Obniżenie kaloryczności diety a korzyści kardiometaboliczne

Nawet osoby o masie ciała w normie lub niewielkiej nadwadze mogą czerpać korzyści z ograniczenia podaży energii z dietą; zmniejszenie dziennego spożycia kilokalorii o około 300 dziennie może znacznie poprawić wskaźniki zdrowia kardiometabolicznego.

Badanie

Jest to główny wniosek randomizowanego kontrolowanego badania, które trwało 2 lata i obejmowało 218 osób w wieku 21–50 lat, bez otyłości. Głównym autorem nowego badania jest dr William E. Kraus – kardiolog i profesor medycyny na Duke University w Durham. Dr Kraus i jego współpracownicy wyjaśniają w swoim artykule, że niektóre markery kardiometaboliczne – takie jak stężenie cholesterolu, ciśnienie krwi i poziom glikemii we krwi – mogą zwiększać ryzyko chorób sercowo-naczyniowych i zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych, nawet jeśli znajdują się w zakresie, który personel medyczny uważa za normę.

Z drugiej strony liczne badania sugerują, że ograniczenie kilokalorii przynosi korzyści zarówno dla zdrowia człowieka, jak i długości trwania życia. Czy jednak korzyści te wynikają z utraty masy ciała?

Przebieg

Naukowcy rozpoczęli nowe badania od hipotezy, że to nie tylko utrata masy ciała, ale jest także inny, bardziej złożony mechanizm molekularny, który wyjaśnia korzyści wynikające z ograniczenia kilokalorii dla zdrowia kardiometabolicznego. Naukowcy opublikowali swoje odkrycia w czasopiśmie „The Lancet Diabetes & Endocrinology” .

Analiza był częścią trwającego projektu z National Institutes of Health o nazwie CALERIE (Comprehensive Assessment of Long-term Effects of Reducing Intake of Energy). Wszyscy uczestnicy badania mieli średni wskaźnik masy ciała (BMI) między 22 a 27,9 kg/m².

Na początek naukowcy losowo przypisali uczestników do jednej z dwóch grup: jedna grupa zmniejszyła spożycie kilokalorii o 25% (grupa interwencyjna), a druga grupa kontynuowała swoją dotychczasową dietę (grupa kontrolna).

Uczestnicy grupy interwencyjnej jedli trzy posiłki dziennie oraz mogli wybierać spośród sześciu różnych planów posiłków. Badanie rozpoczęło się w maju 2007 r. i trwało do lutego 2010 r. Uczestnicy z tej grupy brali również udział w grupowych i indywidualnych sesjach doradczych przez pierwsze sześć miesięcy badania, podczas gdy członkowie grupy kontrolnej po prostu kontynuowali swoją zwykłą dietę i spotykali się z naukowcami raz na pół roku.

Wyniki

Nie wszyscy uczestnicy grupy interwencyjnej zdołali utrzymać 25% redukcję kilokalorii w całym okresie badania, ale zmniejszyli swoje spożycie średnio o prawie 12%. Po interwencji uczestnicy z tej grupy stracili i utrzymali średni ubytek 10% swojej masy ciała – z czego 71% stanowiła tkanka tłuszczowa. Ograniczenie kilokalorii spowodowało znaczne korzyści kardiometaboliczne.

Konkretnie: „Ograniczenie energii spowodowało trwałe i znaczące zmniejszenie od stanu początkowego do 2 lat wszystkich mierzonych konwencjonalnych czynników ryzyka kardiometabolicznego”, piszą autorzy. Obejmowało to zmiany poziomu cholesterolu LDL, HDL oraz wartości skurczowego i rozkurczowego ciśnienia krwi.

Ponadto ograniczenie kilokalorii spowodowało znaczącą poprawę po 2 latach w poziomie białka C-reaktywnego. Jest to wskaźnik stanu zapalnego, który naukowcy powiązali z chorobami układu sercowo-naczyniowego, nowotworami i osłabieniem funkcji poznawczych. Poprawiła się również wrażliwość na insulinę i markery zespołu metabolicznego. Korzyści pozostały silne po tym, jak dr Kraus i zespół przeprowadzili analizę wrażliwości, która skorygowała wyniki względnej utraty masy ciała.

Autorzy komentują, że było to pierwsze badanie długoterminowe w celu zbadania korzyści z restrykcji kalorycznej u ludzi.

Źródło: William E Kraus, Manjushri Bhapkar, Kim M Huffman, Carl F Pieper, Sai Krupa Das, Leanne M Redman, Dennis T Villareal, James Rochon, Susan B Roberts, Eric Ravussin, John O Holloszy, Luigi Fontana. 2 years of calorie restriction and cardiometabolic risk (CALERIE): exploratory outcomes of a multicentre, phase 2, randomised controlled trial. The Lancet Diabetes & Endocrinology, 2019.