Brzoskwinie — właściwości prozdrowotne, wartości odżywcze

Brzoskwinia to owoc pochodzący z Azji. Obecnie jest uprawiana w różnych rejonach świata. Roczna światowa produkcja brzoskwiń to według statystyk około 25 milionów ton. Dla porównania roczna światowa produkcja bananów to około 33 milionów ton. Jest to tylko produkcja Indii, nie wspominając o innych krajach, które uzupełniają ten wynik [1].

Chiny są największym producentem brzoskwiń i nektarynek na świecie. Wielkość ich produkcji wynosi około 14,5 milionów ton rocznie — jest to ponad 50% całkowitej produkcji. Wśród krajów europejskich na drugim miejscu w tym rankingu, zaraz za Chinami znajduje się Hiszpania, z roczną produkcją na poziomie 1,5 miliona ton brzoskwiń i nektarynek. Polska jest w tymże zestawieniu na 56. miejscu, generując rocznie 10 623 tony brzoskwiń i nektarynek. [1].

Kolejną ciekawostką jest to, że za unikalny, choć subtelny zapach brzoskwiń odpowiada nawet 110 związków chemicznych [2].

Nikt Cię nigdy nie obwini,

Gdy nie oprzesz się brzoskwini…

Spis treści:

1. Charakterystyka brzoskwini
2. Wartości odżywcze
3. Właściwości zdrowotne
4. Jak przechowywać brzoskwinie?
5. Zastosowanie kulinarne
6. Brzoskwinie w dietoterapii
7. Interakcje i przeciwwskazania
8. Brzoskwinie w kulturze i kuchni świata
9. Amigdalina
10. Podsumowanie
11. Najczęstsze pytania
12. Bibliografia

Charakterystyka brzoskwini

Pochodzenie słowa brzoskwinia

Warto też wspomnieć o samym pochodzeniu słowa. Brzoskwinia (Prunus persica), wskazuje na to, że powinniśmy doszukiwać się pochodzenia w dawnej Persji (dzisiejszy Iran). Starożytni Rzymianie nazywali brzoskwinię malum persicum („perskie jabłko”).

W złożach późnego pliocenu w Kunming (Chiny) odkryto skamieniałe endokarpy (termin botaniczny – część owocu w postaci pestki) o cechach nie do odróżnienia od współczesnych brzoskwiń. Znalezisko pochodzi sprzed 2,6 miliona lat! Wobec braku dowodów na to, że rośliny te były pod innymi względami identyczne ze współczesną brzoskwinią, skamieniałościom tym przypisano nazwę Prunus kunmingensis .

Tabela 1. Główne odmiany brzoskwiń dostępnych na rynku.

Źródło: Główny Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa (2020). Metodyka: Integrowana Produkcja brzoskwiń i moreli.

Wartości odżywcze brzoskwiń

Tabela 2. Wartości odżywcze brzoskwiń w 100 g produktu.

Składnik	Zawartość składnika na 100 g
Wartość energetyczna [kcal]	46
Białko [g]	0,91
Tłuszcz całkowity [g]	0,27
Węglowodany ogółem [g]	9,87
Błonnik [g]	1,5
Sacharoza [g]	4,76
Glukoza [g]	1,95
Fruktoza [g]	1,53
Wapń [mg]	4
Żelazo [mg]	0,34
Magnez [mg]	8
Fosfor [mg]	22
Potas [mg]	122
Sód [mg]	13
Cynk [mg]	0,23
Miedź [mg]	0,078
Selen [mg]	2,1
Β- karoten [μg]	224
Witamina C [mg]	4,1
Witamina B1 [mg]	0,024
Witamina B2 [mg]	0,031
Witamina B3 [mg]	0,806
Witamina B5 [mg]	0,153
Witamina B6 [mg]	0,153
Kwas foliowy [μg]	6
Witamina A [μg]	24
Luteina + zeaksantyna [μg]	132
Witamina K [μg]	3

Źródło: FoodData Central Search Results USDA (2019). Pobrano z https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/325430/nutrients (data dostępu 26.03.2024 r.)

Jaki indeks glikemiczny i ile kalorii mają brzoskwinie?

