Czy to możliwe, żeby owoc smakował jak połączenie banana, mango i ananasa? Tak! Tym cechuje się urodlin trójłatkowy. Egzotyczna roślina, która jest mało powszechna w Polsce, ale zdecydowanie zasługuje na większą popularność.
Czym jest urodlin?
Asymina trójklapowa, znana jest także pod nazwą urodlin trójłatkowy (Asimina triloba [L.] Dunal). Jest to drzewo owocowe wywodzące się ze wschodniej części Stanów Zjednoczonych. Owoce rosną pojedynczo lub w kiściach jak banany. Każdy owoc składa się z dwóch rzędów nasion wielkości migdałów otoczonych miąższem.
W procesie dojrzewania kolor skórki urodlinu zmienia się z zielonego na brązowy. Natomiast kolor miąższu zmienia się od kremowobiałego, przez jasnożółty, do intensywnie pomarańczowego [1]. Jednak zmiana koloru nie jest na ogół wiarygodnym wskaźnikiem dojrzałości owoców urodlinu. Pomimo że odnotowano zmniejszenie intensywności zielonego koloru skórki w trakcie dojrzewania owoców, zauważono również, że nie jest to spójne pomiędzy różnymi genotypami rośliny.
Zmiana koloru może zachodzić później w trakcie dojrzewania lub wcale nie występować. Powszechną praktyką określania dojrzałości jest dotykanie każdego owocu w celu stwierdzenia, czy jest gotowy do zbioru. Dojrzałe, mięknące owoce urodlinu łagodnie uginają się pod wpływem delikatnego nacisku, podobnie jak dojrzałe brzoskwinie [2]. Co ciekawe, roślina ta czasami mylona jest z papają, która jest zupełnie innym owocem [3].
Urodlin ma słodki i intensywny smak. Delikatnie sfermentowany posmak sprawia, że owoc przypomina połączenie ananasa, banana i mango [4].
Zainteresowanie urodlinem jako rośliną owocową było widoczne w Stanach Zjednoczonych już na początku XX wieku. Mniej więcej w tym samym czasie wzrosło również zainteresowanie innym rodzimym owocem — borówką amerykańską. Jedną z przyczyn, dla których urodlin nie stał się tak popularny, jak borówka amerykańska, była prawdopodobnie skłonność do szybkiego psucia się urodlinu [2].
Zastosowanie i uprawa
Urodlin najlepiej rośnie na obszarach, gdzie występuje gorące lato i mroźna zima. Chociaż owoce zazwyczaj są spożywane lokalnie, w Stanach Zjednoczonych istnieje kilka sadów o rozmiarach handlowych [3]. Urodlin jest również uprawiany w kilku krajach azjatyckich, w tym w Chinach, Japonii i Korei [4]. Roślina może być uprawiana bez użycia pestycydów, ze względu na jej właściwości bakteriobójcze [5].
Wraz z dojrzewaniem owoców stają się one bardziej miękkie, a ich smak staje się bardziej intensywny, tak jak w przypadku bananów. Z tego względu miąższ jest doskonały do wykorzystania w kuchni. Z uwagi na szybkie dojrzewanie i łatwość powstawania obić, nie zyskały one popularności w transporcie na szeroką skalę. Zwolennicy urodlinu mogą twierdzić, że smak owoców poprawia się wraz z rozwojem przebarwień na skórce. Jednak atrakcyjność takich owoców na półce sklepowej w oczach przeciętnego klienta jest wątpliwa.
Istnieje potencjał, aby wykorzystać sam miąższ owoców do transportowania w postaci zamrożonej. Następnie mógłby zostać wykorzystany jako dodatek smakowy do lodów, jogurtów czy wypieków [6].
W sprzedaży internetowej dostępne są suplementy diety bazujące na częściach łodyg czy gałązek urodlinu lub wyciągu z jego owoców. Preparaty opisywane są jako posiadające właściwości przeciwnowotworowe. Tłumaczy się to zawartością pewnych związków chemicznych-acetogeninin [3].
Jedne z doniesień wskazują, że acetogeniny są neurotoksyczne i mogą powodować nietypową postać choroby Parkinsona, która nie reaguje na standardowy lek – L-DOPA [3]. Jednak wyniki badań są sprzeczne. Twierdzi się, że wrażliwość na związki acetogeninowe może być ograniczona do osób z określoną predyspozycją genetyczną.
