Jeść czy nie jeść ryb to pytanie, które od dawna zadają sobie kobiety w ciąży.
Nowe badanie USC pokazuje, że dzieci, których matki spożywały ryby od jednego do trzech razy w tygodniu podczas ciąży, częściej miały lepszy profil metaboliczny – pomimo ryzyka narażenia na rtęć – niż dzieci, których matki rzadko jadły ryby (mniej niż raz w tygodniu). Odkrycia pojawiają się w „JAMA Network Open”.
Które ryby można jeść w ciąży?
Ryby są głównym źródłem długołańcuchowych wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3, które są ważne dla rozwijającego się płodu. Jednak niektóre gatunki ryb, takie jak marlin, miecznik, rekin i tuńczyk, mogą zawierać wysoki poziom rtęci – silnej toksyny, która może powodować trwałe uszkodzenie neurologiczne. Zanieczyszczenie rtęcią występuje również w glebie, powietrzu, wodzie i roślinach.
Badania na dorosłych sugerują, że umiarkowane spożycie ryb wiąże się z niższym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych, przy niewielkiej dodatkowej korzyści obserwowanej przy spożyciu ryb częstszym niż 3 razy w tygodniu.
Badanie
Wśród 805 matek w analizie średni wiek w momencie włączenia do kohorty lub porodu wynosił 31,3 lat. W sumie 400 kobiet (49,7%) miało wyższe wykształcenia. Średnie spożycie ryb w okresie ciąży wyniosło 3,7 razy na tydzień. Wśród 805 dzieci w badaniu średni wiek wynosił 8,4 lat (przedział wiekowy 6-12 lat).
Naukowcy przyjrzeli się uczestnikom analizy z pięciu krajów europejskich uczestniczącym we wspólnym projekcie badawczym znanym jako HELIX, które śledzi wyniki kobiet i ich dzieci od okresu ciąży. Podczas ciąży kobiety były pytane o tygodniowe spożycie ryb i były badane pod kątem narażenia na rtęć. Kiedy dzieci miały od 6 do 12 lat, przeszły badanie kliniczne z różnymi pomiarami, w tym obwód talii, ciśnienie krwi, cholesterol HDL, poziom trójglicerydów i insuliny. Pomiary te połączono, aby obliczyć wynik dla zdrowia metabolicznego.
Wyniki i wnioski
Dzieci kobiet, które jadły ryby od jednego do trzech razy w tygodniu, miały lepsze wyniki dla profilu metabolicznego niż dzieci kobiet, które jadły ryby rzadziej niż raz w tygodniu. Jednak ta korzyść stała się mniej wyraźna, jeśli kobiety zjadały ryby częściej niż trzy razy w tygodniu. Możliwe jest, że gdy kobiety jedzą ryby częściej niż trzy razy w tygodniu, taka ekspozycja na zanieczyszczenia może zrównoważyć korzystne skutki spożycia ryb obserwowane przy niższym poziomie spożycia.
Badanie wykazało, że wyższe stężenie rtęci we krwi kobiety było związane z wyższym wynikiem w zespole metabolicznym u dziecka. W badaniu analizowano również, w jaki sposób spożycie ryb przez matkę wpłynęło na poziom cytokin i adipokin u dziecka. Te biomarkery są związane ze stanem zapalnym, dalej przyczyniając się do zespołu metabolicznego. W porównaniu z niskim spożyciem ryb, umiarkowane i wysokie spożycie ryb w czasie ciąży było związane ze zmniejszonym poziomem prozapalnych cytokin i adipokin u dzieci. To pierwsze badanie na ludziach wykazujące, że zmniejszenie tych biomarkerów stanu zapalnego może być podstawowym mechanizmem wyjaśniającym, dlaczego spożywanie ryb przez matkę wiąże się z poprawą zdrowia metabolicznego dzieci.
Podsumowanie
W kolejnym kroku naukowcy planują przyjrzeć się skutkom spożywania różnych gatunków ryb o różnych składnikach odżywczych i poziomach rtęci, a także kontynuować obserwację badanych dzieci do wieku 14-15 lat.
Źródło: Nikos Stratakis, David V. Conti, Eva Borras, Eduardo Sabido, Theano Roumeliotaki, Eleni Papadopoulou, Lydiane Agier, Xavier Basagana, Mariona Bustamante, Maribel Casas, Shohreh F. Farzan, Serena Fossati, Juan R. Gonzalez, Regina Grazuleviciene, Barbara Heude, Lea Maitre, Rosemary R. C. McEachan, Ioannis Theologidis, Jose Urquiza, Marina Vafeiadi, Jane West, John Wright, Rob McConnell, Anne-Lise Brantsaeter, Helle-Margrete Meltzer, Martine Vrijheid, Leda Chatzi. Association of Fish Consumption and Mercury Exposure During Pregnancy With Metabolic Health and Inflammatory Biomarkers in Children. JAMA Network Open, 2020; 3 (3): e201007