Brzoskwinie należą do produktów niskokalorycznych (46 kcal na 100 gramów) i mają one niski indeks glikemiczny (IG). Indeks ten pokazuje, jak szybko wzrasta poziom glukozy we krwi po spożyciu węglowodanów. Warto dodać, że kaloryczność brzoskwiń może różnić się w zależności od stanu dojrzałości owoców. Te bardziej dojrzałe mogą mieć wyższą wartość energetyczną, nie jest to jednak różnica znacząca żywieniowo. Szacuje się, że liczba odmian brzoskwini na całym świecie wynosi ponad 2000. Niezależnie jednak od odmiany, ich kaloryczność oraz IG są bardzo podobne i również nie ma to większego znaczenia żywieniowego.

Witaminy i mikroelementy

Przeważającymi składnikami brzoskwiń są: błonnik, potas, magnez. Z witamin przeważają: witamina C, witamina K. Warto wspomnieć także o beta-karotenie. Poszczególnie wartości odżywcze brzoskwiń przedstawiono w powyższej tabeli.

Ze względu na zawarty błonnik brzoskwinie ułatwiają utrzymanie prawidłowej masy ciała i mają pozytywny wpływ na układ pokarmowy. Znajdują one zastosowanie w niwelowaniu zaparć. Według Norm Żywienia dla populacji Polski i ich zastosowania, opracowanych przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego — Państwowy Zakład Higieny, zdrowa osoba dorosła powinna dostarczyć dziennie około 25 g błonnika z pożywieniem. Zawartość błonnika w 100 g brzoskwini to około 1,5 g. Oznacza to, że zjadając jedną brzoskwinię dziennie, realizujemy 6% dziennego wystarczającego spożycia (AI).

Ze względu na dużą zawartość wody (około 90%) brzoskwinie mają właściwości moczopędne. Są w związku z tym przydatne dla osób zmagających się z chorobami układu moczowego, czy w chorobach reumatycznych.

Zaletą brzoskwiń jest też wysoka zawartość potasu. Sprawia to, że mają one korzystny wpływ na gospodarkę wodno-elektrolitową oraz na układ krążenia.

Ponadto brzoskwinie mają korzystny wpływ na narząd wzroku. Wpływają na koloryt skóry. Jest to związane z zawartością w tym owocu beta — karotenu.

Brzoskwinie wzmacniają odporność i chronią przed działaniem wolnych rodników (działanie antyoksydacyjne). Dzieje się to ze względu na polifenole. Można wśród nich wymienić: kwas chlorogenowy, kwas galusowy, czy katechiny [3].

Właściwości zdrowotne brzoskwiń

UKŁAD KRĄŻENIA

Brzoskwinie mogą obniżyć czynniki ryzyka chorób serca, takie jak podwyższony poziom cholesterolu [4]. Wnioski te wyciągnięto w badaniu przekrojowym opisanym przez Li G. i in., 2013. Dla pełnego zrozumienia: badanie przekrojowe to badanie związku między występowaniem określonej choroby a ekspozycją na dany czynnik w określonej populacji i jednym punkcie czasowym. Wróćmy do danych z badania. Wpływ na obniżenie poziomu cholesterolu mają flawonoidy, poprzez swoje działanie antyoksydacyjne. Najbogatszym źródłem flawonoidów i stylbenów w przedstawionym badaniu były jabłka, śliwki, gruszki i brzoskwinie [4].

Inne badanie, Kahlona i in., 2007, mówi o roli brzoskwiń w usuwaniu nadmiaru kwasów żółciowych. Kwasy żółciowe są wytwarzane w wątrobie z cholesterolu. Warto wiedzieć, że pomiar kwasów żółciowych to jedna z metod oceny funkcjonowania wątroby. Wiązanie i zwiększenie wydalania kwasów żółciowych zostało przedstawione jako możliwy mechanizm, dzięki któremu błonnik pokarmowy obniża poziom cholesterolu. Poprzez wiązanie kwasów żółciowych przez brzoskwinie (i inne owoce), dochodzi do zapobiegania ich reabsorpcji i ostatecznie wydalenia. W tym momencie dochodzi do produkcji nowych kwasów żółciowych przez wątrobę, czyli pierwotnych kwasów żółciowych. Wydalanie toksycznych metabolitów związanych z przemianą materii oraz wtórnych kwasów żółciowych może zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka jelita grubego [5]. Usuwanie wtórnych kwasów żółciowych prawdopodobnie zmniejsza ryzyko zachorowania na raka, ponieważ części z nich przypisuje się właściwości mutagenne [6].

