Urodlin trójłatkowy – mało znana roślina o słodkich owocach

Czy to możliwe, żeby owoc smakował jak połączenie banana, mango i ananasa? Tak! Tym cechuje się urodlin trójłatkowy. Egzotyczna roślina, która jest mało powszechna w Polsce, ale zdecydowanie zasługuje na większą popularność.

Czym jest urodlin?

Asymina trójklapowa, znana jest także pod nazwą urodlin trójłatkowy  (Asimina triloba [L.] Dunal). Jest to drzewo owocowe wywodzące się ze wschodniej części Stanów Zjednoczonych. Owoce rosną pojedynczo lub w kiściach jak banany. Każdy owoc składa się z dwóch rzędów nasion wielkości migdałów otoczonych miąższem.

W procesie dojrzewania kolor skórki urodlinu zmienia się z zielonego na brązowy. Natomiast kolor miąższu zmienia się od kremowobiałego, przez jasnożółty, do intensywnie pomarańczowego ^[1]. Jednak zmiana koloru nie jest na ogół wiarygodnym wskaźnikiem dojrzałości owoców urodlinu. Pomimo że odnotowano zmniejszenie intensywności zielonego koloru skórki w trakcie dojrzewania owoców, zauważono również, że nie jest to spójne pomiędzy różnymi genotypami rośliny.

Zmiana koloru może zachodzić później w trakcie dojrzewania lub wcale nie występować. Powszechną praktyką określania dojrzałości jest dotykanie każdego owocu w celu stwierdzenia, czy jest gotowy do zbioru. Dojrzałe, mięknące owoce urodlinu łagodnie uginają się pod wpływem delikatnego nacisku, podobnie jak dojrzałe brzoskwinie ^[2]. Co ciekawe, roślina ta czasami mylona jest z papają, która jest zupełnie innym owocem ^[3].

Urodlin ma słodki i intensywny smak. Delikatnie sfermentowany posmak sprawia, że owoc przypomina połączenie ananasa, banana i mango ^[4].

Zainteresowanie urodlinem jako rośliną owocową było widoczne w Stanach Zjednoczonych już na początku XX wieku. Mniej więcej w tym samym czasie wzrosło również zainteresowanie innym rodzimym owocem — borówką amerykańską. Jedną z przyczyn, dla których urodlin nie stał się tak popularny, jak borówka amerykańska, była prawdopodobnie skłonność do szybkiego psucia się urodlinu ^[2].

Zastosowanie i uprawa

Urodlin najlepiej rośnie na obszarach, gdzie występuje gorące lato i mroźna zima. Chociaż owoce zazwyczaj są spożywane lokalnie, w Stanach Zjednoczonych istnieje kilka sadów o rozmiarach handlowych ^[3]. Urodlin jest również uprawiany w kilku krajach azjatyckich, w tym w Chinach, Japonii i Korei ^[4]. Roślina może być uprawiana bez użycia pestycydów, ze względu na jej właściwości bakteriobójcze ^[5].

Wraz z dojrzewaniem owoców stają się one bardziej miękkie, a ich smak staje się bardziej intensywny, tak jak w przypadku bananów. Z tego względu miąższ jest doskonały do wykorzystania w kuchni. Z uwagi na szybkie dojrzewanie i łatwość powstawania obić, nie zyskały one popularności w transporcie na szeroką skalę. Zwolennicy urodlinu mogą twierdzić, że smak owoców poprawia się wraz z rozwojem przebarwień na skórce. Jednak atrakcyjność takich owoców na półce sklepowej w oczach przeciętnego klienta jest wątpliwa.

Istnieje potencjał, aby wykorzystać sam miąższ owoców do transportowania w postaci zamrożonej. Następnie mógłby zostać wykorzystany jako dodatek smakowy do lodów, jogurtów czy wypieków ^[6].

W sprzedaży internetowej dostępne są suplementy diety bazujące na częściach łodyg czy gałązek urodlinu lub wyciągu z jego owoców. Preparaty opisywane są jako posiadające właściwości przeciwnowotworowe. Tłumaczy się to zawartością pewnych związków chemicznych-acetogeninin ^[3].

Jedne z doniesień wskazują, że acetogeniny są neurotoksyczne i mogą powodować nietypową postać choroby Parkinsona, która nie reaguje na standardowy lek – L-DOPA ^[3]. Jednak wyniki badań są sprzeczne. Twierdzi się, że wrażliwość na związki acetogeninowe może być ograniczona do osób z określoną predyspozycją genetyczną.

