Dieta SIRT. Zasady diety i wpływ na zdrowie

W ostatnim czasie dieta SIRT zawładnęła żywieniowym rynkiem i jest modnym trendem. Same jej założenia powstały w 2016 roku. Większość z nas o niej usłyszała dopiero po fenomenalnej przemianie Adele, która stosowała tę dietę.

Twórcy tego planu żywieniowego, Aidan Goggins i Glen Matten, są zdania, że stosowanie Diety SIRT to nie moda, a raczej sposób na zapobieganie chorobom. Autorzy twierdzą, że przestrzeganie diety SIRT prowadzi do szybkiej utraty masy ciała, przy jednoczesnym zachowaniu masy mięśniowej i ochronie przed przewlekłymi chorobami.

Specjaliści w dziedzinie zdrowia ostrzegają jednak, aby być ostrożnym, ponieważ ta dieta może nie sprostać oczekiwaniom, a nawet może być przyczyną pewnych niekorzystnych reakcji organizmu.

Na czym polega dieta SIRT

Sirtuiny (SIRT) to grupa siedmiu białek występujących w organizmie, które są odpowiedzialne za regulację różnych funkcji organizmu. Są to metabolizm, stany zapalne i długość życia.

Niektóre naturalne związki roślinne mogą zwiększać poziom tych białek w organizmie, a żywność je zawierającą nazwano „sirtfoods”.

Dieta łączy w sobie sirtfoods i restrykcje dotyczące energetyczności jadłospisu. Skutkować to ma wytwarzaniem przez organizm wyższych poziomów sirtuin.

Produkty zaliczane do SIRTFOODS

• Oliwki;
• Zielona herbata;
• Kurkumina;
• Cebula;
• Gryka;
• Czerwone wino;
• Gorzka czekolada (min 85% kakao);
• Kawa;
• Kapary;
• Jarmuż;
• Lubczyk;
• Rukola;
• Soja;
• Natka pietruszki;
• Truskawki;
• Orzechy włoskie;
• Daktyle;
• Ryby;
• Czerwona cykoria

Schematy Diety SIRT

Dieta SIRT jest podzielona na dwie fazy. Każda z nich opiera się o posiłki bogate w sirtfoods. Aktualnie na rynku istnieje wiele książek na temat tej diety,  które są pełne przepisów dań, jakie można wykorzystać w swoim planie żywieniowym.

Faza I

Pierwsza faza trwa 7 dni i zakłada ograniczenie energetyczności jadłospisu do 1000- 1500 kcal dziennie i picie dużej ilości zielonego soku.

Cel fazy I:  utrata masy ciała (docelowo 3,2 kg) w 7 dni.

• Przez pierwsze trzy dni fazy pierwszej spożycie kalorii jest ograniczone do 1000 kalorii.
  Należy wypijać trzy zielone soki dziennie oraz jeden posiłek.
• Następnie, w dniach 4-7 fazy pierwszej można przyjmować 1500 kcal/ d.
  Obejmuje to dwa zielone soki dziennie i dwa dodatkowe posiłki.

Każde danie ma być bogate w sirtfoods.

Faza II

Faza druga trwa 14 dni.

• Nie ma tutaj określonej energetyczności jadłospisu.
  Należy natomiast jeść trzy posiłki bogate w sirtfoods i jeden zielony sok dziennie.

Cel: utrzymanie dotychczasowych efektów odchudzających oraz wsparcie ponownego spadku masy ciała

Po tym okresie należy nadal stosować dietę opartą o produkty sirtfoods. Nie ma jednak tutaj konkretnych wytycznych dotyczących kaloryczności czy liczby posiłków. Co więcej, autorzy podają, że można powtarzać te dwie fazy w zależności od potrzeb: raz w roku lub raz na kilka miesięcy.

Czy dieta SIRT działa?

W pierwotnej książce napisanej przez twórców diety Sirt zostały przedstawione wyniki pilotażowego badania z udziałem 39 uczestników z ich centrum fitness.

Przez tydzień uczestnicy przestrzegali diety i codziennie ćwiczyli. Pod koniec tygodnia uczestnicy schudli średnio o 3,2 kg i utrzymali lub nawet zyskali masę mięśniową.