Badania Kim Han-Soo z 2007 roku, podkreślają możliwe korzyści związane z obniżeniem ciśnienia krwi, poziomu trójglicerydów, czy frakcji cholesterolu LDL dla zmniejszenia ryzyka chorób sercowo — naczyniowych [7]. Należy wspomnieć, iż były to badania przeprowadzone na szczurach.

OTYŁOŚĆ

Jak wspomniano przy wartościach odżywczych brzoskwinie to świetna niskokaloryczna przekąska, co jest szczególnie ważne w wątku walki z otyłością.

Warto przedstawić jedno z dostępnych badań opisanych w The Journal of Nutritional Biochemistry z 2015 roku [8]. Celem tego badania była ocena, czy spożywanie soku z brzoskwini i soku śliwkowego zmniejsza ryzyko zachorowania w otyłości i zaburzeniach metabolicznych. Badanie zostało przeprowadzone na szczurach. Spożycie w/w soków owocowych wpłynęło na zmniejszenie masy ciała, markerów stanu zapalnego i zredukowało zmiany chorobowe w mięśniu sercowym. Wyniki z tego badania wskazują też na optymistyczne rezultaty związane z kontrolą hiperglikemii, kontrolą poziomu insuliny we krwi, opornością na leptynę oraz z dyslipidemią (stan, w którym poziom lipidów we krwi jest zaburzony).

Ponadto spożycie soku brzoskwiniowego i śliwkowego zmniejszyło poziom angiotensyny II w osoczu i jej receptora Agtr1. Angiotensyna II to jedna ze składowych układu Renina – Angiotensyna- Aldosteron, który powoduje wzrost ciśnienia krwi. Dlatego też w konsekwencji spożycia soków można spodziewać się obniżonego ciśnienia we krwi. Zaznaczono, że zasadniczą rolę w wywieraniu opisanych efektów pełnią polifenole, których będzie jednak więcej w soku śliwkowym aniżeli w brzoskwiniach [8].

WPŁYW NA STAN SKÓRY

Badania przedstawione wCurrent Medicinal Chemistry z 2017 roku [9], wskazują na pozytywny wpływ ceramidu brzoskwiniowego na stan skóry (głównie na utrzymanie nawilżenia oraz struktury skóry). Ceramidy to bowiem naturalny składnik lipidów chroniący przed nadmierną utratą wody. Brzoskwinie są źródłem dużej ilości ceramidów w porównaniu z innymi roślinami. Mogą być w konsekwencji tego stosowane jako stabilne i opłacalne źródło ceramidów do kosmetyków i suplementów.

Wymagającym dalszych badań, ale ciekawym kierunkiem jest również ochrona przed uszkodzeniami DNA indukowanymi przez promieniowanie UVB i UVC i karcynogenezą skóry przez kwiaty wyciągu z Prunus persica [10]. Uszkodzone DNA, jeśli nie zostanie prawidłowo naprawione, może powodować mutację genów, co wpłynie na zmiany rakotwórcze. Dlatego też środki, które mogą chronić nas przed tym efektem, są niezmiernie ważne. Wysoki potencjał wykazują w tym zakresie wyciągi z kwiatów brzoskwini, które mają właściwości przeciwutleniające.

WPŁYW NA ROZWÓJ NOWOTWORÓW

Przyjrzyjmy się badaniu z Plant Physiology z roku 1937 [11]. Badanie te obrazuje nam, które elementy składowe brzoskwini możemy wiązać ze zmniejszeniem ryzyka zachorowania na raka. W szczególności skórka i miąższ są bogate w karotenoidy. Są to przeciwutleniacze, które mają silne właściwości przeciwnowotworowe.

Badania na zwierzętach Fakudy T. i in., 2003, wykazały, że związki zawarte w nasionach brzoskwini mogą ograniczać wzrost nienowotworowych guzów skóry i zapobiegać ich przekształcaniu się w nowotworowe [12].

Niezwykłą rolę odgrywają polifenole, o których już wspominano wcześniej. Przypisuje się im zdolności redukujące rozwój raka piersi [13]. Naukowcy stwierdzili, że musielibyśmy spożywać około dwóch do trzech brzoskwiń dziennie, aby dostarczyć ilość polifenoli równoważną ilości użytej w badaniu.

