Wpływ palenia tytoniu na funkcjonowanie tarczycy

Mimo świadomości negatywnych następstw palenia tytoniu, nadal stanowi ono poważny problem na całym świecie. Każdego roku z powodu palenia tytoniu umiera około 4 milionów osób (około 100 tysięcy osób w Polsce). Przewiduje się, że w latach 2025-2030 liczba ta wzrośnie dwukrotnie. W Polsce papierosy pali około 10 milionów osób, z przewagą mężczyzn [1,2].

Szkodliwość dymu tytoniowego

W dymie tytoniowym występuje około 40 substancji kancerogennych, a najgroźniejsze z nich to tlenek węgla, nikotyna, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, metale ciężkie.  Związki te przedostają się do ustroju drogą wziewną. Mają negatywny wpływ nie tylko na układ oddechowy, ale także na inne narządy, w tym wątrobę, serce czy nerki [2].

Palisz? Pomyśl o ryzyku!

Jak już wspomniano, palenie zwiększa ryzyko występowania wielu chorób. Stanowi podstawowy czynnik ryzyka choroby niedokrwiennej serca,  nowotworów (szczególnie płuc, krtani, jamy ustnej oraz trzustki), przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Palenie papierosów przyczynia się także do obniżenia odporności, znany jest także jego negatywny wpływ na przebieg ciąży [2].

Papierosy a tarczyca 

Palenie tytoniu nie jest obojętne dla funkcjonowania tarczycy.  Wykazano, że istnieje związek miedzy paleniem a rozwojem guzków tarczycy.  Palenie papierosów wskazuje się także jako czynnik ryzyka rozwoju nadczynności tarczycy [3].

Narażenie na dym tytoniowy może wpływać na szereg procesów biologicznych i metabolicznych w organizmie [4].

Wykazano zależność pomiędzy paleniem papierosów, a stężeniem hormonów tarczycy.  Stężenie tyreotropiny (TSH) było niższe u palaczy niż u osób niepalących. Obserwowano u nich także wyższe poziomy wolnej tyroksyny (T4) i trijodotyroniny (T3) [5,6].  Mechanizmy, na skutek których palenie tytoniu wpływa na gruczoł tarczowy pozostają w dużej mierze nieznane. U osób palących mniej niż 4 papierosy dziennie stężenie TSH było wyższe niż u osób, które palą 8-12 sztuk [6].

W kilku badaniach wykazano, że palenie papierosów zmniejsza występowanie przeciwciał przeciwtarczycowych, jednak wpływ palenia na występowanie i przebieg choroby Hashimoto nie jest do końca jasny [4,6].

Tiocyjaniny zawarte w dymie tytoniowym działają goitrogennie. U palaczy obserwuje się wyższe ryzyko występowania wola nietoksycznego [6].

Podsumowanie

Podsumowując, palenie tytoniu niesie za sobą szereg niekorzystnych oddziaływań na zdrowie. Dotyczy to również biernych palaczy. Należy pamiętać, że zaprzestanie palenia nie jest łatwe, a osoby palące będą potrzebowały wówczas wsparcia i motywacji ze strony najbliższych, ale także lekarzy i innych pracowników opieki medycznej.

Istnieje wiele danych na temat powikłań jakie niesie za sobą palenie papierosów, w tym także oddziaływań na gruczoł tarczowy. Wpływ ten może być różny, w zależności od dawki, płci, pochodzenia etnicznego i spożycia jodu.  Nie jest znany konkretny mechanizm wpływu palenia na czynność tarczycy, jednak można jasno stwierdzić, że nie pozostaje ono obojętne również dla funkcjonowania tego gruczołu [4,6].

Bibliografia:

1. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/tobacco z dnia 29.10.2019
2. Wierzejska R., Jarosz M.: Palenie tytoniu- problem zdrowotny i społeczny. Żywienie człowieka i metabolizm, 2010, XXXVII, nr 2: 129-138.
3. https://www.mp.pl/nadczynnosc-tarczycy z dnia 29.10.2019
4. Kim, S., Kim, M. J., Yoon, S. G., Myong, J. P., Yu, H. W., Chai, Y. J., … Lee, K. E. (2019). Impact of smoking on thyroid gland: dose-related effect of urinary cotinine levels on thyroid function and thyroid autoimmunity. Scientific Reports, 9(1)
5. Diab N., Daya N.R., Juraschek S.P., Martin S.S., McEvoy J.W.,Schultheiß U.T.,  Köttgen A., Selvin E.: Prevalence and Risk Factors of Thyroid Dysfunction in Older Adults in the Community. Sci. Rep. 2019; 9: 13156.
6. Wiersinga, W. M. (2013). Smoking and thyroid. Clinical Endocrinology, 79(2), 145–151