Acerola — królowa witaminy C. Wartości odżywcze i właściwości

Acerola to owoc egzotyczny. Często możemy ją spotkać pod nazwą „wiśni z Barbados”. Wakacje powoli się kończą. Czeka nas jesień, a potem zima. Jednymi z pierwszych skojarzeń związanych z tymi porami roku są zimno, deszcz, potem śnieg. A jeśli pójdziemy nieco dalej — przeziębienie. Witaminą, którą często stawia się w roli kluczowej dla odporności, jest witamina C. I tutaj tematy przeziębienia, witaminy C i owocu aceroli zaczynają się ze sobą łączyć. Acerola to absolutna rekordzistka pod względem zawartości tej witaminy. Gdyby na igrzyskach olimpijskich istniała konkurencja, w której mierzyłoby się poziom witaminy C, acerola zdeklasowałaby rywalki.

Poznaj acerolę

Może nie każdy już o niej słyszał. Warto dlatego zapoznać się z informacjami przygotowanymi w tym artykule. Oprócz rozwinięcia tematu zawartości witaminy C dowiesz się, czym jest acerola i skąd pochodzi. Uzupełnisz swoją wiedzę o tym, jaką wartością odżywczą odznacza się bohaterka dzisiejszej opowieści. Otyłość, choroby nowotworowe, czy cukrzyca są nierozerwalnie powiązane z tematem aceroli. Artykuł odpowiada także na pytania dotyczące ceny aceroli, jej uprawy, form spożycia. Być może zastanawiasz się, czy uprawa aceroli niesie negatywne skutki dla środowiska. Jesteś w idealnym miejscu, by to sprawdzić. Te i wiele innych ciekawostek czeka Cię w przygotowanym materiale!

Czas przygotować się na jesień i przywitać się z nowym przyjacielem.

Spis treści:

1. Czym jest acerola?
2. Wartość odżywcza
3. Właściwości zdrowotne
4. Porównanie aceroli do innych superfoods
5. Porównanie zawartości witaminy C
6. Jak kupować acerolę?
7. Ciekawostki
8. Zastosowanie w kuchni
9. Czy mogę posadzić własną sadzonkę aceroli?
10. Czy spożycie aceroli może nieść ze sobą niepożądane skutki zdrowotne?
11. Niestandardowe użycie aceroli
12. Czy uprawa aceroli jest zagrożeniem dla środowiska?
13. Podsumowanie

Czym jest acerola?

Acerola (Malpighia emarginata) jest znana również jako wiśnia z Barbados lub wiśnia z Indii Zachodnich. Należy do rodziny Malpighiaceae. Krzew aceroli uznawany jest za wiecznie zielony. Dorasta około 2-3 metrów.

Gdzie uprawia się acerolę?

Naturalnie można je spotkać w ciepłym i tropikalnym klimacie. Krzewy aceroli rosną od południowego Teksasu, przez Meksyk i Amerykę Środkową, po północną Amerykę Południową. Występuje również na Karaibach. Nie tak dawno została wprowadzona na obszary podzwrotnikowe na całym świecie. Były to między innymi Indie [1], [2]. Krzew kwitnie od kwietnia do listopada.

Największym producentem aceroli jest Brazylia. Kraj ten zdominował również marketing i eksport produktów przetworzonych z aceroli. Dotyczy on produkcji mrożonych owoców, soków, marmolad, czy dżemów [3], [4]. Węgry, Francja, Niemcy, Stany Zjednoczone i Indie to kolejne ważne dla uprawy aceroli miejsca. Brazylia jednakże absolutnie dominuje [5].

Wygląd aceroli

Określenie „wiśnia z Barbados” nie jest bezpodstawne. Kształt, barwa mogą nam przypominać owoce wiśni. Owoce są małe (średnica 1–4 cm). Ważą 2–15 g. Skórka owocu aceroli jest zielona w niedojrzałym etapie dojrzewania. Potem zmienia się na pomarańczowo-czerwoną. Ostatecznie jest jasnoczerwona. Smak jest zależny od odmiany. Zdarzają się odmiany o smaku słodkim. Najczęściej spotykane odmiany aceroli jednak charakteryzują się kwaśnym i cierpkim smakiem.

Wartość odżywcza

Witamina C

W 1946 roku świat za sprawą raportów opisujących wysoką zawartość witaminy C usłyszał o aceroli. Witamina C jest związana z prawidłowym funkcjonowaniem układu odpornościowego, krwionośnego. Bierze udział w utrzymaniu odpowiedniego potencjału oksydoredukcyjnego [6]. Witamina C z aceroli jest lepiej wchłaniana przez ludzi niż syntetyczny kwas askorbinowy [2].

W 100 g świeżej masy owoców znajduje się od 1000 do 4500 mg witaminy C. Stanowi to około 3% składu owocu! Niesamowite, prawda? [7] Zawartość tejże witaminy jest silnie powiązana ze stadium rozwojowym rośliny. Największą ilość witaminy C oznacza się w owocach zielonych, czyli niedojrzałych. Uważa się, że jest to ilość nawet dwukrotnie większa aniżeli w owocach dojrzałych [8].

Karotenoidy

Acerola oprócz witaminy C to także wiele innych cennych składników. Ten owalny pestkowiec cechuje się wysoką zawartością karotenoidów. W soku z aceroli stwierdzono obecność 17 karotenoidów. Największą część stanowił β-karoten (do 75%). Kolejne warte wymienienia karotenoidy to luteina, β-kryptoksantyna i α-karoten [9].