W innym badaniu Funga i in., 2013, wyciągnięto wniosek, iż kobiety po menopauzie, które spożywały co najmniej 2 brzoskwinie lub nektarynki każdego dnia, miały o 41% mniejsze ryzyko raka piersi w ciągu 24 lat [14].

INNE WŁAŚCIWOŚCI

Brzoskwinie wykazują właściwości antybakteryjne i przeciwgrzybicze. Szczególnie zbadano działanie przeciw Staphylococcus aureus, Listeria monocytogenes, Candida albicans [15].

Brzoskwinie mogą w pewnym stopniu chronić przed toksynami zawartymi w dymie tytoniowym. Wpływają bowiem na szybsze ich wydalanie z naszego organizmu [16].

Jak przechowywać brzoskwinie?

Brzoskwinie są owocami trudniejszymi do dłuższego przechowywania niż na przykład jabłka. Niektóre brzoskwinie mogą być bardzo wrażliwe na ucisk, dlatego warto je przechowywać pojedynczo, aby uniknąć uszkodzeń. Warto wykorzystywać zakupione owoce na bieżąco. W przypadku własnej uprawy większe ilości brzoskwiń można przechowywać w chłodni. Pamiętaj, że brzoskwinie możesz także zamrozić. W ten sposób nie stracą one wielu swych wartości odżywczych. Pomocne w wyborze odmiany będzie zestawienie odmian przedstawione w pierwszej tabeli artykułu (Tabela 1).

Zastosowanie kulinarne

Możemy cieszyć się smakiem brzoskwiń na wiele sposobów. Najwięcej wartości odżywczych zawierają surowe owoce. W tej postaci zaleca się je spożywać. Warto dodawać brzoskwinie do sałatek, deserów, zrobić z nich dżem, sok, czy smoothie. Dodatkowo brzoskwinie dobrze komponują się z rybą, jako sos. Dobrym pomysłem będzie też przygotowanie kompotu albo mrożonej herbatki. Na cieplejsze dni doskonale sprawdzą się lody, czy sorbet z użyciem tego owocu. Zwróć uwagę, że zależy nam na smaku owoców, a nie dodanego do nich cukru. Staraj się dlatego unikać brzoskwiń zanurzonych w syropie.

Tak naprawdę w wykorzystaniu brzoskwiń ogranicza nas tylko nasza wyobraźnia. Chłodnik z brzoskwiń? Proszę bardzo!

Przepis z wykorzystaniem brzoskwiń

Składniki:

• 4 dojrzałe brzoskwinie
• 2 niewielkie ogórki
• Jogurt naturalny
• Sok z cytryny
• Koperek posiekany
• Sól i pieprz do smaku

Sposób przygotowania:

Wszystkie składniki oprócz koperku i połowy pokrojonego ogórka blendujemy. Następnie schładzamy w lodówce i dekorujemy koperkiem, dodajemy resztę ogórka. Przepis może brzmi dość ekspresyjnie. Sam jednak odpowiedz sobie na pytanie, czy bardziej w kuchni cieszą cię nowe potrawy, czy te, które jadłeś już wielokrotnie i wiesz, jak smakują? Każdą z powyższych inspiracji z pewnością odnajdziesz na dostępnych stronach kulinarnych.

Brzoskwinie w dietoterapii

Brzoskwinie są potencjalnie bezpieczne dla zdrowia. Słowa potencjalnie odnosi się do kilku ograniczeń, o których zaraz się dowiesz.

Są one zalecane w codziennej diecie osoby zdrowej. Wśród popularnych diet wymienia się możliwość ich stosowania — są to diety łatwostrawna (wykorzystujemy dojrzałe owoce), dieta dla osób cierpiących na cukrzycę, dieta niskosodowa, czy diety o zmienionej konsystencji (papki, przeciery, musy). Spożycie brzoskwini jest także zalecane przy dnie moczanowej [17]. Pamiętajmy o tym owocu w przypadku chorób serca, cukrzycy i przy otyłości.

Istnieją jednak pewne ograniczenia w spożyciu brzoskwiń.

Szczególnie mowa tu o diecie low FODMAP [18]. Brzoskwinie są bogate w poliole (związki przypominające budową cząsteczkę alkoholu, ale zawierających więcej grup hydroksylowych -OH). Osoby stosujące ten rodzaj diety powinny unikać polioli, ponieważ potencjalnie mogą przyczynić się nasilenia wzdęć, bólu brzucha, czy biegunek. Dieta FODMAP jest zalecana zatem dla osób zmagających się z zespołem jelita drażliwego, czy przy zespole SIBO.

