Elcella, lek określany mianem „naturalnego Ozempicu”. Jak ma działać?

Elcella to lek bez recepty, obecnie na etapie badań klinicznych poprzedzających dopuszczenie go do rejestracji i obrotu na rynku. Preparat ma być oparty na naturalnych składnikach. Jak wskazują jego twórczynie, ma za zadanie wspierać redukcję masy ciała poprzez zmniejszenie apetytu. Został on opracowany w Wielkiej Brytanii, ale zdobywa zainteresowanie ze strony mediów i pacjentów z całego świata jako „naturalny Ozempic”. Elcella ma być alternatywą dla leków na receptę stosowanych w otyłości tj. analogów GLP-1 takich jak Ozempic, Wegovy czy Mounjaro. Tradycyjne leki na odchudzanie zawierające semaglutyd czy tirzepatyd podawane są zwykle poprzez podskórne iniekcje raz w tygodniu. Elcella ma wyróżniać się wygodną formą podania w postaci kapsułek przyjmowanych 2 razy dziennie [1]. Obecnie preparat nadal jest w fazie badań, więc są to wstępne założenia producentek. Warto zachować sceptycyzm i poczekać na zatwierdzenie preparatu przez Brytyjską Agencję Regulacyjną ds. Leków i Opieki Zdrowotnej (MHRA – Medicines and Healthcare Regulatory Authority).

Jak powstała Elcella? Jaki jest aktualny etap prac nad Elcellą?

Twórczynią i dyrektorką projektu „Elcella” jest biolożka molekularna dr Madusha Peiris. Razem ze współautorką dr Rubiną Aktar od wielu lat bada wpływ substancji zawartych w pożywieniu na układ trawienny. Aktualnie trwa produkcja pierwszej partii kapsułek w Szkocji. Nie wiadomo jednak czy na potrzeby testów, czy w celu wpuszczenia do obrotu. Jednocześnie twórczynie informują, że obecnie preparat jest podawany pacjentom w ramach kontrolowanego badania klinicznego. Co ważne, leki bez recepty muszą przejść przez kilka faz testów klinicznych oceniających skuteczność i bezpieczeństwo. Niektóre etapy testów trwają nawet wiele lat, dlatego preparat ten nie pojawi się w aptekach w najbliższych miesiącach. Warto śledzić nowości rynku farmaceutycznego, jednak nie poszukiwać ich jeszcze w sprzedaży, zanim nie zostaną odpowiednio sprawdzone pod kątem działania, a przede wszystkim bezpieczeństwa.

Jakie są efekty i skutki uboczne stosowania Elcelli?

O tym dowiemy się po zakończeniu badań klinicznych. Z tego, co donoszą autorki, Elcella ma stymulowaćuwalnianie w jelitach naturalnych hormonów GLP-1 i peptydu YY, w przeciwieństwie do typowych leków na odchudzanie, które dostarczają syntetycznych hormonów. Producentki deklarują, że Elcella ma zmniejszać apetyt i ochotę na podjadanie między posiłkami. W różnych wywiadach dla mediów zapewniają o zmniejszeniu energetyczności diety średnio od 13% do 18% oraz redukcji masy ciała nawet o 20%. Są to jednak tylko deklaracje, nie ma na to żadnych mocnych dowodów. Twórczynie Elcelli nie podają informacji, w jakiej grupie pacjentów uzyskano powyższe wyniki ani o czasie trwania interwencji. Ukrywanie takich informacji powinno podawać w wątpliwość ich prawdziwość. Konsumenci powinni zwracać uwagę między innymi na brak udostępniania badań, agresywne działania marketingowe czy ukazywanie nierealnych wyników, które mogą być efektem terapii bariatrycznych, Photoshopa czy innych manipulacji. Dr Peiris zapewnia o braku skutków ubocznych leku, mimo że badania kliniczne nie zostały jeszcze zakończone [1]. 

Jaki jest skład Elcelli?