Zważywszy na to, że „zdrowe” chudnięcie wynosi od 0,5 do 1 kg / tydzień ten wynik jest stosunkowo imponujący. Jednak biorąc pod uwagę, że w pierwszym tygodniu następuje ograniczenie spożycia kalorii do 1000- 1500 kcal (przy równoczesnym codziennym treningu!) taka utrata masy ciała nie jest żadnym zaskoczeniem.

Należy się temu bliżej jednak przyjrzeć:

• Podaż 1000- 1500 kcal dziennie, to ilość zdecydowanie niewystarczająca do pokrycia pełnego zapotrzebowania energetycznego dorosłego, trenującego człowieka.

Gdy nie dostarczamy odpowiedniej energii naszemu organizmowi, zaczyna on korzystać z puli zapasowej. W pierwszym tygodniu tej diety na spadek masy ciała składa się utrata przede wszystkim wody, glikogenu oraz tkanki tłuszczowej.

Co więcej, w momencie powrotu do typowej podaży energii wraz z dietą może nastąpić wzrost masy ciała w przebiegu dwóch mechanizmów:

• organizm musi uzupełnić zapasy glikogenu;
• tak ostra restrykcja energetyczna może wprowadzić organizm w „tryb przetrwania”. Co oznacza, że organizm przyzwyczaja się do mniejszej podaży energii i do prawidłowego funkcjonowania zacznie potrzebować jej mniej niż przed wprowadzeniem tej diety. Nadwyżka energetyczna może w tym przypadku zacząć odkładać się w postaci tkanki tłuszczowej. Jest to swego rodzaju zabezpieczenie na lepsze czasy, gdyby znowu organizm musiał korzystać z rezerw zapasowych.
• Nie wiemy, co się działo z uczestnikami tego badania w późniejszym czasie po zakończeniu badania.

Czy grupa badana uzyskała długotrwałe efekty? A może wręcz przeciwnie?

Scenariusz, w którym część badanych wraca do poprzedniej masy ciała jest dość prawdopodobny.

Co z efektami diety

Jak dotąd nie ma przekonujących dowodów na to, że dieta SIRT ma korzystniejszy wpływ na zmniejszenie masy ciała, niż jakakolwiek inna dieta o ograniczonej kaloryczności.

Nie zostały przeprowadzone żadne długoterminowe badania w celu ustalenia, czy dieta bogata w sirtfoods ma jakiekolwiek wymierne korzyści zdrowotne.

Warto jednak pamiętać, że ten sposób żywienia bazuje na produktach posiadających charakter antyoksydacyjny (kwasy omega-3, polifenole). Dlatego wydaje się, że jedynym mankamentem tej diety może być faza pierwsza – restrykcja energetyczna. Wykluczając ją – zostaje nam plan żywieniowy o odpowiedniej podaży warzyw i owoców. Racjonalnie skomponowana dieta, uwzględniająca wysoką podaż produktów z tej grupy, może korzystnie wpływać na funkcjonowanie ciała.

Podsumowanie

Warto pamiętać, że żaden sposób żywienia bazujący na ostrych restrykcjach energetycznych nie jest dobry dla naszego organizmu.

Mimo wszystko wiele produktów wchodzących w skład diety SIRT wykazuje właściwości prozdrowotne.  Dlatego wydaje się, że dieta bogata w sirtfoods może wykazywać korzystne działanie na organizm.

Podsumowując, dieta SIRT – tak, ale jednak tylko w przypadku indywidualizacji i pominięcia warunku drastycznej restrykcji energetycznej.  

Literatura:

1. Haines, M. (2016). Is there really any science behind the Sirtfood Diet?. The Conversation.
2. Kreitzman SN, Coxon AY, Szaz KF. Glycogen storage: illusions of easy weight loss, excessive weight regain, and distortions in estimates of body composition. Am J Clin Nutr. 1992 Jul;56(1 Suppl):292S-293S.
3. Pallauf K, Giller K, Huebbe P, Rimbach G. Nutrition and healthy ageing: calorie restriction or polyphenol-rich „MediterrAsian” diet? Oxid Med Cell Longev. 2013;2013:707421
4. Libert S, Guarente L. Metabolic and neuropsychiatric effects of calorie restriction and sirtuins. Annu Rev Physiol. 2013;75:669-84. doi: 10.1146/annurev-physiol-030212-183800.
5. Taylor Jones (2020) The Sirtfood Diet: A Detailed Beginner’s Guide. Dostęp 09.12.20 z: https://www.healthline.com/nutrition/sirtfood-diet#TOC_TITLE_HDR_6