Brzoskwinie nie są zalecane dla osób na diecie ubogosalicylanowej [19]. Zawartość salicylanów w brzoskwini określana jest jako „umiarkowana”, mimo to nie powinno się spożywać ich nadmiaru, jeśli chcemy unikać salicylanów. Tę dietę stosujemy u osób, u których występuje astma aspirynowa, jest zalecana dla osób uczulonych na aspirynę. Dodatkowo stosujemy ją pomocniczo w leczeniu pokrzywki.

Jak możemy zauważyć, brzoskwinia nie ma zbyt wielu przeciwwskazań. Jeśli jednak interesuje Cię temat możliwych interakcji i alergii, zapraszam do dalszej lektury.

Potencjalne interakcje i przeciwwskazania

W przypadku brzoskwiń należy bezwzględnie wspomnieć o możliwości alergii.

Do chwili obecnej rozpoznano sześć alergenów brzoskwini [20]. Podobnie jak w przypadku innych reakcji alergicznych na pokarmy zależnych od IgE (klasa immunoglobulin), objawy pojawiają się w ciągu kilku minut do dwóch godzin od spożycia brzoskwiń. Wyjątkiem jest anafilaksja wywołana wysiłkiem fizycznym. Może ona wystąpić do 4 godzin później. Reakcje mogą być wywołane przez alergen podany drogą pokarmową (zjedzenie owocu). Rzadko dzieje się to przez układ oddechowy (wdychanie pyłków) lub kontakt ze skórą.

Reakcja może dotyczyć jednego lub większej liczby narządów docelowych. Dotyczy to błony śluzowej jamy ustnej, skóry, przewodu pokarmowego, dróg oddechowych i układu sercowo-naczyniowego. W Europie Północnej i Środkowej alergia na brzoskwinie jest głównie wtórna do alergii na pyłki [20].

Szczególnie ważnym elementem diagnostyki w kierunku rozpoznania alergii na brzoskwinie jest obszerny wywiad medyczny. Nie ma konieczności wyeliminowania brzoskwiń z diety bez bezwzględnych wskazań do tego [20].

Farmakologia

Zwraca się uwagę, na możliwą interakcję brzoskwiń z lekami z grupy antagonistów witaminy K [21]. Leki te są wykorzystywane w terapii przeciwkrzepliwej. Uważa się, że brzoskwinia może osłabiać efekt ich działania.

Trudno wskazać dobrze opisane inne przykłady. Jeśli masz jakiekolwiek obawy lub podejrzenia, zgłoś ten problem swojemu lekarzowi.

Nie ma bezpośrednich danych zabraniających spożycia brzoskwiń podczas ciąży, czy karmienia piersią. Przeciwnie, ze względu na zawartość witaminy C, czy kwasu foliowego jest ona rekomendowana [22].

Brzoskwinie w kulturze i kuchni świata [23]

CHINY

W Chinach brzoskwinie były popularne w przedstawieniach literackich i kulturowych od X wieku p.n.e. Czy to w powieściach, opowieściach ludowych, wierszach czy dziełach sztuki. Wiele starych chińskich pism opowiada o owocach brzoskwiń, ich kwiatach.

Często opisywane są jako ochrona przed złymi duchami. I tak w noc sylwestrową podawano zupę brzoskwiniową, aby przepędzić zło. Łuki z drewna brzoskwiniowego strzelały we wszystkich kierunkach, próbując przepędzić demony. Brzoskwiniom, jako symbolowi płodności, przypisywano właściwości wręcz magiczne.

Brzoskwinie były symbolem statusu i popularnym jedzeniem azjatyckich królów i cesarzy. W mitologii taoistycznej Królowa Matka Zachodu zapewniła bóstwom wieczne istnienie, dając im do spożycia brzoskwinie nieśmiertelności. Jak żadne inne słowo w Chinach, „wiosna kwitnącej brzoskwini” stała się uosobieniem raju. W swoim słynnym dziele „Wiosna kwiatów brzoskwini” poeta Tao Yuanming opowiada historię idealnego społeczeństwa żyjącego z dala od cywilizacji i w harmonii z naturą. Brzoskwinia kojarzona jest z koncepcjami utopii.