Dokładny skład preparatu nie jest znany, co dla konsumenta powinno być kolejnym sygnałem alarmowym. Zgodnie z oficjalną stroną Queen Mary University of London skład Elcelli ma opierać się na brokułach, oleju lnianym i oleju z pachnotki. Inne źródła podają, że kluczowymi składnikami będą diindolilometan z brokułów, kwas alfa-linolenowy oraz średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe (MCT), w tym kwas laurynowy z oleju kokosowego [1,2].

Kwas alfa-linolenowy (ALA)

Kwas alfa-linolenowy, należący do kwasów tłuszczowych omega-3, występuje głównie w oleju lnianym, nasionach chia i orzechach włoskich. Wyniki kilku badań potwierdzają korzystny wpływ ALA na zdrowie, w tym zmniejszenie stanów zapalnych i lepszą kontrolę zespołu metabolicznego, ale w mniejszym stopniu niż olej rybi bogaty w kwasy EPA i DHA. Brakuje danych dotyczących bezpośredniego wpływu kwasu ALA na stymulację uwalniania hormonów jelitowych i redukcję masy ciała [3].

MCT i kwas laurynowy z oleju kokosowego

MCT jest średniołańcuchowym, nasyconym kwasem tłuszczowym, który stanowi szybkie źródło energii dla organizmu bez tendencji do gromadzenia się w postaci tkanki tłuszczowej. W niewielkim badaniu klinicznym z udziałem 8 osób z otyłością wykazano, że suplementacja MCT może zwiększać tempo metabolizmu i obniżać stężenie glukozy we krwi [4]. Jednocześnie warto zwrócić uwagę, że stosowanie oleju MCT może spowodować wzrost trójglicerydów we krwi i dolegliwości żołądkowo-jelitowe [5]. Natomiast badania nad kwasem laurynowym z udziałem zwierząt pokazują, że może on sprzyjać zmniejszeniu masy ciała w przypadku otyłość wywołanej dietą o wysokiej zawartości tłuszczu [6].

Diindolilometan z brokułów

Na przestrzeni ostatnich kilku lat przeprowadzono liczne badania z udziałem indol-3-karbinolu (I3C) występującym naturalnie w warzywach krzyżowych oraz jego metabolitem 3,3′-diindolilometan (DIM). Wyniki badań pokazują, że DIM może poprawiać wrażliwość komórek na insulinę, prowadząc do większego wychwytu glukozy [7]. Eksperymenty z udziałem zwierząt wykazały, że DIM wpływa na zmniejszenie otyłości spowodowanej dietą wysokotłuszczową. Potrzeba jednak więcej badań w tym zakresie [8].

Olej z pachnotki (perilla)

Pachnotka to roślina rozpowszechniona głównie na terenie południowej Azji. Olej z pachnotki jest bogaty w kwasy tłuszczowe omega-3, 6 i 9. Zawiera również związki o właściwościach antyoksydacyjnych takie jak flawonoidy, antocyjany, kwas rozmarynowy i kwercetyna. W badaniach na myszach wykazano, że olej z pachnotki zmniejsza stany zapalne jelit wywołane wysokotłuszczową dietą. Olej redukuje także insulinooporność, ale nie jest skuteczniejszy niż metformina [9,10].

Jaka będzie cena Elcelli? Gdzie można kupić Elcellę?

Producentki obiecują, że lek będzie dostępny w postaci miesięcznej subskrypcji w korzystnej cenie — zdecydowanie niższej niż leki na receptę. Nie podają jednak żadnego prognozowanego zakresu cenowego. Informacje na temat rozpoczęcia internetowej sprzedaży Elcelli na terenie Wielkiej Brytanii mają pojawić się na początku kwietnia tego roku. Na ten moment nie wiadomo, czy Elcella zostanie wprowadzona na rynek europejski.

Podsumowanie

Producentki deklarują, że Elcella nie powoduje żadnych działań niepożądanych. Takie stwierdzenie powinno wzbudzać czujność konsumentów. Warto w takim razie postawić pytanie, czy Elcella spowoduje jakiekolwiek korzystne efekty w organizmie? Analiza domniemanych składników Elcelli nie wyklucza ich pozytywnego wpływu na zdrowie. Jednak brak jasnych informacji o składzie i rzekomo prowadzonych badaniach budzi pewne wątpliwości o rzeczywistej skuteczności preparatu. Tym bardziej o słuszności porównania do „naturalnego Ozempicu”. 