Polifenole

Oprócz nich odnajdziemy prawdziwe pokłady polifenoli. Będzie to między innymi kwercetyna i rutyna. Acerola cechuje się wysoką zawartością antocyjanów. W kilogramie owoców zawartość antocyjanów mieści się w granicach 37,9-597,4 mg. Flawonoli jest 70-185 mg.

Składniki mineralne i witaminy

Ponadto owoce aceroli zawierają fosfor, wapń i żelazo. Wśród witamin wyróżnić można witaminę: A, E oraz z grupy B (tiaminę, ryboflawinę, niacynę, pirydoksynę) [1], [10]. Jest produktem dostarczającym mało energii i tłuszczu. Zawiera w swym składzie cukry proste: glukozę i fruktozę. Te elementy są zbliżone dla każdego gatunku owoców i warzyw. Przyjrzyjmy się składowi odżywczemu aceroli:

Zawartość poszczególnych składników odżywczych i energii w aceroli (100 g świeżej masy)
Energia [kcal]	32
Białko [g]	0,4
Tłuszcz ogółem [g]	0,3
Węglowodany [g]	7,69
Błonnik [g]	1,1
Wapń [mg]	12
Żelazo [mg]	0,2
Magnez [mg]	18
Fosfor [mg]	11
Potas [mg]	146
Sód [mg]	7
Cynk [mg]	0,1
Całkowity kwas askorbinowy [mg]	1677
Tiamina [mg]	0,02
Ryboflawina [mg]	0,06
Niacyna [mg]	0,4
Pirydoksyna [mg]	0,009
Foliany µg DFE	14
Witamina A µg RAE	38
Nasycone kwasy tłuszczowe [g]	0,068
Jednonienasycone kwasy tłuszczowe [g]	0,082
Wielonienasycone kwasy tłuszczowe [g]	0,09
Woda [g]	91,41

Źródło: USDA, National Nutrient Detabase for Standard Reference

Nawiązując do przedstawionych danych, można stwierdzić, że acerola to prawdziwy superfood. Najmocniejszą jednak stroną jest witamina C i wysoka zawartość β-karotenu. Dla uproszczenia można stwierdzić, że acerola to „owoc odporności”.

Właściwości zdrowotne aceroli

Przyszedł czas na najważniejszy punkt programu. Mowa o zapoznaniu się z korzyściami zdrowotnymi wiążącymi się ze spożyciem aceroli. Przecież jakoś trzeba usprawiedliwić jej w większości przypadków kwaśny smak. Pomimo że zazwyczaj owoce są kwaśne to jednak ich wpływ na równowagę kwasowo-zasadową w organizmie jest zasadotwórczy. Ze względu na obecność wyżej wspomnianych składników odżywczych, acerola ma wpływ na wiele układów i narządów. Zobaczmy, o czym konkretnie mowa.

Wpływ na otyłość

W jednym z badań przyjęto hipotezę, iż sok a owoców aceroli może mieć wpływ na zmniejszenie skutków, jakie niesie ze sobą otyłość. Otyłość badano jako chorobę metaboliczną i zapalną. Pod uwagę wzięto wpływ niedojrzały, dojrzały i przemysłowy sok z aceroli (Malpighia emarginata).

Badano wpływ na odpowiednie białka zapalne i lipolizę w tkance tłuszczowej myszy. Były to myszy, u których rozwinęła się otyłość spowodowana dietą. Badanie trwało 13 tygodni. Wyniki sugerują, że sok z aceroli zmniejsza stan zapalny niskiego stopnia i łagodzi związane z otyłością defekty w procesach lipolitycznych.

Badania wykazały, że zarówno sok z aceroli (przemysłowy, niedojrzały, dojrzały), jak i leczenie witaminą C mają wpływ na zmniejszenie skutków choroby. Prowadzą bowiem do poprawy szlaków metabolicznych i zapalnych. Efekty działania soku z aceroli obserwowane w niniejszym badaniu można przypisać związkom naturalnie występującym w aceroli. Mowa o zawartości polifenoli, witaminy C, kwercetyny i rutyny w soku [11], [12]. Rezultaty badania można określić jako niosące nadzieję na przyszłość.

Wpływ na cukrzycę

Uważa się, że składniki zawarte w owocach aceroli mogą mieć działanie przeciwhiperglikemiczne. Jest to szczególnie ważne dla osób cierpiących na cukrzycę. W jednym z badań korzystano z surowego ekstraktu polifenolowego (C-AP) uzyskanego z aceroli. Doprowadzono  do wychwytu glukozy i maltozy u myszy. Sugeruje to, że C-AP miał działanie zapobiegawcze na hiperglikemię po posiłku.

Twierdzi się, że mechanizm tego efektu polega na hamowaniu jelitowego transportu glukozy. Zaobserwowano również hamowanie α-glukozydazy. Pomimo takiego efektu zapobiegawczego, efekt terapeutyczny C-AP na hiperglikemię okazał się niski [13]. Inne z badań potwierdzają poprzednie wyniki.

Wzięło w nich udział potomstwo matek z cukrzycą (badania na szczurach) leczone sokiem z aceroli. Potomstwo te wykazywało znacznie obniżony poziom glukozy, cholesterolu, triglicerydów i podwyższony poziom HDL [14].

