Krótka historia winorośli
Winorośl właściwa ( Vitis vinifera L.) pochodzi z terenów Kaukazu i Iranu, skąd została rozpowszechniona po całej Europie i pozostałych kontynentach. Jest jedną z najstarszych uprawianych roślin. Znana jest już prawdopodobnie od 7000-9000 lat.
Najcenniejszym surowcem, jaki pozyskujemy z winorośli są owoce, które mają szerokie zastosowanie w przemyśle spożywczym – winogrona.
Owoce spożywamy na surowo, w formie soku, suszone – rodzynki. Służą także do produkcji wina, napoju, który od tysięcy lat jest składnikiem diety wielu narodów.
Ciemne winogrona
Co wyjątkowego mają w sobie owoce winogron?
Już sam Hipokrates właściwości winogron porównywał do właściwości miodu. W medycynie starożytnej i ludowej leczono nimi zaparcia, choroby układu pokarmowego, skaleczenia i rany.
Ciemne winogrona i ich skład
Cała wyjątkowość owoców winogron kryje się w bogactwie składników, które zawierają.
Świeże owoce to źródło:
- glukozy i fruktozy– łatwo przyswajalnych cukrów, które są dla nas źródłem energii
- kwasów organicznych: cytrynowego, mrówkowego, jabłkowego, winowego. Kwasy te działają moczopędnie oraz upiększająco na naszą cerę
- potasu – przez co zalecane są osobom z nadciśnieniem, gdyż potas reguluje ciśnienie krwi w organizmie. Oprócz tego powinny spożywać je osoby korzystające z leków odwadniających, które powodują utratę tego pierwiastka z organizmu
- fosforu i wapnia – co ma wpływ na prawidłowe funkcjonowanie gospodarki wapniowo- fosforanowej w naszym organizmie
- magnezu i chloru– regulują pracę układu nerwowego, poprawiają pamięć i koncentrację
- witaminy C– w okresach jesienno-zimowych pomaga wzmacniać naszą odporność, wspomaga także wchłanianie żelaza w organizmie
- witaminy A– korzystnie działa na wzrok
- witamin z grupy B ( gł. B1,PP,B2)- łagodzą stres, poprawiają pamięć, koncentrację i zapewniają szybsze uczenie się
- żelaza oraz jodu – pierwszy składnik jest niezbędny dla osób zmagających się z anemią, drugi zapewnia prawidłowe funkcjonowanie gruczołu tarczowego (tarczycy)
- boru – pierwiastek szczególnie ważny dla kobiet w okresie menopauzy, gdyż sprzyja utrzymaniu na odpowiednim poziomie estrogenów
- błonnika pokarmowego: w postaci garbników i pektyn. Usprawnia pracę przewodu pokarmowego, poprawia ukrwienie jelit oraz ich perystaltykę, dzięki czemu przeciwdziała zaparciom
- związków polifenolowych, których największe ilości znajdują się w ciemnych odmianach winogron
Wyjątkowość związków polifenolowych zawartych w ciemnych winogronach
Związki polifenolowe w największych ilościach skupione są w skórkach i pestkach winogron.
Dotychczas zidentyfikowano: 10 kwasów fenolowych, 16 barwników antocyjanowych (to właśnie im czerwone i czarne winogrona zawdzięczają swój kolor), 12 związków flawonowych, procyjanidyn, flawonoli i wiele innych.
Resweratrol i procyjanidyny
Wśród nich szczególną popularnością, dzięki swoim właściwościom cieszą się resweratrol i procyjanidyny, które mają szerokie spektrum prozdrowotnego działania.
Procyjanidyny są naturalnymi przeciwutleniaczami, które zapobiegają zaburzeniom naczyniowym, chroniąc je przed uszkodzeniami oraz zapobiegając utlenianiu się „złego” cholesterolu LDL , zapobiegając tym samym jego odkładaniu się w naczyniach krwionośnych, chroniąc je przed miażdżycą, zawałem serca, udarem niedokrwiennym mózgu, jednocześnie związki te przyczyniają się do zwiększenia ilości „dobrego” cholesterolu HDL.
Resweratrol obecny w skórce winogron, daje owocom naturalną ochronę przeciwbakteryjną. Podobnie jak procyjanidyny, związek ten ma działanie przeciwutleniające, wykazuje również działanie przeciwzapalne, rozszerzające naczynia krwionośne- poprzez stymulowanie syntezy tlenku azotu ( związku, który za to odpowiada), przeciwangiogenne ( angiogeneza- tworzenie naczyń krwionośnych w postaci wypustek naczyń już istniejących) oraz działanie przeciwnowotworowe. Liczne badania wykazują, iż związek ten hamuje namnażanie się nowych komórek nowotworowych.
Przeciwwskazania
Jak widać związki zawarte w winogronach wykazują szereg działań prozdrowotnych, jednakże osoby chore na cukrzycę i otyłe, powinny spożywać je w ograniczonych ilościach, gdyż owoce te są dość kaloryczne ( 100 g winogron dostarcza 70 kcal).
Bibliografia:
- Instytut Roślin i Przetworów Zielarskich w Poznaniu; Znaczenie prewencyjne związków polifenolowych zawartych w winogronach
- Olaś B.; Rezweratrol jako dobroczyńca w profilaktykach chorób układu krążenia. Kosmos. Problemy nauk biologicznych. 2006, 2-3