Brzoskwinie są także integralną częścią współczesnych obrzędów religijnych. Wiele ilustracji przedstawia na przykład Buddę trzymającego brzoskwinię [23].

BRZOSKWINIE W SZTUCE EUROPEJSKIEJ

Do XVII wieku brzoskwinie uważano za podrodzaj jabłka. Tym samym w obrazach, czy wierszach europejska symbolika jabłek została częściowo przeniesiona na brzoskwinie, zwłaszcza konotacje płodności i nieśmiertelności.

Przynajmniej od czasów baroku i renesansu brzoskwinie były popularną częścią martwej natury. Zyskały znaczenie w obrazach Caravaggia, a później Auguste’a Renoira, Claude’a Moneta, Edwarda Maneta i Van Gogha.

Dojrzała brzoskwinia często oznaczała dojrzałość i dobry stan zdrowia. Na obrazie Portret Arnolfinich (1434) flamandzkiego malarza Jana Van Eycka pojedyncze brzoskwinie w lewym rogu obrazu nawiązują do kontekstu kobiecej płodności. Wskazują na to także okrągłe formy kobiecego ciała, które tradycyjnie były wówczas raczej artystycznym symbolem płodności niż ciąży.

Brzoskwinie były również wykorzystywane w malarstwie europejskim jako środek stylistyczny do przedstawiania realizmu i przemijania życia. W swoich obrazach włoski malarz barokowy Caravaggio (1571–1610) wielokrotnie wykorzystywał brzoskwinie przebarwione i we wczesnych stadiach rozkładu. Z precyzją ilustracji przyrodniczych Caravaggio przedstawia liście we wczesnym stanie rozkładu i brzoskwinie z czarnymi śladami gnicia. Jako symbole vanitas, te naturalne oznaki rozkładu odnoszą się do przemijania życia i nieuchronności śmierci [23].

BRZOSKWINIE W POWIEŚCIACH POWOJENNYCH

W powieściach po I wojnie światowej, np. w „The Love One” Evelyn Waugh (1948), brzoskwinie oznaczają kryzys egzystencjalny. Cyniczne wyobrażenie o doskonałej brzoskwini bez pestki przywołuje także puste obietnice współczesnego marketingu owoców. W tym kontekście motyw brzoskwini bez pestek pojawia się także w powieściach Aldousa Huxleya i Sinclaira Lewisa [23].

BRZOSKWINIE W KUCHNI ŚWIATA

Jedzenie jest wyznacznikiem tożsamości narodowej, społecznej. Tak jest również w przypadku Peach Cobbler. Jest to ciasto brzoskwiniowe z południa Stanów Zjednoczonych. Ucieleśnia on tożsamość regionalną i dziedzictwo kulturowe południa Ameryki. Opowiada tym samym historię osadników. Cobbler stał się prostym posiłkiem podczas podróży na zachód. Pierwsi osadnicy musieli zadowolić się tym, co mieli. Były to owoce w puszkach, ciasto i ogień. W związku z tym brzoskwinie to część historii kolonialnej [23].

Amigdalina. Przyszłość badań nad brzoskwiniami

Ostatnio możemy przeczytać o prawdopodobnych właściwościach przeciwnowotworowych pestek z brzoskwini. Na ten temat rozpisuje się wiele stron internetowych, niekoniecznie powiązanych ze środowiskiem naukowym. Należy jednak zwrócić uwagę na niebezpieczeństwo w tym zakresie.

Pestki moreli, czy właśnie brzoskwini zawierają amigdalinę [24]. Jest ona po spożyciu metabolizowana w organizmie do glukozy, aldehydu benzoesowego i cyjanowodoru. To właśnie rodnik cyjankowy budzi kontrowersje. Połączenie jonów cyjankowych z żelazem oksydazy cytochromowej blokuje pobieranie tlenu przez aktywne komórki nowotworowe, co uniemożliwia ich dalszy rozwój. Pojawia się jednak pewna przeszkoda. Mechanizm ten oddziałuje również na zdrowe komórki organizmu. Nie ma żadnych danych wskazujących wybiórczość cyjanku w stosunku do niszczenia komórek nowotworowych, oszczędzając te zdrowe [25].