Podsumowując, stosowanie soku z aceroli jest potencjalną strategią pomagającą w zapobieganiu cukrzycy i dyslipidemii. Może być skuteczna w walce z powikłaniami. Stosowanie soku z aceroli może zostać pomocniczo zastosowane w leczeniu tych chorób.

Działanie antygenotoksyczne i antyoksydacyjne

Skutkiem działania genotoksycznego jest wystąpienie mutacji w obrębie genów lub chromosomów. W związku z tym działanie antygenotoksyczne to działanie antagonistyczne. Badania wykazały, że owoce aceroli wykazują działanie antygenotoksyczne i antyoksydacyjne.

Gdy analizowano aktywność antygenotoksyczną, niedojrzałe owoce wykazywały wyższą ochronę DNA niż ekstrakt z dojrzałych owoców. Zdolność antyoksydacyjna substancji wykazała również, że niedojrzałe owoce w większym stopniu hamują wolne rodniki. Spowodowane jest to wyższą ilością witaminy C w owocach niedojrzałych. Oczywiście, owoce aceroli spożywamy w stanie dojrzałym. W związku z tym musimy się pogodzić, że działanie te będzie nieco słabsze [15,16].

Tematem tym zainteresowali się również inni badacze i potwierdzili, iż acerola wykazuje właściwości antyoksydacyjne. Wśród związków zawartych w tym owocu wskazano przede wszystkim na kwasy fenolowe. Są one głównymi czynnikami przyczyniającymi się do działania przeciwutleniającego [1].

Działanie przeciwzapalne

Badania potwierdzają fakt, że acerola wykazuje się działaniem przeciwzapalnym. Wzięto pod uwagę właściwości genotypów liści i dojrzałych owoców aceroli (Malpighia emarginata) i ich selektywność wobec aktywności cyklooksygenazy-2 (COX-2). Sposób działania przeciwzapalnego aceroli polega na selektywnym hamowaniu COX-2 [17].

Wyjaśnijmy sobie, dlaczego jest to tak istotne. Cyklooksygenaza-2 jest enzymem. Enzym ten katalizuje reakcję syntezy prostanoidów. Prostanoidy są istotnymi czynnikami zaangażowanymi w przebieg procesu zapalnego. W związku z tym, jeśli zahamuje się aktywność COX-2, nie doprowadzi to do powstania stanu zapalnego. Krótko mówiąc, tłamsi się stan zapalny w zarodku. Czego można chcieć więcej?

Działanie przeciwdrobnoustrojowe

Oceniono aktywność przeciwutleniającą i przeciwdrobnoustrojową ekstraktów fenolowych z owoców aceroli. Wybrane ekstrakty z frakcji flawonoidów wykazywały aktywność przeciwko Staphylococcus aureus. Acerola – Staphylococcus aureus 1:0[18].

Działanie antykancerogenne

Przeprowadzono badania na myszach. Miały one na celu oszacować wpływ wstępnego leczenia ekstraktem z aceroli (ACE) na proliferację komórek i aktywację szlaku sygnałowego RAS na etapie promocji nowotworzenia płuc u myszy.

Warto zaznaczyć, że myszy były także leczone farmakologicznie. Wyniki sugerują, że ACE reguluje nieprawidłowy wzrost komórek na etapie promocji nowotworzenia płuc u myszy leczonych. Dochodzi do tego w wyniku zahamowania etapu inicjacji. Inicjacja jest pierwszym etapem karcynogenezy, czyli zmian zachodzących w komórce i prowadzących do nowotworu. Być może ekstrakt z aceroli będzie mógł być zastosowany w celach wspomagających przy leczeniu/ profilaktyce nowotworów [19].

Działanie ochronne na wątrobę

Nawiązując do wartości odżywczej aceroli, podjęto próbę zbadania właściwości antyoksydacyjnych soku z aceroli. Drugim aspektem było zbadanie jego potencjału hepatoprotekcyjnego wobec ostrego stresu wywołanego etanolem. Badania zostały przeprowadzone z udziałem myszy. Zwierzęta otrzymywały sok z aceroli przez zgłębnik jako leczenie wstępne. Trwało to przez 15 dni. Następnie poddano je stresowi indukowanemu etanolem w pojedynczej dawce (5 g/kg).

Leczenie sokiem hamowało peroksydację lipidów i zmniejszało aktywność aminotransferaz w wątrobie myszy. Dla nas oznacza to, że sok z aceroli jest w stanie zapobiegać uszkodzeniom wątroby wywołanym przez etanol. Właściwość tę zawdzięcza wysokiej zawartości witaminy C, całkowitej zawartości fenoli, antocyjanów, flawonoli i wysokiej aktywności dysmutazy ponadtlenkowej [20].

