JeĆŒeli czytaĆeĆ mĂłj poprzedni artykuĆ, wprowadzajÄ cy do kuchni biaĆoruskiej, juĆŒ masz w gĆowie obraz tej kuchni. Dlatego teraz przyszedĆ czas na praktyczne jej zastawanie. Nie musisz jechaÄ na BiaĆoruĆ, aby sprĂłbowaÄ biaĆoruskich potraw. Wszystko, co ci potrzebne, masz w zasiÄgu rÄki. PrzygotowaĆam dla ciebie kilka przepisĂłw kuchni biaĆoruskiej na rĂłĆŒne posiĆki. Nie musisz caĆy dzieĆ staÄ przy kuchni i gotowaÄ wszystkich przedstawionych tutaj potraw.
SprĂłbuj na poczÄ tek jednego przepisu. BÄdziesz mĂłgĆ powiedzieÄ wiÄcej o kuchni biaĆoruskiej. Niewykluczone, ĆŒe polubisz te dania tak bardzo, by przyrzÄ dzaÄ je regularnie.
MoĆŒe siÄ wydawaÄ, ĆŒe kuchnia biaĆoruska nie jest do koĆca zdrowa. ZaproponujÄ tu zmiany, ktĂłre dostosujÄ te dania do aktualnych zaleceĆ ĆŒywieniowych. UwaĆŒam jednak, ĆŒe choÄ raz trzeba sprĂłbowaÄ biaĆoruskich potraw wedĆug oryginalnego przepisu. Wtedy moĆŒna zapoznaÄ siÄ z prawdziwym smakiem kuchni biaĆoruskiej.
Ćniadanie â wariant âna sĆonoâ
Draniki (biaĆoruskie placki ziemniaczane) ze ĆmietanÄ
SkĆadniki na 4 porcje:
- 1kg ziemniakĂłw
- 1 cebula
- 2 ĆyĆŒki mÄ ki pszennej
- ÂŒ szklanki oleju sĆonecznikowego
- Âœ szklanki Ćmietany
- sĂłl
*Aby zwiÄkszyÄ zawartoĆÄ bĆonnika, moĆŒna wziÄ Ä mÄ kÄ pszennÄ peĆnoziarnistÄ . ZdrowszÄ alternatywÄ oleju sĆonecznikowego bÄdzie olej rzepakowy. Aby zwiÄkszyÄ zawartoĆÄ biaĆka i zmniejszyÄ zawartoĆÄ nasyconych kwasĂłw tĆuszczowych, ĆmietanÄ moĆŒna zastÄ piÄ sosem z jogurtu naturalnego i musztardy. TakĆŒe do dranikĂłw Ćwietnie pasowaĆaby surĂłwka lub saĆatka ze ĆwieĆŒych warzyw.
- Ziemniaki oraz cebulÄ umyÄ, obraÄ i opĆukaÄ, zetrzeÄ na tarce o maĆych oczkach i wĆoĆŒyÄ do miski. DodaÄ mÄ
kÄ, posoliÄ i wymieszaÄ ciasto.
2. RozgrzaÄ olej na patelni, ciasto ukĆadaÄ ĆyĆŒkÄ , formujÄ c placki â draniki. SmaĆŒyÄ draniki bez przykrycia na Ćrednim ogniu w ciÄ gu 2-3 minut z kaĆŒdej strony aĆŒ do zrumienienia.
3. Dalej smaĆŒyÄ draniki jeszcze 2-3 minuty z obu stron pod przykryciem i na mniejszym ogniu. PodawaÄ na ciepĆo ze ĆmietanÄ lub sosem z jogurtu naturalnego i musztardy.
Ćniadanie â wariant âna sĆodkoâ
Serniczki z rodzynkami i sosem makowym
SkĆadniki na 4 porcje:
- 400 g twarogu
- 2 ĆyĆŒki cukru
- 50g rodzynek
- 1 jajo kurze
- 4 ĆyĆŒki mÄ ki pszennej
- sĂłl
- szczypta waniliny
- ÂŒ szklanki oleju sĆonecznikowego
Sos:
- 1 ĆyĆŒka maku
- 10g masĆa
- 1 szklanka Ćmietany
- 1 ĆyĆŒeczka cukru
- szczypta cynamonu
- szczypta waniliny
* Aby zwiÄkszyÄ zawartoĆÄ bĆonnika, moĆŒna wziÄ Ä mÄ kÄ pszennÄ peĆnoziarnistÄ . ZdrowszÄ alternatywÄ oleju sĆonecznikowego bÄdzie olej rzepakowy. Opcjonalnie moĆŒna zamieniÄ ĆmietanÄ w sosie jogurtem naturalnym. Ćwietnym dodatkiem do tych serniczkĂłw sÄ dowolne owoce i jagody.
