Na rynku znaleźć można preparaty, zawierające witaminę D2 oraz D3. Dla osoby bez wykształcenia medycznego może wydawać się bez znaczenia, którą formę wybrać. I jak dowiecie się z artykułu – wcale nie jest to aż tak dalekie od prawdy, a obie formy suplementu są skuteczne z niedoborami. Obecnie suplementy z witaminą D3 są popularniejsze od tych z witaminą D2, która również stosowana jest od wielu lat. Czym się zatem różnią i którą formę wybierać?
Czym się różni witamina D2 od D3?
Co dokładnie oznacza zapis witamina D2 i D3? Witamina D to substancja, którą organizm potrafi wytworzyć gdy wystawiony jest na ekspozycję na promienie słoneczne. Jest ona również obecna w rybim oleju i produktach wzbogacanych w tę witaminę. W organizmie witamina D zachowuje się jak hormon wspomagający absorpcję i wykorzystanie wapnia. Jeśli nie dostarczymy organizmowi odpowiedniej ilości tej witaminy wzrośnie ryzyko osteoporozy oraz procesów osłabiających kościec jak osteopenia i osteomalacja. Witamina D odgrywa rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego, nerwowego i pracy mięśni.
Witamina D3
Ze strony biochemicznej witamina D3 – cholekalcyferol jest formą obecną w organizmach zwierzęcych. W momencie ekspozycji skóry na promieniowianie UVB organizm przekształca substancję zwaną 7-dihydrocholesterol (pochodną cholesterolu) poprzez szereg skomplikowanych reakcji w cholekalcyferol. Następnie cholekalcyferol jest przekształcany do kalcyfediolu zwanego inaczej 25-hydroksy witaminą D3, który jest często wykorzystywany przy przeprowadzaniu testów diagnostycznych w których mierzony jest poziom odżywienia organizmu witaminą D. Ostatecznie organizm przekształca kalcyfediol w aktywną formę witaminy D zwaną kalcitriolem.
Witamina D2
W organizmach roślinnych zachodzi podobny proces jednak zamiast cholekalcyferolu produkują one ergokalcyferol (D2). Cholekalcyferol i ergokalcyferol są bardzo zbliżone pod kątem budowy chemicznej. Na początku lat dwudziestych ubiegłego wieku odkryto że ergo kalcyferol jest skuteczny w leczeniu krzywicy u dzieci. Od kilkudziesięciu lat ergo kalcyferol jest wykorzystywany jako suplement witaminy D.
Która forma witaminy D jest skuteczniejsza? Wyniki badań
W latach 80-tych i 90-tych naukowcy przypuszczali że odzwierzęca forma witaminy D (D3) jest skuteczniejsza w uzupełnianiu niedoborów witaminy D3 u ludzi. Od tamtej pory trwają liczne badania, które miały dowieść jak wygląda rzeczywistość. Niektóre z nich były sprzeczne a wyniki zróżnicowane. Naukowcy podejrzewają, że czynnikiem, który jest również istotny jest masa ciała pacjentów. Obecnie kiedy spojrzymy na najnowsze meta-analizy badacze skłaniają się ku wyższej skuteczności witaminy D3.
🔎 Najnowsza meta-analiza dotycząca tego tematu [1] wskazuje, że witamina D3 może być bardziej skuteczna w zwiększaniu stężenia 25(OH)D w surowicy niż witamina D2. Ponadto wydaje się, że przy codziennym dawkowaniu ta różnica jest mniejsza w porównaniu z innymi dawkami.
Skąd takie niejednoznaczne wyniki? Istnieje wiele czynników mogących zakłócić wyniki. Jedno z badań przeprowadzone zostało w okresie letnim przez co wpływ promieniowania słonecznego przyczyniło się do wzrostu stężenia witaminy D3 w osoczu i zaburzyło eksperyment. Dodatkowo prowadzona dieta jaki i stosowanie suplementów może zmieniać wyniki. Niejednolita grupa badawcza (osoby cierpiące na osteoporozę, schorzenia nerek, osoby zdrowe z niewielkim niedożywieniem witaminą D, osoby starsze, młode, kobiety I mężczyźni ) może mieć istotny wpływ na przebieg eksperymentu.
Czy czekają nas zmiany w zaleceniach dotyczących witaminy D?
Badacze z University of Surrey w obliczu znaczącego problemu niedoborów witaminy D zdecydowali się przeanalizować głębiej ten problem [2]. Wykorzystując produkty fortyfikowane niskimi wartościami witaminy D – w wersji D2 (pochodzenie roślinne, ergokalcyferol) i D3 (pochodzenie zwierzęce, cholekalcyferol) – starali się sprawdzić jak wpłynie to na poziom składnika w organizmie.
Według badań witamina D3 była dwukrotnie skuteczniejsza od witaminy D2. Poziom witaminy D wzrastał po spożyciu pokarmu o 75% (sok) lub 74% (ciasteczka) w przypadku witaminy D3. W przypadku witaminy D2 ten wzrost wynosił odpowiednio 33% i 34%. W przypadku placebo odnotowano spadek o 25%. Jak widać rodzaj wzbogaconego witaminą pokarmu nie czynił znaczącej różnicy.
Co ważne, nie jest to pierwszy wynik badań, który sugeruje takie różnice – ale też mieliśmy historycznie starsze badania, które tych różnic nie wykazywały – jak badanie z American Journal of Clinical Nutrition [3].
i – co wskazują autorzy badania – przybliża nas do korekty zaleceń w zakresie spożycia witaminy D. Na razie brak jest jednak oficjalnych zaleceń większych organizacji w tym zakresie.
Podsumowanie
W przyszłości różnice pomiędzy witaminą D2 I D3 zostaną dokładniej zbadane jednak na chwilę obecną, gdy nie mamy pewności czy dostarczamy organizmowi odpowiedniej ilości witaminy D warto zrobić badanie biochemiczne krwi. Wykaże ono poziom witaminy D w osoczu i wtedy lekarz będzie mógł zadecydować czy potrzebna jest nam suplementacja tą witaminą czy wystarczy wystawiać regularnie twarz i przedramiona do słońca przynajmniej przez kwadrans każdego dnia.
Bibliografia:
- van den Heuvel EG, Lips P, Schoonmade LJ, Lanham-New SA, van Schoor NM. Comparison of the effect of daily vitamin D2 and vitamin D3 supplementation on serum 25-hydroxyvitamin D concentration (total 25(OH)D, 25(OH)D2 and 25(OHD3) and importance of body mass index: a systematic review and meta-analysis. Adv Nutr. 2023 Oct 19:S2161-8313(23)01394-7. doi: 10.1016/j.advnut.2023.09.016. Epub ahead of print. PMID: 37865222.
- https://www.surrey.ac.uk/mediacentre/press/2017/worldwide-health-authorities-urged-rethink-vitamin-d-guidelines-following
- Tripkovic L, Lambert H, Hart K, Smith CP, Bucca G, Penson S, Chope G, Hyppönen E, Berry J, Vieth R, Lanham-New S. Comparison of vitamin D2 and vitamin D3 supplementation in raising serum 25-hydroxyvitamin D status: a systematic review and meta-analysis. Am J Clin Nutr. 2012 Jun;95(6):1357-64. doi: 10.3945/ajcn.111.031070. Epub 2012 May 2. PMID: 22552031; PMCID: PMC3349454.
