Końcówka banana. Czy jest szkodliwa – fakty i mity

Wokół czarnej końcówki banana narosło wiele mitów. Wywołuje ona wiele emocji. Według niektórych ta część bananów jest źródłem lamblii, inni zaś podejrzewają, że czają się tam tropikalne pająki. Czy zatem można jeść czarną końcówkę banana, czy lepiej profilaktycznie ją odciąć? W poniższym artykule postaram się przybliżyć ten problem.

Zalety jedzenia bananów

Banany to skarbnica potasu i wielu cennych składników mineralnych oraz witamin. Są również źródłem prowitaminy A i karotenoidów. Karotenoidy zawarte w bananach chronią przed chorobami przewlekłymi, w tym niektórymi nowotworami. Ponadto mają dobroczynne działanie przeciwdziałające chorobom układu krążenia oraz cukrzycy [1].

Skrobia oporna występująca w niedojrzałych bananach działa jak prebiotyk, odżywiając bakterie probiotyczne. Substancja ta sprzyja kontroli glikemii poposiłkowej oraz reguluje wydzielanie insuliny. Jest przez to idealna dla diabetyków i osób odchudzających się [2].

Pomimo wielu prozdrowotnych właściwości bananów, jedzenie ich napawa lękiem wielu ludzi. Wszystko za sprawą czarnej końcówki tego owocu, która ponoć niesie wiele zagrożeń. Czy zatem można ją jeść?

Giardia lamblia w końcówce banana – mit

Giardia lamblia to pierwotniak wywołujący dość częstą chorobę układu pokarmowego giardiozę. Cysty tych pasożytów mogą przez długi czas przetrwać w wodzie, jednak nie dostają się bezpośrednio do wnętrza owocu. Związek między giardiozą a bananami jest taki sam jak z każdym innym owocem. Winowajcą nie jest owoc, a brak higieny osób je zbierających, transportujących czy sprzedających. Skażenie żywności przez giardie występuje tylko w przypadku zetknięcia się owocu z zakażonymi fekaliami lub wodą [3]. Banany ponadto chroni gruba skórka, która uniemożliwia, dostanie się pasożytów do jego środka. Ważne jest zatem profilaktyczne mycie rąk oraz owoców przed zjedzeniem.

Pajęczaki na bananach – mit

Pająki bytujące na bananowcach nie składają jaj w kwiatach. Zatem nie musimy obawiać się ich znalezienia w końcówce banana.

Dość popularnym tematem w mediach społecznościowych są niecodzienne znaleziska w pudłach z bananami w popularnych sieciowych sklepach. Jest wiele relacji zarówno obsługi sklepu, jak i klientów, którzy informują o znalezieniu w bananach egzotycznych pająków. Liczne badania wykazują, że pająki mogą przeżyć bez jedzenia w warunkach chłodniczych od 6 do 8 miesięcy. Zazwyczaj są to niegroźne pająki. Czasem zdarza się znaleźć w transportach bananów także groźne i jadowite pajęczaki jak np. wałęsak brazylijski. Nic zatem dziwnego, że wiele osób podchodzi z dystansem do jedzenia bananów.

Źródło tropikalnej gorączki – mit

Można natknąć się z popularnym mitem, jakoby końcówka banana była źródłem tropikalnej gorączki przenoszonej przez małpy. Małpy są rezerwuarem gorączki krwotocznej, wywołanej przez wirus Ebola. Choroba jest przekazywana przez krew lub płyny ustrojowe zarażonych zwierząt. Tutaj również skutkuje zasada mycia i higieny rąk. Ponadto zbierane banany są niedojrzałe i spryskane środkami ochrony roślin, które skutecznie odstraszają zwierzęta.

Jad węża w bananie – mit

Węże nie wgryzają się w skórkę banana, tylko w ofiarę, którą zamierzają zjeść. Nie jest zatem prawdą, że wstrzykują swój jad w banany.

Patogen Burkholderia cenocepacia w końcówce banana – fakt

Faktem jest, że banan jest rezerwuarem zróżnicowanych genetycznie szczepów bakterii Burkholderia cenocepacia [4]. Burkholderia jest to bakteria wywołująca sepsę oraz zapalenie wsierdzia. Wywołuje także ciężkie zakażenie dróg oddechowych u osób z obniżoną odpornością, szczególnie u osób chorujących na mukowiscydozę. Choroba przenosi się drogą kropelkową. Należy zatem dokładnie myć owoc przed zjedzeniem i uważać na nadpsute owoce. Pomimo iż skórki banana się nie je, przenoszą się na niej drobnoustroje. Warto zadbać o higienę.

Różnorodność bakterii endofitycznych w końcówce banana – fakt

Wnętrze banana stanowi wyjątkowe środowisko dla mikroorganizmów, szczególnie dla bakterii endofitycznych. Szczególną różnorodność wykazano w wierzchołkach pędów bananów [5]. Endofitów nie należy się bać. Są to bakterie które, mają korzystny wpływ na roślinę, nie wywołując przy tym objawów chorobowych roślin ani ludzi. Bakterie endofityczne mają korzystne cechy dla rozwoju roślin. Należą do nich: produkcja bioaktywnych substancji, nowych antybiotyków, czy zdolność do degradacji ksenobiotyków i wspomagania wzrostu roślin [6].

Podsumowanie

Banany to niewątpliwie smaczna i zdrowa przekąska. Jak zatem wybrać najlepszy owoc? Jeśli końcówka banana jest biała i brzydka świadczy to o dużej zawartości środków ochrony roślin użytych na powierzchni owocu. Należy wybierać te z czarną końcówką. Niedojrzałe, zielone banany mają stosunkowo mało przeciwutleniaczy, ale są dobrym źródłem prebiotycznej skrobi opornej. Wpływają korzystnie na  funkcjonowanie jelit i regulację poziomu cukru we krwi. Warto pamiętać, że im bardziej dojrzały banan, tym większa zawartość przeciwutleniaczy, ale też cukru – fruktozy.

W wielu mitach istnieje ziarno prawdy. Odpowiednia higiena skutecznie zapobiegnie przedostawaniu się drobnoustrojów wraz z pożywieniem do naszego organizmu. Podsumowując – nie należy obawiać się końcówki banana. Obciąć ją możemy jedynie ze względów estetycznych lub własnych upodobań.

Bibliografia:

1. Englberger L. i in. (2003) Carotenoid-rich bananas: a potential food source for alleviating vitamin A deficiency Food and Nutrition bulletin , nr 24, s. 303-318
2. Kaur L., Dhull S.B., Kumar P., Singh A.,(2020) Banana starch: Properties, description, and modified variations – A review International journal of biological macromolecules, nr 165, s. 2096-2102
3. Adam R. D.,(2001) Biology of Giardia lamblia Clinical microbiology reviews, nr 14, s. 447- 475
4. Lee Y.A., Chan C.W.(2007) Molecular Typing and Presence of Genetic Markers Among Strains of Banana Finger-Tip Rot Pathogen, Burkholderia cenocepacia, in Taiwan Phytophatology, nr 97, s. 195-201
5. Thomas P., Sekhar A. C. (2017) Cultivation Versus Molecular Analysis of Banana (Musa sp.) Shoot-Tip Tissue Reveals Enormous Diversity of Normally Uncultivable Endophytic Bacteria Microbial ecology, nr 73, s. 885-899
6. Pawlik M., Płociniczak T., Piotrowska-Seget Z. (2015) Bakterie endofityczne i ich znaczenie w mikrobiologii środowiskowej, medycynie i przemyśle. Mikrobiol. nr 54, s. 115-122