmowych jest bowiem na tyle niska, że gdyby chcieć dostarczyć co najmniej 500 mg lub więcej, mogłoby to nieść za sobą negatywne skutki ze względu na zbyt dużą podaż pożywienia [5].
Badanie to ma jednak pewne ograniczenia. Pierwsze jest związane z doborem grupy badawczej. Eksperyment dotyczył bowiem jedynie zdrowych, niewytrenowanych mężczyzn. Nie jest wiadome zatem, czy wystąpiłyby różnice pomiędzy płciami oraz jak zareagowałby organizm z jakąkolwiek chorobą przewlekłą [5].
Wiadomo, że trawienie, absorpcja oraz metabolizm resweratrolu jest kwestią indywidualną, zależną od wielu czynników. Między innymi od masy ciała, aktywności enzymów, a także spożywanej diety. Z tym wiąże się kolejne ograniczenie – uczestnicy nie byli kontrolowani pod kątem odżywiania. Poproszono ich jedynie o rzetelne prowadzenie dzienniczka żywieniowego, który następnie był oceniany przez dietetyka [5].
Dodatkowo naukowcy mieli również świadomość ograniczeń wynikających z subiektywnej oceny przez uczestników bolesności mięśniowej oraz tego, że dużo bardziej obiektywną metodą byłoby badanie mięśni poprzez ich nakłucie. Nie otrzymali jednak na to zgody Komisji Bioetycznej [5].
Podsumowanie
Mimo pewnych ograniczeń przeprowadzone badanie udowodniło pozytywny wpływ suplementacji resweratrolem na zmniejszenie skutków uszkodzeń mięśni. Ze względu na jego potencjał antyoksydacyjny, możliwe było zmniejszenie stanów zapalnych, a co za tym idzie – zmniejszenie bólu.
Dodatkowo suplementacja umożliwiała szybszy i bardziej efektywny powrót do zdolności treningowej. Połączenie suplementacji resweratrolem oraz treningu plyometrycznego może być zatem skutecznym sposobem na kontrolowanie uszkodzeń mięśniowych, a także na poprawę adaptacji treningowych, zarówno w treningu oporowym, jak i anaerobowym.
Bibliografia:
- Komi, P.V. (2000). Stretch-shortening cycle: A powerful model to study normal and fatigued muscle. Journal of Biomechanics, 33(10), 1197–1206.
- Hody, S., Croisier, J.L., Bury, T., Rogister, B., Leprince, P. (2019). Eccentric muscle contractions: Risks and benefits. Frontiers in Physiology, 10, 536.
- Hou, C.Y., Tain, Y.L., Yu, H.R., Huang, L.T. (2019). The effects of resveratrol in the treatment of metabolic syndrome. International Journal of Molecular Sciences20(3), 535.
- Sadi, G., Şahin, G., Bostancı, A. (2018). Modulation of renal insulin signaling pathway and antioxidant enzymes with streptozotocin-induced diabetes: Effects of resveratrol. Medicina,55(1), 3.
- Huang, C.-C. i in. (2021). Protective and Recovery Effects of Resveratrol Supplementation on Exercise Performance and Muscle Damage following Acute Plyometric Exercise. Nutrients, 13(9).