Ograniczone spożycie owoców urodlinu, które jest przede wszystkim sezonowe, nie stanowi zwiększonego ryzyka wystąpienia atypowej formy choroby Parkinsona ^[7].

Wartość odżywcza

Owoce urodlinu cechuje duża wartość odżywcza. Jedno z badań wskazuje, że:

• 100g urodlinu zawiera 18.3 mg witaminy C- jest jej 3 razy więcej niż w takiej samej ilości jabłka.
• Urodlin jest podobnie bogaty w potas jak banany – w 100g znajduje się 345 mg tego składnika.
• Urodlin w 100 gramach zawiera 63 mg wapnia, czyli 1.5 razy więcej niż pomarańcze.

Owoce urodlinu wyróżniają się także wysoką aktywnością antyoksydacyjną, porównywalną do innych tropikalnych owoców jak mango czy gujawa ^[1]. Jest to możliwe między innymi dzięki dużej zawartości procyjanidyn ^[5]. Owoce bogate są również w związki fenolowe, takie jak katechiny, kumaryny i rutyna ^[1].

Jak jeść owoce urodlinu?

Dojrzały owoc zerwany z drzewa może być przechowywany w temperaturze pokojowej przez 2-3 dni. W lodówce, może przetrwać do tygodnia.

Cienka, gorzka skórka i duże, twarde pestki są niejadalne, więc nie należy ich spożywać. Jak zatem jeść te tropikalne owoce?

1. Delikatnie, ale dokładnie umyj powierzchnię urodlinu.
2. Przetnij owoc na pół.
3. Wyjmij owoc za pomocą łyżeczki i usuń pestki.

Urodlin można jeść na surowo. Konsystencja tych owoców jest kremowa i gładka [8].

Podsumowanie

Unikalne cechy owoców urodlinu sugerują, że ma on duży potencjał jako nowa roślina uprawna. Istnieje jednak wiele wyzwań, w tym rozwój gospodarstw zajmujących się uprawą, zwiększenie wydajności, postępowanie z owocami po zbiorze oraz opracowanie ogólnej strategii marketingowej.

Bibliografia:

1. Nam, J. S., Park, S. Y., Oh, H. J., Jang, H. L., & Rhee, Y. H. (2019). Phenolic Profiles, Antioxidant and Antimicrobial Activities of Pawpaw Pulp (Asimina triloba [L.] Dunal) at Different Ripening Stages. Journal of Food Science. https://doi.org/10.1111/1750-3841.14414
2. Janick, J. (2016). Horticultural Reviews. In Horticultural Reviews. https://doi.org/10.1002/9781119281269
3. Levine, R. A., Richards, K. M., Tran, K., Luo, R., Thomas, A. L., & Smith, R. E. (2015). Determination of neurotoxic acetogenins in Pawpaw (Asimina triloba) fruit by LC-HRMS. Journal of Agricultural and Food Chemistry. https://doi.org/10.1021/jf504500g
4. Nam, J. S., Park, S. Y., Lee, H. J., Lee, S. O., Jang, H. L., & Rhee, Y. H. (2018). Correlation Between Acetogenin Content and Antiproliferative Activity of Pawpaw (Asimina triloba [L.] Dunal) Fruit Pulp Grown in Korea. Journal of Food Science. https://doi.org/10.1111/1750-3841.14144
5. Nam, J. S., Jang, H. L., & Rhee, Y. H. (2017). Antioxidant Activities and Phenolic Compounds of Several Tissues of Pawpaw (Asimina triloba [L.] Dunal) Grown in Korea. Journal of Food Science. https://doi.org/10.1111/1750-3841.13806
6. Templeton, S. B., Marlette, M., Pomper, K. W., & Jones, S. C. (2003). Favorable taste ratings for several pawpaw products. HortTechnology. https://doi.org/10.21273/horttech.13.3.0445
7. Pomper, K. W., Lowe, J. D., Crabtree, S. B., & Keller, W. (2009). Identification of annonaceous acetogenins in the ripe fruit of the north american pawpaw (Asimina triloba). Journal of Agricultural and Food Chemistry. https://doi.org/10.1021/jf9018239
8. https://www.tyrantfarms.com/how-to-eat-and-process-pawpaw-fruit/