- TwarĂłg ucieraÄ w misce, dodajÄ c cukier, rodzynki, jajo i mÄ kÄ, sĂłl i wanilinÄ, dobrze wymieszaÄ ciasto.
- PrzygotowaÄ sos: mak zalaÄ wrzÄ tkiem i czekaÄ, aĆŒ zniknie para; masĆo roztopiÄ w kÄ pieli wodnej, dodaÄ mak, ĆmietanÄ, cukier, cynamon i wanilinÄ. UzyskanÄ masÄ wlaÄ do garnka i zagotowaÄ.
- Z ciasta twarogowego formowaÄ kĂłĆka i obtaczaÄ je w reszcie mÄ ki.
- Na patelni rozgrzaÄ czÄĆÄ oleju, smaĆŒyÄ serniczki porcjami 2-3 minuty z obu stron, w razie potrzeby dolewajÄ c olej na patelniÄ.
- UkĆadaÄ serniczki w garnki ceramiczne, zalaÄ sosem makowym, wstawiaÄ do piekarnika rozgrzanego do 190â i piec przez 5-7 minut. PodawaÄ na ciepĆo.
Obiad
ChĆodnik
SkĆadniki na 4 porcje:
- 2 buraki
- 2 jaja
- 2-3 ogĂłrki
- pÄczek zielonej cebuli
- Âœ pÄczka kopru
- 1 Âœ l zakwasu z burakĂłw
- sĂłl
- Opcjonalnie: trochÄ wody gazowanej â chĆodnik bÄdzie bardziej orzeĆșwiajÄ cy.
- Buraki umyÄ, gotowaÄ okoĆo 40 minut, schĆodziÄ, obraÄ i pokroiÄ w paski.
- Jaja gotowaÄ na twardo, obraÄ i pokroiÄ w poĆĂłwki.
- OgĂłrki umyÄ, pokroiÄ w kostkÄ. ZielonÄ cebulÄ i koper umyÄ, strzÄ snÄ Ä wodÄ, siekaÄ jak najdrobniej. Zakwas z burakĂłw rozcieĆczyÄ niewielkÄ iloĆciÄ zimnej wody.
- Do garnka wĆoĆŒyÄ pokrojone buraki, ogĂłrki, cebulÄ i koper, soliÄ i zalaÄ rozcieĆczonym zakwasem z burakĂłw. PodawaÄ chĆodnik na zimno, dekorujÄ c poĆĂłwkami gotowanych jaj.
SaĆatka z kapusty kiszonej
SkĆadniki na 4 porcje:
- 4 Ćrednie ziemniaki
- sĂłl
- 200 g pieczarek
- 1/3 ĆyĆŒeczki soku z cytryny
- cebula
- 200g kapusty kiszonej
- 1 ĆyĆŒeczka cukru
- 2 ĆyĆŒki oleju sĆonecznikowego
- Âœ pÄczka kopru lub pietruszki
Olej sĆonecznikowy moĆŒna zamieniÄ na rzepakowy, lub oliwÄ z oliwek.
- Ziemniaki umyÄ, gotowaÄ w osolonej wodzie okoĆo 25 minut, schĆodziÄ.
- Pieczarki umyÄ, wĆoĆŒyÄ do garnka i zalaÄ wrzÄ tkiem, ĆŒeby pokryĆ on grzyby. DodawaÄ do garnka sok z cytryny, gotowaÄ pieczarki przez 15-20 minut.
- CebulÄ pokroiÄ w cienkie pĂłĆpierĆcienie. Ziemniaki obraÄ, pokroiÄ w kostkÄ. Ugotowane pieczarki pokroiÄ w plastry, kapustÄ kiszonÄ szatkowaÄ. WymieszaÄ wszystkie skĆadniki saĆatki w misce.
Koper oraz pietruszkÄ umyÄ, strzÄ snÄ Ä wodÄ, siekaÄ. Wymieszane skĆadniki soliÄ, dodawaÄ cukier i olej, wymieszaÄ. PodawaÄ saĆatkÄ posypanÄ koprem i pietruszkÄ .