Działanie wpływające na kondycję skóry

Ekstraktowi polifenolowemu z aceroli przypisuje się działanie rozświetlające skórę. Wyniki pokazują, że ekstrakt ten znacząco rozjaśnił pigmentację skóry napromieniowaną UVB. UVB to fale średniej długości. Stanowią one jedynie 5% docierającego do Ziemi promieniowania ultrafioletowego. Nie jest to dla nich przeszkoda, ponieważ potrafią penetrować skórę właściwą i wykazują działanie rumieniotwórcze. To za ich sprawą na naszym ciele powstaje opalenizna i poparzenia słoneczne. To nie koniec. To właśnie dzięki nim syntezuje się w skórze tak ważna dla naszego zdrowia witamina D. Ekstrakt z aceroli zmniejsza negatywne skutki promieniowania UV. Nie bez powodu ekstrakty z aceroli wykorzystywane są w kosmetykach. Ekstrakt działa nawilżająco, rozjaśniająco i wygładzająco. Poprawia jędrność skóry [21].

Działanie radioochronne

W jednym z badań stwierdzono, że sok z aceroli może być stosowany jako profilaktyczny środek zdrowotny. Sok przeciwdziała nieuniknionej ekspozycji na mutageny, takie jak 131I. Ten izotop jest używany do diagnozowania i leczenia urazów tarczycy. Wśród nich wymienia się nadczynność tarczycy i raka. Sok z aceroli wykazywał aktywność radioprotekcyjną w ostrych terapiach. Jest to najprawdopodobniej spowodowane wspólnym działaniem jego składników przeciwutleniających. Przeciwutleniacze zmniejszają poziom uszkodzeń oksydacyjnych DNA wywołanych przez wolne rodniki i promieniowanie jonizujące, w tym radioizotop jodu-131 (131I). Podsumowując, sok z aceroli może pomóc nam uniknąć negatywnych skutków, jakie niesie za sobą radioterapia [22].

Wsparcie produkcji kolagenu

Kolagen tworzy tkankę łączną skóry, chrząstki, ścięgna i naczynia krwionośne. Posiadanie wystarczającej ilości kolagenu nie tylko zapewnia zdrową skórę. Pomaga także utrzymać ciśnienie krwi, poprzez wpływ na strukturę tętnic i żył. Witamina C stymuluje produkcję kolagenu. W związku z bardzo wysoką zawartością witaminy C acerola jest związana z tym tematem [5].

Pomoc w utrzymaniu prawidłowego poziomu energii

Witamina C to jeden z niezbędnych kofaktorów enzymów, dzięki któremu nasz organizm może wytwarzać L-karnitynę. Jest to aminokwas, który mitochondria w komórkach wykorzystują do wytwarzania energii. Jeśli jesteś osobą aktywną fizycznie, ten temat nie jest dla Ciebie obcy. Eksperci wykazali, że sok z aceroli może zwiększać metabolizm energetyczny w mózgu. Może to promować prawidłową masę ciała [12,23].

Zalety, jakie niesie ze sobą spożycie aceroli, są wielokierunkowe. Po zapoznaniu się z wyżej wymienionymi informacjami, stwierdzenie, że acerola to superfood, bez wątpienia można uznać za prawdziwe. Pamiętaj, że przekazane tu informacje oparte są na badaniach naukowych.

Czy można porównać owoce aceroli do polskich superfoods?

Poznaliśmy już szereg właściwości owoców aceroli. Wiemy, że działa korzystnie na organizm człowieka. Można się jednak zastanowić. Czy gdyby porównać jej właściwości do właściwości naszych rodzimych owoców to, czy dalej byłyby tak niezwykła?

Sprawdźmy to razem

Liczby nie kłamią (spokojnie, o liczbach w dalszej części artykułu). Acerola zawiera najwięcej witaminy C wśród wszystkich owoców. Wyobraź sobie, że spożywając około 3 owoców aceroli, pokrywasz swoje dzienne zapotrzebowanie na witaminę C. Warto tylko przypomnieć, że owoc aceroli waży od 2 do 15 g. Mała garść owoców aceroli zawiera tyle witaminy C, co pół kilograma czarnej porzeczki. Innym przelicznikiem jest prawie 200 g aronii [10].

Przyglądając się już innym wskaźnikom, jest o wiele lepiej. Porzeczka czarna, porzeczka czerwona, porzeczka biała, maliny, truskawki zawierają znacznie więcej błonnika. Maliny i porzeczki mogą zawierać go nawet kilkakrotnie więcej!

Porzeczki zawierają również więcej wapnia. Warto pamiętać, że porzeczki, borówki, żurawina, aronia, malina, jeżyna, truskawka, wiśnia to cenne źródła fenoli i antocyjanów. W związku z tym owoce te również mają właściwości antyoksydacyjne, przeciwzapalne, przeciwnowotworowe. Wpływają na gospodarkę lipidową i układ krążenia. Nasze rodzime owoce (porzeczka, truskawka, czy malina), zawierają większe, bądź porównywalne ilości potasu. Polskie superfoods podobnie jak acerola dostarczają witamin z grupy B (B1, B2,B3,B6). Są źródłem folianów, fosforu, czy magnezu. W ich składzie występuje również β-karoten [24].

Puenta niniejszych rozważań powinna być następująca: Acerola całkowicie dyskwalifikuje rywalki pod względem zawartości witaminy C. Pod tym względem należy się jej złoty medal. Pod względem innych składników odżywczych polskie superfoods idą ‘’ramię w ramię’’. Często nawet są lepszym źródłem. Pamiętajmy, że każdy owoc wnosi do naszej diety nieco inną wartość odżywczą. W związku z tym nie bójmy się próbować nowego, ale nie odrzucajmy tego, co znane. Szczególnie jeśli mamy sezon na dany owoc i może on trafić na nasz talerz „prosto z krzaka”. Wtedy nic więcej nam nie potrzeba.