Jest mało prawdopodobne, aby pojedyncza pestka brzoskwini zawierała wystarczającą ilość amigdaliny, aby spowodować poważne szkody dla większości ludzi. Amigdalina, znana również jako letril lub witamina B17, jest zalecana przez niektórych jako alternatywna metoda leczenia raka. Nie ma jednak przekonujących dowodów na to, że jest to bezpieczna i skuteczna metoda leczenia. Nie przeprowadzono żadnych kompletnych badań klinicznych. Istnieją tylko pojedyncze doniesienia.

Letril/ amigdalina nie został zarejestrowany do użycia przez amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków (FDA). Substancja ta jest wytwarzana i używana jako terapia onkologiczna w Meksyku [24].

Trudno jest znaleźć nowe bardzo dobrze prosperujące odkrycie naukowe potwierdzone badaniami klinicznymi. Na ten moment warto wstrzymać się z ich przedstawianiem i poczekać na rzetelniejsze informacje.

Podsumowanie

Brzoskwinie to mięsiste pestkowce o płasko – kulistym kształcie. Pokryte są omszoną skórką. Są to owoce żółte, pomarańczowe, czerwone. Zachwyca nas w nich gama prozdrowotnych składników, takich jak: witamina C, K, beta – karoten, potas, magnez, błonnik. Mogą być wykorzystywane w leczeniu cukrzycy, otyłości, chorób serca i wielu innych. Warto podkreślać ich znaczenie w zbilansowanej diecie. Dla większości osób są świetną okazją do eksperymentów w kuchni.

Najczęstsze pytania:

Bibliografia:

1. Kraje według produkcji brzoskwini i nektarynki. Pobrano z https://www.atlasbig.com/pl/kraje-wedlug-produkcji-brzoskwini-i-nektaryny (dostęp 26.03.2024 r.)
2. Sanchez G., Besada C., Bedenes M.L., Monforte A.J., Granell A. (2012). A Non- Targeted Approach Unravels the Volatile Network in Peach Fruit. PLos One; 7(6):e38992, doi: 10.1371/journal.pone.0038992
3. Gheribi S. (2011). Związki polifenolowe w owocach i warzywach. Medycyna Rodzinna. 4. 111-115. 
4. Li G., Zhu Y., Zhang Y., Lang J., Chen Y., Ling W. (2013). Estimated daily flavonoid and stilbene intake from fruits, vegetables, and nuts and associations with lipid profiles in Chinese adults. Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics, 113(6), 786–794. https://doi.org/10.1016/j.jand.2013.01.018
5. Kahlon T.S., Smith G.E. (2007). In vitro binding of bile acids by bananas, peaches, pineapple, grapes, pears, apricots and nectarines. Food Chemistry Volume 101, Issue 3, Pages 1046-1051, https://doi.org/10.1016/j.foodchem.2006.02.059
6. Liu Y., Zhang S., Zhou W., Hu D., Xu H., Ji, G. (2022). Secondary Bile Acids and Tumorigenesis in Colorectal Cancer. Frontiers in oncology, 12, 813745. https://doi.org/10.3389/fonc.2022.813745
7. Kim Han-Soo. (2006). Effects of the Feral Peach (Prunus persica Batsch var. davidiana Max) Extract on the Lipid Compositions and Blood Pressure Level in Spontaneously Hypertensive Rats. Journal of Life Science. 16. 1071-1079. 10.5352/JLS.2006.16.7.1071.
8. Noratto G., Martino H. S., Simbo S., Byrne D., Mertens-Talcott, S. U. (2015). Consumption of polyphenol-rich peach and plum juice prevents risk factors for obesity-related metabolic disorders and cardiovascular disease in Zucker rats. The Journal of nutritional biochemistry, 26(6), 633–641. https://doi.org/10.1016/j.jnutbio.2014.12.014
9. Koikeda T., Tokudome Y., Okayasu M., Kobayashi Y., Kuroda K., Yamakawa J., Niu K., Masuda K., Saito, M. (2017). Effects of Peach (Prunus persica)-Derived Glucosylceramide on the Human Skin. Current Medicinal Chemistry, 17(1), 56–70. https://doi.org/10.2174/1871522217666170906155435.
10. Heo M. Y., Kim S. H., Yang H. E., Lee S. H., Jo, B. K., Kim, H. P. (2001). Protection against ultraviolet B- and C-induced DNA damage and skin carcinogenesis by the flowers of Prunus persica extract. Mutation research, 496(1-2), 47–59. https://doi.org/10.1016/s1383-5718(01)00218-2.
11. Mackinney G. (1937). Carotenoids on the peach. Plant physiology, 12(1), 216–218. https://doi.org/10.1104/pp.12.1.216.
12. Fukuda T., Ito H., Mukainaka T., Tokuda H., Nishino H., Yoshida, T. (2003). Anti-tumor promoting effect of glycosides from Prunus persica seeds. Biological & pharmaceutical bulletin, 26(2), 271–273. https://doi.org/10.1248/bpb.26.271.
13. Noratto G., Porter W., Byrne D., Cisneros-Zevallos L. (2014). Polyphenolics from peach (Prunus persica var. Rich Lady) inhibit tumor growth and metastasis of MDA-MB-435 breast cancer cells in vivo. The Journal of nutritional biochemistry, 25(7), 796–800. https://doi.org/10.1016/j.jnutbio.2014.03.001.
14. Fung T. T., Chiuve S. E., Willett W. C., Hankinson S. E., Hu F. B., Holmes M. D. (2013). Intake of specific fruits and vegetables in relation to risk of estrogen receptor-negative breast cancer among postmenopausal women. Breast cancer research and treatment, 138(3), 925–930. https://doi.org/10.1007/s10549-013-2484-3.
15. Belhadj F., Somrani I., Aissaoui N., Messaoud C., Boussaid M., Marzouki M. N. (2016). Bioactive compounds contents, antioxidant and antimicrobial activities during ripening of Prunus persica L. varieties from the North West of Tunisia. Food chemistry, 204, 29–36. https://doi.org/10.1016/j.foodchem.2016.02.111.
16. Kim H. J. Park K. K., Chung W. Y., Lee S. K., Kim K. R. (2017). Protective Effect of White-fleshed Peach (Prunus persica (L.) Batsch) on Chronic Nicotine-induced Toxicity. Journal of cancer prevention, 22(1), 22–32. https://doi.org/10.15430/JCP.2017.22.1.22
17. Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej (2023). Zalecenia żywieniowe w dnie moczanowej. Pobrano z https://ncez.pzh.gov.pl/wp-content/uploads/2023/12/Ebook_Dna_moczanowa_zalecenia-zywieniowe.pdf (dostęp 27.03.2024 r.)
18. Serwis Ministerstwa Zdrowia i Narodowego Funduszu Zdrowia (pacjent.gov.pl) https://pacjent.gov.pl/diety/low-fodmap-dieta-w-jelicie-nadwrazliwym (dostęp 27.03.2024 r.)
19. Ignacak M., Mastalerz L. (2015). Dieta ubogosalicylanowa w nadwrażliwości na niesteroidowe leki przeciwzapalne. Przegl. Lek.; 72 (12): 759–762.
20. Barni S., Caimmi D., Chiera F., Comberiati P., Mastrorilli C., Pelosi U., Paravati F., Marseglia G. L., Arasi, S. (2022). Phenotypes and Endotypes of Peach Allergy: What Is New?. Nutrients, 14(5), 998. https://doi.org/10.3390/nu14050998
21. Leśkiewicz L.-W., Wolska- Bułach A., Tykarski A. (2014) Interakcje antykoagulantów z lekami i żywnością – wskazówki dla lekarza praktyka. Choroby Serca i Naczyń, tom 11, nr 2, s.78-90
22. Poradnik Żywienia Kobiet w ciąży. Instytut Matki i Dziecka. https://imid.med.pl/images/poradnik-zywienia-dla-kobiet-w-ciazy.pdf (dostęp 03.04.2024 r.)
23. Peaches and Their Cultural Significance. https://issuu.com/sister_magazine/docs/en_sistermag30_3/s/121925 (dostęp 03.04.2024 r.)
24. Polska Liga Walki z Rakiem. Amigdalina/ Wit. B17/ Latril. https://ligawalkizrakiem.pl/rak-niekonwencjonalnie/przeglad-terapii/amigdalina-letril-witamina-b17 (dostęp 27.03.2024 r.)
25. Strona internetowa Zwrotnikraka.pl Portal onkologiczny (2019). Amigdalina na raka – witamina B17 w leczeniu nowotworów. https://www.zwrotnikraka.pl/amigdalina-witamina-b17-w-leczeniu-raka/ (dostęp 03.04.2024 r.)