Ograniczone spożycie owoców urodlinu, które jest przede wszystkim sezonowe, nie stanowi zwiększonego ryzyka wystąpienia atypowej formy choroby Parkinsona [7].
Wartość odżywcza
Owoce urodlinu cechuje duża wartość odżywcza. Jedno z badań wskazuje, że:
- 100g urodlinu zawiera 18.3 mg witaminy C- jest jej 3 razy więcej niż w takiej samej ilości jabłka.
- Urodlin jest podobnie bogaty w potas jak banany – w 100g znajduje się 345 mg tego składnika.
- Urodlin w 100 gramach zawiera 63 mg wapnia, czyli 1.5 razy więcej niż pomarańcze.
Owoce urodlinu wyróżniają się także wysoką aktywnością antyoksydacyjną, porównywalną do innych tropikalnych owoców jak mango czy gujawa [1]. Jest to możliwe między innymi dzięki dużej zawartości procyjanidyn [5]. Owoce bogate są również w związki fenolowe, takie jak katechiny, kumaryny i rutyna [1].
Jak jeść owoce urodlinu?
Dojrzały owoc zerwany z drzewa może być przechowywany w temperaturze pokojowej przez 2-3 dni. W lodówce, może przetrwać do tygodnia.
Cienka, gorzka skórka i duże, twarde pestki są niejadalne, więc nie należy ich spożywać. Jak zatem jeść te tropikalne owoce?
- Delikatnie, ale dokładnie umyj powierzchnię urodlinu.
- Przetnij owoc na pół.
- Wyjmij owoc za pomocą łyżeczki i usuń pestki.
Urodlin można jeść na surowo. Konsystencja tych owoców jest kremowa i gładka [8].
Podsumowanie
Unikalne cechy owoców urodlinu sugerują, że ma on duży potencjał jako nowa roślina uprawna. Istnieje jednak wiele wyzwań, w tym rozwój gospodarstw zajmujących się uprawą, zwiększenie wydajności, postępowanie z owocami po zbiorze oraz opracowanie ogólnej strategii marketingowej.
Bibliografia:
- Nam, J. S., Park, S. Y., Oh, H. J., Jang, H. L., & Rhee, Y. H. (2019). Phenolic Profiles, Antioxidant and Antimicrobial Activities of Pawpaw Pulp (Asimina triloba [L.] Dunal) at Different Ripening Stages. Journal of Food Science. https://doi.org/10.1111/1750-3841.14414
- Janick, J. (2016). Horticultural Reviews. In Horticultural Reviews. https://doi.org/10.1002/9781119281269
- Levine, R. A., Richards, K. M., Tran, K., Luo, R., Thomas, A. L., & Smith, R. E. (2015). Determination of neurotoxic acetogenins in Pawpaw (Asimina triloba) fruit by LC-HRMS. Journal of Agricultural and Food Chemistry. https://doi.org/10.1021/jf504500g
- Nam, J. S., Park, S. Y., Lee, H. J., Lee, S. O., Jang, H. L., & Rhee, Y. H. (2018). Correlation Between Acetogenin Content and Antiproliferative Activity of Pawpaw (Asimina triloba [L.] Dunal) Fruit Pulp Grown in Korea. Journal of Food Science. https://doi.org/10.1111/1750-3841.14144
- Nam, J. S., Jang, H. L., & Rhee, Y. H. (2017). Antioxidant Activities and Phenolic Compounds of Several Tissues of Pawpaw (Asimina triloba [L.] Dunal) Grown in Korea. Journal of Food Science. https://doi.org/10.1111/1750-3841.13806
- Templeton, S. B., Marlette, M., Pomper, K. W., & Jones, S. C. (2003). Favorable taste ratings for several pawpaw products. HortTechnology. https://doi.org/10.21273/horttech.13.3.0445
- Pomper, K. W., Lowe, J. D., Crabtree, S. B., & Keller, W. (2009). Identification of annonaceous acetogenins in the ripe fruit of the north american pawpaw (Asimina triloba). Journal of Agricultural and Food Chemistry. https://doi.org/10.1021/jf9018239
- https://www.tyrantfarms.com/how-to-eat-and-process-pawpaw-fruit/