Witamina C – porównanie z innymi owocami

Przyszedł czas by zobrazować, jak dokładnie wygląda zestawienie zawartości witaminy C w aceroli i innych owocach, które uważamy za jej cenne źródła.

Zawartość witaminy C (mg/ 100 g produktu (owocu)
Acerola	1677
Dzika róża	500
Czarna porzeczka	183
Kiwi	84
Truskawki	68
Cytryna	50
Pomarańcza	49
Porzeczki czarne i białe	45
Grejpfrut	40
Agrest	33
Maliny	28
Aronia	21
Ananas	15
Banan	9
Jabłko	9
Śliwki	5
Gruszki	4

Źródło: Kunachnowicz H. i inn. (2017). Tabele składu i wartości odżywczej żywności. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, USDA- United States Department of Agriculture, SELF Nutrition Data.

Tabela jednoznacznie pozwala nam stwierdzić, jak prezentuje się nasza bohaterka na tle innych owoców. Przy analizowaniu tabeli zwróć uwagę, że zawartości witaminy C są uśrednione. Każde źródło literaturowe podaje nieco inne dane. Każdy owoc zawiera nieco inną wartość, nawet w obrębie tego samego gatunku. Nie zależy nam na tym, by od teraz umieć odpowiedzieć na pytanie, ile witaminy C zawiera dokładnie konkretny owoc. Liczy się ogólne rozeznanie. Od dziś wiesz, że dzika róża to także wspaniałe źródło tej witaminy. Możesz zauważyć także, że popularne skojarzenie, iż witamina C=cytryna jest trafne, ale nie najlepsze. Zwróć uwagę na to, że zawartość poszczególnych składników może się różnić. Różni się w zależności od tego, czy mówimy o całym surowcu, miąższu, nasionach albo o soku.

Jak kupić acerolę?

Acerola to owoc egzotyczny. Ciężko jednak o jej dostępność w sklepach stacjonarnych. Może wydawać się to nietypowe. Przecież banany, pomarańcze, melony też nie są powszechnie uprawiane w przydomowych ogródkach. Ze względu na delikatną strukturę miąższu dojrzałe owoce aceroli źle znoszą warunki przechowywania i długiego transportu. Dlatego wymagają szybkiego przetworzenia [1,25].

Powszechnie na rynku światowym możemy ją spotkać jako świeże owoce, sok, w formie sproszkowanej, w kapsułkach, jako ekstrakt w płynie. W związku z powyższymi możliwościami nie będzie zaskoczeniem, że acerola wchodzi w skład suplementów diety [26].

Cena soku z aceroli waha się od 20 do 45 zł za litr. Zakup aceroli w proszku to koszt około 35-80 zł za 250 gram. Acerola w tabletkach będzie nas kosztować około 18-35 zł (60- 120 kapsułek). Trudno jest dokładnie podać cenę.

Wiele zależy od firmy produkującej i od jakości produktu. Można jednak stwierdzić, że każdy z nas może chociaż raz w życiu spróbować tego magicznego owocu. Szczególnie jeśli przypomnisz sobie cenę miodu manuka!

Ciekawostki na temat aceroli

Przyjrzyjmy się najpopularniejszym obiegowym opiniom na temat aceroli oraz kilku ciekawotkom, które warto poznać.

Mit	Fakt
Istnieje tylko jedna nazwa odnosząca się do aceroli.	Prawdą jest, że „nazwa naukowa” aceroli to Malpighia emarginata. Jednak spotkanie się z takimi określenia jak: wiśnia z Barbados, wiśnia wschodnioindyjska, wiśnia amazońska, Huesito, Manzanita nie powinno być zaskoczeniem. To tylko inne określenia przypadające dla tej rośliny [27].
W każdym kraju nazwa ,,acerola’’ jest tym podstawowym.	Każdy kraj może nazywać ten krzew nieco inaczej. Jest duże prawdopodobieństwo, że używając określenia ,,acerola’’, zostaniesz zrozumiany. Ale czy jeśli usłyszysz ,, Malpi’’, nie będziesz bardziej skłonny uwierzyć, że rozmawiasz właśnie o małpach? Określenia są dość ciekawe i trudno jest je przetłumaczyć. (Malpi to określenie aceroli stosowane na Filipinach) [27].
Zamrożone owoce mogą zostać wykorzystane później.	Owoce aceroli, jak już było wcześniej wspomniane, są bardzo delikatne. Po rozmrożeniu mogą się rozpaść. Świeże owoce należy przechowywać w lodówce i zużyć w ciągu trzech dni [28].
Krzewy aceroli, podobnie jak owoce są bardzo delikatne.	Krzewy aceroli i niezerwane owoce są odporne na susze. Pamiętajmy, że to roślina najlepiej rosnąca w pełnym słońcu [28].
Spożywamy zielone owoce aceroli.	W wielu źródłach widnieje informacja, iż owoce aceroli, które są jeszcze zielone, są lepszym źródłem witaminy C. Wiele zapytań na wszelakich blogach dotyczyło spożycia w tym stadium. Odpowiedź brzmi: NIE. Prawdą jest, że wówczas acerola zawiera najwięcej witaminy C. Owoc jest niedojrzały, czyli nieodpowiedni do spożycia.