Należy zwrócić uwagę na to, że producenci preparatu Elcella muszą przedstawić wyniki badań klinicznych potwierdzające skuteczność w kontekście leczenia otyłości, aby mógł on zostać zarejestrowany jako lek przez MHRA. W przypadku braku wykazania działania leczniczego powinna zostać zarejestrowana jako suplement diety i stanowić co najwyżej dodatek do zbilansowanej diety. Osoby, które liczą na drogę na skróty do „plażowej sylwetki” muszą pozostać przy tradycyjnych metodach odchudzania — zmianie stylu życia, odpowiedniej diecie i aktywności fizycznej — lub po konsultacji z lekarzem podjąć decyzję o konwencjonalnej farmakoterapii otyłości. 

Bibliografia:

1. Peiris, Madusha, Nutrient discovery delivers low-cost, drug-free treatment for obesity, Pobrane z: https://www.qmul.ac.uk/research/featured-research/nutrient-discovery-delivers-low-cost-drug-free-treatment-for-obesity/ (19.03.2025)
2. Strona internetowa: elcella.com, Dostęp z dnia 19.03.2025
3. Takic, M., Pokimica, B., Petrovic-Oggiano, G., & Popovic, T. (2022). Effects of Dietary α-Linolenic Acid Treatment and the Efficiency of Its Conversion to Eicosapentaenoic and Docosahexaenoic Acids in Obesity and Related Diseases. Molecules (Basel, Switzerland), 27(14), 4471.
4. Kanta, J. M., Lundsgaard, A. M., Havelund, J. F., Armour, S. L., Bæk, O., Nguyen, D. N., Richter, E. A., Knudsen, J. G., Kleinert, M., Færgeman, N. J., Fritzen, A. M., & Kiens, B. (2025). Metabolic effects of medium-chain triacylglycerol consumption are preserved in obesity. American journal of physiology. Endocrinology and metabolism, 328(1), E1–E20.
5. McKenzie, K. M., Lee, C. M., Mijatovic, J., Haghighi, M. M., & Skilton, M. R. (2021). Medium-Chain Triglyceride Oil and Blood Lipids: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Trials. The Journal of nutrition, 151(10), 2949–2956. 
6. Xia, J., Yu, P., Zeng, Z., Ma, M., Zhang, G., Wan, D., Gong, D., Deng, S., & Wang, J. (2021). Lauric Triglyceride Ameliorates High-Fat-Diet-Induced Obesity in Rats by Reducing Lipogenesis and Increasing Lipolysis and β-Oxidation. Journal of agricultural and food chemistry, 69(32), 9157–9166.
7. Choi, K. M., & Yoo, H. S. (2018). 3,3′-Diindolylmethane Enhances Glucose Uptake Through Activation of Insulin Signaling in 3T3-L1 Adipocytes. Obesity (Silver Spring, Md.), 26(7), 1153–1160.
8. Yang, H., Seo, S. G., Shin, S. H., Min, S., Kang, M. J., Yoo, R., Kwon, J. Y., Yue, S., Kim, K. H., Cheng, J. X., Kim, J. R., Park, J. S., Kim, J. H., Park, J. H. Y., Lee, H. J., & Lee, K. W. (2017). 3,3′-Diindolylmethane suppresses high-fat diet-induced obesity through inhibiting adipogenesis of pre-adipocytes by targeting USP2 activity. Molecular nutrition & food research, 61(10), 10.1002/mnfr.201700119.
9. Thomas, S. S., Cha, Y. S., & Kim, K. A. (2020). Perilla Oil Alleviates High-Fat Diet-Induced Inflammation in the Colon of Mice by Suppressing Nuclear Factor-Kappa B Activation. Journal of medicinal food, 23(8), 818–826.
10. Kangwan, N., Pratchayasakul, W., Kongkaew, A., Pintha, K., Chattipakorn, N., & Chattipakorn, S. C. (2021). Perilla Seed Oil Alleviates Gut Dysbiosis, Intestinal Inflammation and Metabolic Disturbance in Obese-Insulin-Resistant Rats. Nutrients, 13(9), 3141.