Dieta lekkostrawna

Avatar photo
dieta lekkostrawna

Dieta lekkostrawna (łatwostrawna) to modyfikacja żywienia racjonalnego ludzi zdrowych. Ma szerokie zastosowanie zakładach leczniczych. Dietę tę stosuje się w celu:

  • oszczędzenia przewodu pokarmowego (bądź też chorego narządu),
  • złagodzenia dolegliwości z przewodu pokarmowego,
  • uzyskania poprawy stanu zdrowia chorego.

Dieta lekkostrawna – najważniejsze zasady

Dieta lekkostrawna jest wskazana:
– w stanach zapalnych błony śluzowej żołądka i jelit,

– w nadmiernej pobudliwości jelita grubego,

– w nowotworach przewodu pokarmowego,

– w wyrównanych chorobach nerek i dróg moczowych,

– w chorobach infekcyjnych przebiegających z gorączką,

– w zapalnych chorobach płuc i opłucnej o przebiegu ostrym,

– w przewlekłych chorobach układu oddechowego przebiegających z rozedmą,

– w zaburzeniach krążenia płucnego (zawał),

– w okresie rekonwalescencji po zabiegach chirurgicznych,

– dla chorych długo leżących, u których dochodzi do zaburzenia pracy przewodu pokarmowego,

– dla osób w wieku podeszłym.

Dieta ta jest sposobem żywienia, na bazie którego przygotowane są inne, wymagające tylko zmniejszenia lub zwiększenia udziału poszczególnych składników pokarmowych w dziennej racji pokarmowej.  Dieta ta powinna być normokaloryczna oraz zawierać wszystkie składniki odżywcze. Najważniejszą modyfikacją w diecie lekkostrawnej jest stosowanie odpowiednich technik kulinarnych podczas przygotowania potraw. Duże zastosowanie mają potrawy dokładnie rozdrobnione, spulchnione przed dodatek ubitej piany, namoczonej bułki, np. budynie z mięsa, kasz i warzyw, sera twarogowego, gotowane w „łaźni wodnej”.

Techniki kulinarne

Dozwolone techniki kulinarne Przeciwwskazane techniki kulinarne
– gotowanie w wodzie i na parze – często łączone z przecieraniem, miksowaniem i rozdrabnianiem,

-pieczenie w folii, rękawie bądź pergaminie –

obróbka ta nie wymaga tłuszczu, produkt jest miękki, ponieważ nie traci wody; nie powstają również niestrawne produkty reakcji Maillarda (brak chrupiącej skórki),

– pieczenie w naczyniach ceramicznych, na ruszcie, w piekarniku lub w opiekaczu elektrycznym,

– „smażenie na parze” – w łaźni wodnej, ewentualnie z małą ilością masła (temperatura tłuszczu nie przekracza 100 °C),

– dodawanie tłuszczu do potraw przy ich przyrządzaniu,

– stosowanie do zagęszczania zawiesiny mąki w wodzie lub mleku, ewentualnie w słodkiej śmietance, jeśli jest dozwolona.

– smażenie,

– duszenie z dodatkiem tłuszczu i wcześniejszym obsmażaniem produktów,

– pieczenie w sposób tradycyjny,

– zapiekanie,

– grillowanie,

– sporządzanie zasmażek,

– odgrzewanie,

– odsmażanie.

Istotne jest także to, aby potrawy były świeżo przygotowywane oraz nieprzechowywane w lodówce. Ważna jest także ilość posiłków – 4-5 –oraz ich regularność. Porcje nie powinny być zbyt duże. Ostatni posiłek zaleca się 2 godziny przed snem. Należy pamiętać także o tym, aby potrawy nie były zbyt zimne ani zbyt gorące, ponieważ w ten sposób może dojść do podrażnienia ściany przewodu pokarmowego chorego.

Zobacz również
witamina d sport

Produkty zalecane i niedozwolone

Dozwolone tłuszcze to: olej słonecznikowy, sojowy, kukurydziany, olej rzepakowy bezerukowy, oliwa z oliwek, masło, śmietanka i miękkie margaryny. Tłuszcze zaleca się dodawać do gotowych potraw na surowo.

Z diety należy wykluczyć potrawy i produkty:

  • smażone i pieczone w tradycyjny sposób,
  • powodujące nadmierne wydzielanie soków trawiennych (ostro przyprawione, tłuste, długo zalegające w żołądku),
  • zawierające duże ilości błonnika pokarmowego,
  • powodujące wzdęcia,
  • wędzone,
  • używki i marynaty.

Z diety eliminuje się tradycyjnie cebulę, czosnek i ogórki (ponieważ często obserwuje się dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego po ich spożyciu).  Wykluczyć należy także warzywa kapustne i strączkowe.

Błonnik w diecie lekkostrawnej

Mimo tego, że z diety eliminuje się produkty z dużą zawartością błonnika, jego ogólna zawartość nie diecie nie powinna być nadmiernie ograniczona, jeśli nie ma ku temu wyraźnych wskazań. Źródłem błonnika w diecie lekkostrawnej powinny być młode, delikatne warzywa, dojrzałe owoce, delikatne pieczywo pszenne i graham, drobne kasze. Zalecana ilość błonnika na dobę w diecie lekkostrawnej wynosi do 25 g.

W celu polepszenia tolerancji błonnika pokarmowego stosuje się różne techniki kulinarne. Są to, m.in.:
– dobór delikatnych warzyw i dojrzałych owoców,

– usuwanie z warzyw i owoców skórek oraz pestek,

– oddzielanie i wyrzucanie zwłókniałych i twardych części roślin,

– gotowanie,

– wydłużanie czasu gotowania produktów roślinnych, co powoduje częściową hydrolizę błonnika pokarmowego,

– przecieranie przez sito i miksowanie produktów,

– mechaniczne rozdrabianie produktów (np. owoce podaje się w postaci musów, przecierów, puree oraz soków).

– spożywanie oczyszczonych produktów zbożowych.

U osób w podeszłym wieku, u których występują zaburzenia pracy przewodu pokarmowego, zasadne może być wykorzystanie niektórych zaleceń diety łatwostrawnej. Dieta w zależności od masy ciała pacjenta oraz choroby, w jakiej będzie stosowana, może ulec modyfikacji pod względem zawartości energii, składników pokarmowych lub produktów spożywczych.

Bibliografia:

  1. Ciborowska H., Rudnicka A., Dietetyka, Żywienie zdrowego i chorego człowieka, wyd. PZWL, Warszawa, 2014.
  2. Włodarek D., Lange E., Kozłowska L., Dietoterapia, wyd. PZWL, Warszawa, 2015.