Ile aceroli można zjeść? Dawkowanie

Najbardziej prawdopodobne jest to, że w twojej kuchni pojawi się acerola w innej formie aniżeli surowe owoce. Można się zastanowić, czy istnieje jakaś zalecana ilość aceroli, którą możemy spożyć. Trudno jest doszukać się badań klinicznych potwierdzających bezpieczną dawkę aceroli. Można powiedzieć, że spożywając acerolę w domu, należy kierować się wytycznymi dotyczącymi suplementacji witaminy C. Witamina ta ma największy udział w zawartości odżywczej aceroli. Zalecenia mogą się różnić w zależności od kupowanego produktu. Postępuj zgodnie ze wskazówkami dotyczącymi dawkowania na etykiecie.

Kuchenne rewolucje z acerolą

Acerolę w formie sproszkowanej można dodawać do napojów, koktajlu, soków. Można kupić także gotowy sok z aceroli i w takiej postaci go spożyć. Suszoną acerolę stosujemy jako dodatek do jogurtów, musli, owsianek, deserów, a także do dekoracji wypieków. Zwłaszcza na czekające nas zimowe wieczory polecany jest gorący napar z suszonej aceroli. Aby go przygotować, wystarczy zalać garść suszonych owoców prawie wrzącą wodą i parzyć kilka minut. Najlepszym rozwiązaniem na początek przygody z acerolą jest spróbowanie jej smaku. Być może uda Ci się opatentować jakiś ciekawy sposób zastosowania aceroli w kuchni [29]?

Czy mogę posadzić własną acerolę?

Zakup nasion aceroli jest możliwy. Nie jest to produkt łatwo dostępny w sklepach stacjonarnych. Bez większej trudności nasiona aceroli można zamówić w sklepach internetowych. Przyjrzyjmy się warunkom, które musimy stworzyć, aby w przyszłości cieszyć się owocami.

Uprawa aceroli w domu

Przed wysianiem nasion należy je namoczyć w ciepłej wodzie. Powinno to trwać około 1 godziny. Namoczone nasiona wysiewamy do podłoża, przysypując cienką warstwą ziemi. Nie jest wskazane sadzenie nasion zbyt głęboko. Gleba powinna być o odczynie obojętnym, o pH od 6,5 do 7,5. Acerola nie powinna być sadzona w kwaśnej ziemi. Aby roślina mogła wykiełkować, potrzeba dużo światła słonecznego i stałej wysokiej temperatury podłoża (25- 30°C).

Nie można dopuścić do przesuszenia gleby. Musimy pamiętać o regularnym podlewaniu. Owoce pojawiają się po 3-4 latach uprawy. W sprzyjających warunkach acerola kwitnie i owocuje przez cały rok. Ma różowe kwiatki. W Polsce jest rośliną doniczkową. Najlepiej zapewnić roślinie temperaturę powyżej 12 C.

Czy spożycie aceroli może nieść ze sobą niepożądane skutki zdrowotne?

W artykule skupialiśmy uwagę na pozytywnym aspekcie spożycia aceroli. Warto jednak wiedzieć, czy istnieje jakieś zagrożenie dla naszego zdrowia, a może i życia?

Acerola to owoc, który nie ma przeciwwskazań do spożycia zarówno przez dorosłych, jak i przez dzieci. Stosowanie aceroli jest dopuszczalne u kobiet w ciąży i karmiących piersią. Nie ma jednak zbyt szerokiej wiedzy na ten temat. Przypuszcza się, że osoby uczulone na lateks mogą mieć podobną reakcję alergiczną przy spożyciu aceroli. Nie należy w związku z tym przekraczać zalecanej ilości spożycia. Takie informacje powinna zawierać każda etykieta.

Warto wiedzieć, że ludzki organizm nie magazynuje witaminy C. Spożycie „na zapas”, nie ma sensu terapeutycznego. Szczególnie powinny o tym pamiętać osoby cierpiące na choroby nerek i wątroby [10,30].

Niestandardowe użycie aceroli (maseczki i nie tylko)

Acerola znalazła swoje zastosowanie ze względu na właściwości zdrowotne. Jest stosowana w przemyśle farmaceutycznym do produkcji leków na przeziębienie i do zwalczania wszelakich infekcji. Można ją spotkać także w kosmetykach. Poszukuj jej w składzie: kremów nawilżających, balsamów, serum, toników. Znajdziemy ją też w maseczkach. Oczywiście jest to spowodowane dużą zawartością kwasu askorbinowego. Ekstrakt z aceroli ma właściwości oczyszczające, wygładzające. Wpływa wzmacniająco na naczynia krwionośne. Dodatkowo możemy się spodziewać lekkiego rozjaśnienia cery. Ze względu na obecność antyoksydantów, wspomaga walkę z wolnymi rodnikami. Ekstrakt z aceroli jest zwykle dobry dla każdego rodzaju skóry. W skrajnych przypadkach może ją podrażnić lub pogorszyć. Warto skonsultować się z lekarzem, jeśli wiesz, że twoja skóra jest szczególnie wrażliwa. Zazwyczaj to, co domowe jest najzdrowsze i najlepsze. Możesz spróbować stworzyć własną maseczkę z sokiem z aceroli i cieszyć się podwójnym zastosowaniem! Wystarczy, że nasączysz maseczkę w płachcie sokiem z aceroli. Voilà. Potem należy ją usunąć po około 15 minutach. Zabieg warto powtórzyć 2 razy w tygodniu [21,31].

