Małżeństwo – jeden z czynników chroniących przed niedożywieniem w wieku podeszłym

Coraz więcej osób starszych cierpi z powodu niedożywienia. Seniorzy, którzy są niezamężni, w separacji lub po rozwodzie, są najczęściej dotknięci niedożywieniem, podczas gdy mężczyźni i kobiety w związku małżeńskim lub wdowieństwie, mają tendencję do lepszej opieki nad sobą.

Osoby, które mają trudności z chodzeniem lub pokonywaniem schodów bądź seniorzy, którzy właśnie wrócili do domu ze szpitala, częściej cierpią z powodu niedożywienia niż inni w tym samym wieku. Takie wnioski wyciągnięto z badań przeprowadzonych przez prof. Dr Dorothee Volkert i jej zespół z Institute for Biomedicine of Ageing  (IBA) na University of Erlangen-Nuremberg (FAU) w Niemczech.

Niedożywienie w starszym wieku

Niedożywienie może wystąpić w każdym wieku, ale seniorzy w wieku 65 lat i powyżej są szczególnie podatni na jego występowanie. „Mówimy o niedożywieniu, gdy ludzie mają drastycznie zmniejszone spożycie żywności, a organizmowi brakuje energii i składników odżywczych”- jak wyjaśnia prof. Dr Dorothee Volkert. Konsekwencje niedożywienia są wielorakie. Obejmują one m.in. utratę masy ciała, osłabienie układu odpornościowego lub upośledzenie funkcjonalne mięśni i wszystkich narządów.

O projekcie badawczym MaNuEL

Prof. Dr. Volkert współpracuje z naukowcami z siedmiu krajów, aby znaleźć przyczyny niedożywienia. Wspólny projekt „Malnutrition in the Elderly” (MaNuEL) – po polsku: „Niedożywienie w podeszłym wieku” – skupia 22 grupy badawcze z Austrii, Francji, Niemiec, Irlandii, Hiszpanii, Holandii i Nowej Zelandii. Projekt został uruchomiony w marcu 2016 r. W ramach MaNuEL naukowcy dzielili się wiedzą na temat niedożywienia u osób starszych. W następnym etapie zamierzają wydać zalecenia dotyczące badań przesiewowych i zapobiegania niedożywieniu u seniorów na podstawie wspólnej bazy danych.

Z czego wynika niedożywienie w podeszłym wieku?

Pakiet roboczy „Determinants of malnutrition” znajduje się w IBA. Dotychczas nie były znane badaczom przyczyny niedożywienia, w związku z tym naukowcy postanowili zbadać, które z 23 zmiennych – od aspektów takich jak trudności z przeżuwaniem i połykaniem lub upośledzeniem funkcji poznawczych, po samotność i depresję bądź zamieszkanie w domu opieki – były decydujące dla wystąpienia niedożywienia.

Po dokonaniu ocen, wyniki zestawiono w metaanalizie. Zauważono, że niedożywienie u osób starszych wydaje się być spowodowane zadziwiająco wąskim zakresem czynników. Tylko wiek, stan cywilny, trudności w chodzeniu i poruszaniu się na schodach oraz pobyt w szpitalu miały wpływ na występowanie. Brak apetytu, który często jest postrzegany jako kluczowa przyczyna niedożywienia, zaskakująco nie miał znaczenia.

                Średni wiek 4844 uczestników sześciu badań, na których oparte są wyniki, wynosił od 72 do 85 lat. Wszyscy ankietowani mieszkali w domach prywatnych w Niemczech, Irlandii, Holandii i Nowej Zelandii. W okresie badań u od 4,6 do 17,2% uczestników rozwinęło się niedożywienie. Ryzyko wzrasta nieznacznie z każdym kolejnym rokiem życia.

Prof. Dr. Volkert zaleca prowadzenie dalszych badań przy użyciu tych samych metod w celu zidentyfikowania kolejnych czynników. „Potrzebujemy wspólnej definicji niedożywienia i jednolitego projektu badań. Tylko wtedy możemy uzyskać porównywalne wyniki i sformułować zalecenia dotyczące środków prewencyjnych” – jak komentuje.

Źródło: Melanie Streicher, Judith van Zwienen-Pot, Laura Bardon, Gabriele Nagel, Ruth The, Christine Meisinger, Miriam Colombo, Gabriel Torbahn, Eva Kiesswetter, Marion Flechtner-Mors, Michael Denkinger, Dietrich Rothenbacher, Barbara Thorand, Karl-Heinz Ladwig, Clare A. Corish, Michelle Clarke, Ngaire Kerse, Marama Muru-Lanning, Eileen R. Gibney, Eibhlís M. O’Connor, Marjolein Visser, Dorothee Volkert. Determinants of Incident Malnutrition in Community-Dwelling Older Adults: A MaNuEL Multicohort Meta-Analysis. Journal of the American Geriatrics Society, 2018;