Jeśli sprawdzasz skład swoich kosmetyków, łatwiej będzie Ci teraz zrozumieć, w jakim celu dodawany jest tam ekstrakt z aceroli.

Czy uprawa aceroli jest zagrożeniem dla środowiska?

To bardzo ważne pytanie. Cóż by było ze wspaniałych właściwości aceroli, jeśli niszczyłaby naszą planetę?

Według danych produkcja aceroli i jej przetworów nie jest zagrożeniem dla środowiska. Jej ślad wodny, czyli ten, który pokazuje stopień zużycia wody w stosunku do konsumpcji przez ludzi, jest niski. Zużycie wody na wyprodukowanie 1 kg aceroli ocenia się na 1,411 l. Ślad węglowy jest prawdopodobnie niski. Ślad węglowy definiujemy jako całkowitą sumę emisji gazów cieplarnianych wywołanych pośrednio bądź bezpośrednio przez dany produkt. Wynosi on 0,78 kg CO2 na produkcję 1 kg aceroli. Jest to ilość równoważna tej, jaką otrzymujemy po przejechaniu 2,75 km samochodem. Produkcja aceroli powoduje niskie zniszczenie środowiska. Jest ona stosunkowo zrównoważona, nie ma znanych znaczących szkód w powietrzu, wodzie, roślinach, glebie, czy lasach. Dodatkowo jej produkcja nie wiąże się z zabijaniem, ranieniem zwierząt.

Warto zaznaczyć, że są to dane dotyczące tradycyjnej produkcji aceroli. Każda ingerencja człowieka w postaci dodatku na przykład pestycydów zapewnia inny od zaprezentowanego wpływ na środowisko [32]. Pracownicy zajmujący się uprawą aceroli bądź rolnicy są narażeni na wiele godzin spędzonych na słońcu. To wiąże się z konsekwencjami dla ich zdrowia.

Podsumowanie

Acerola była główną bohaterką dzisiejszego artykułu. Jak już wiesz odznacza się supermocą. Jest nią wyjątkowo wysoka zawartość witaminy C. Oprócz tego cechuje się szeregiem właściwości zdrowotnych. Działa przeciwzapalnie, antykancerogennie, ma właściwości antyoksydacyjne. Ma wpływ na zmniejszenie rozwoju otyłości, cukrzycy. Ważną informacją jest też wpływ na piękny wygląd naszej skóry. Nie ma większych przeciwwskazań dotyczących użycia aceroli. Może więc warto ją chociaż raz spróbować?

Bibliografia:

1. Mezadri T, Villano D, Fernandez-Pachon M.S, Garcia-Parrilla M.C & Troncoso A.M. (2008). Związki przeciwutleniające i działanie przeciwutleniające w owocach i pochodnych aceroli ( Malpighia emarginata DC.). J Food Comp Anal.; 21 :282–290. doi: 10.1016/j.jfca.2008.02.002
2. Assis, Fernandes, Martins & Oliveira (2008). Acerola: znaczenie, warunki hodowli, produkcja i aspekty biochemiczne. Fruits; 63 (2):93-101. doi: 10.1051/fruits:2007051
3. Pommer C.V & Barbosa W. (2009). Wpływ hodowli na produkcję owoców w ciepłym klimacie Brazylii. Rev Bras Frutic Jaboticabal- SP. 31 (2):612–634. doi: 10.1590/S0100-29452009000200043
4. Delva L & Schneider R.G. (2013). Acerola ( Malpighia emarginata DC): produkcja, postępowanie po zbiorach, odżywianie i aktywność biologiczna. Jedzenie Rev Int.; 29 :107–126. doi: 10.1080/87559129.2012.714433.
5. Prakash A. & Baskaran R. (2018). Acerola, niewykorzystany funkcjonalny superowoc: przegląd najnowszych granic. Journal of Food Science and Technology , 55 (9), 3373-3384. https://doi.org/10.1007/s13197-018-3309-5
6. Konopacka M. (2004). Rola witaminy C w uszkodzeniach oksydacyjnych DNA. Postępy Hig Med Dosw. (online); 58: 343-34
7. Lima i inn. (2005). Total phenolic and carotenoid contents in acerola genotypes harvested at three ripening stages. Food Chem 2005; 90: 565-568.
8. Majewski J., Orylski M., Całkosiński A. & Majewski M. (2018). Acerola- tropikalny owoc z ogromną dawką witaminy C. Med Rodz; 21(2A): 32-35. DOI: https://doi.org/10.25121/MR.2018.21.2A.32
9. Mezadri T, Perez-Galvez A & Hornero-Mendez D. (2005). Carotenoid pigments in acerola fruits (Malpighia emarginata DC.) and derived products. Eur Food Res Technol; 220:63-9
10. Cieślik E. & Gębusia A. (2012). Charakterystyka właściwości prozdrowotnych owoców roślin egzotycznych. Postępy fitoterapii (2):93-100.
11. Dias F. M. i inn. (2014). Acerola (Malpighia emarginata DC.) juice intake protects against alterations to proteins involved in inflammatory and lipolysis pathways in the adipose tissue of obese mice fed a cafeteria diet. Lipids in health and disease, 13, 24. https://doi.org/10.1186/1476-511X-13-24
12. Leffa D.D. i inn. (2017). Effects of Acerola (Malpighia emarginata DC.) Juice Intake on Brain Energy Metabolism of Mice Fed a Cafeteria Diet. Mol Neurobiol 54, 954–963 https://doi.org/10.1007/s12035-016-9691-y
13. Hanamura T., Mayama C., Aoki H., Hirayama Y. & Shimizu M. (2006). Antihyperglycemic Effect of Polyphenols from Acerola (Malpighia emarginata DC.) Fruit. Biosci Biotechnol Biochem.;70(8):1813–1820. doi:10.1271/bbb.50592.
14. Barbalho S. M. i inn. (2011). Evaluation of glycemic and lipid profile of offspring of diabetic Wistar rats treated with Malpighia emarginata juice. Experimental diabetes research, 173647. https://doi.org/10.1155/2011/173647
15. Lunes R.D.S. (2011). Antigenotoxicity and Antioxidant Activity of Acerola Fruit (Malpighia glabra L.) at Two Stages of Ripeness. Plant Foods Hum Nutr. ;66:129–135. doi:10.1007/s11130-011-0223-7.
16. Horta R. N. i inn. (2016). Protective effects of acerola juice on genotoxicity induced by iron in vivo. Genetics and molecular biology, 39(1), 122–128. https://doi.org/10.1590/1678-4685-GMB-2015-0157
17. Bhargava & Prerna (2015). Anti-Inflammatory Properties of Acerola (Malpighia emarginata) Leaf and Ripe Fruit Genotypes for Protection Against LPS-Induced Inflammation in Macrophage Cells and Their Selectivity to Cyclooxygenase-2 (COX-2) Activity. Master’s thesis, Texas A&M University. Available electronically from https : / /hdl .handle .net /1969 .1 /187431.
18. Delva L. & Schneider R.G. (2013). Antioxidant activity and antimicrobial properties of phenolic extracts form acerola (Malpighia emarginata D.C.) fruit. Int J Food Sci Tech.;48:1048–1056. doi:10.1111/ijfs.12061
19. Nagamine I. i inn. (2002). Effect of acerola cherry extract on cell proliferation and activation of Ras signal pathway at the promotion stage of lung tumorigenesis in mice. J Nutr Sci Vitaminol.;48(1):69–72. doi:10.3177/jnsv.48.69.
20. Rochette N.F.G. i inn. (2013). Effect of the pretreatment with acerola (Malpighia emarginata DC.) juice on the ethanol-induced oxidative stress in mice- Hepatoprotective potential of acerola juice. Free Rad Antioxid.;3:S16–S21.
21. Hanamura T., Uchida E., & Aoki, H. (2008). Skin-lightening effect of a polyphenol extract from Acerola (Malpighia emarginata DC.) fruit on UV-induced pigmentation. Bioscience, biotechnology, and biochemistry, 72(12), 3211–3218. https://doi.org/10.1271/bbb.8042
22. Düsman E. i inn. (2014). Radioprotective effect of the Barbados Cherry (Malpighia glabra L.) against radiopharmaceutical iodine-131 in Wistar rats in vivo. BMC complementary and alternative medicine, 14, 41. https://doi.org/10.1186/1472-6882-14-41
23. Office of Dietary Supplements, National Institutes of Health (2020). Carnitine: Fact Sheet for Health Professionals. Pobrano zhttps://meatscience.org/docs/default-source/publications-resources/Hot-Topics/carnitine-health-professional-fact-sheet.pdf?sfvrsn=0. Data dostępu 1.09.2021r.
24. Jessa J. & Hozyasz K.K. (2016). Czarna porzeczka i olej z jej nasion- fitoterapeutyczne panaceum? Probl Hig Epidemiol ; 97(1): 14-2
25. Moreira G.E.G. i inn. (2009). Physical properties of spray dried acerola pomace extract as affected by temperature and drying aids. Food Sci Tech; 42:641-5.
26. Group E. (2020). Acerola Cherry: 8 Benefits of This High-C Tropical Superfruit. Pobrano z https://explore.globalhealing.com/acerola-cherry/. Data dostępu: 28.08.2021r.
27. HealthBenefitstimes.com (bdw) Acerola cherry facts. Pobrano z https://www.healthbenefitstimes.com/acerola-cherry-facts/. Data dostępu 29.08.2021r.
28. Specalty Produce.(bdw). Pobrano z https://specialtyproduce.com/produce/Barbados_Cherries_Acerola_14086.php. Data dostępu 29.08.2021r.
29. White A. (2018). What Is Acerola Cherry? Pobrano z https://www.healthline.com/health/food-nutrition/acerola-cherry. Data dostępu 29.08.2021r.
30. Venugopal M. (2021). How acerola can be used as home-remedy, its health risks. Pobrano z https://www.newsbytesapp.com/news/lifestyle/all-you-need-to-know-about-acerola-cherries/story. Data dostępu 30.08.2021r.
31. Skin care by Alana (bdw). Acerola Cherry Extract. Pobrano z https://www.skincarebyalana.com/skincare-ingredient-dictionary/acerola-cherry-extract/. Data dostępu 31.08.2021r.
32. Blog Healabel (bdw). Is acerola good or bad? Pobrano z https://healabel.com/a-ingredients/acerola. Data dostępu 31.08.2021r.