Czarodzieje (kotlety ziemniaczane z nadzieniem miÄsnym)
SkĆadniki na 3 porcje:
- 1 kg ziemniakĂłw
- cebula
- ÂŒ szklanki mÄ ki pszennej
- sĂłl
- 200 g dowolnego miÄsa mielonego
- natka pietruszki
- pieprz czarny
- ÂŒ szklanki oleju sĆonecznikowego/rzepakowego
JeĆŒeli przestrzegasz diety wegetariaĆskiej, zamiast miÄsa mielonego moĆŒesz zrobiÄ czarodzieje z tofu mielonym. Wystarczy tylko dobrze pozbyÄ siÄ pĆynu z tofu, zemleÄ go w rÄkach i masz gotowÄ alternatywÄ miÄsa mielonego.
- Ziemniaki umyÄ, obraÄ, opĆukaÄ, zetrzeÄ na tarce o duĆŒych oczkach i odcedziÄ. CebulÄ obraÄ, umyÄ, drobno pokroiÄ.
- MasÄ ziemniaczanÄ wĆoĆŒyÄ do miski, dodawaÄ mÄ kÄ, soliÄ i wymieszaÄ ciasto. FormowaÄ z ciasta kule rozmiaru duĆŒej Ćliwki, kaĆŒdÄ kulÄ zagnieĆÄ do kĂłĆek.
- MiÄso mielone wymieszaÄ z cebulÄ i posiekanÄ jak najdrobniej natkÄ pietruszki. UzyskanÄ masÄ dodawaÄ do kĂłĆek ziemniaczanych i zwijaÄ kule.
- W garnku rozgrzaÄ poĆowÄ oleju, smaĆŒyÄ czarodzieje do zrumienienia, przeĆoĆŒyÄ do formy do pieczenia i polaÄ resztÄ oleju.
Piec czarodzieje w piekarniku przy 170â przez 7-10 minut.
Kolacja
Zielona saĆatka z grzankami
SkĆadniki na 3 porcje:
- 2 Ćrednie ogĂłrki
- 300 g kapusty
- 1 pÄczek kopru
- ÂŒ pÄczka zielonej cebuli
- 4 kromki chleba jasnego bez skĂłrki
- 1 ĆyĆŒka oleju sĆonecznikowego/rzepakowego
- 3-4 ĆyĆŒki Ćmietany/jogurtu naturalnego + musztarda
- OgĂłrki umyÄ, w razie potrzeby obraÄ, pokroiÄ w paski.
- KapustÄ szatkowaÄ, koper i zielonÄ cebulÄ umyÄ, strzÄ snÄ Ä wodÄ, koper drobno siekaÄ.
- Chleb pokroiÄ w kostkÄ 1Ă1cm. Na patelni rozgrzaÄ olej, smaĆŒyÄ chleb aĆŒ do zrumienienia i wyĆoĆŒyÄ na rÄcznik, ĆŒeby pozbawiÄ grzanki zbÄdnego tĆuszczu.
- W misce wymieszaÄ kapustÄ, ogĂłrki i koper, soliÄ, zaprawiÄ ĆmietanÄ i znĂłw wymieszaÄ. Na gĂłrze wyĆoĆŒyÄ grzanki. PodawaÄ, dekorujÄ c zielonÄ cebulÄ .
Ziemniaki faszerowane Ćledziem
SkĆadniki na 6 porcji:
- 12 Ćrednich ziemniakĂłw
- sĂłl
- 2 filety Ćledziowe
- cebula
- 2 ĆyĆŒki topionego masĆa
- 3-4 ĆyĆŒki Ćmietany
- 1 jajo kurze
- pieprz czarny
- Ziemniaki umyÄ, gotowaÄ w sĆonej wodzie przez 10-15 minut, trochÄ schĆodziÄ.
- Ziemniaki obraÄ, odciÄ Ä czÄĆÄ bocznÄ ziemniakĂłw, ĆyĆŒkÄ wyjÄ Ä miÄ ĆŒsz ze Ćrodka kaĆŒdego ziemniaka, wyjÄty miÄ ĆŒsz oraz filety Ćledziowe przepuĆciÄ przez maszynkÄ do mielenia.
- CebulÄ obraÄ, umyÄ, drobno pokroiÄ, wymieszaÄ z masÄ z ziemniakĂłw i Ćledzi, dodaÄ ĆmietanÄ i wbiÄ jajo, dodaÄ sĂłl i pieprz. MasÄ wymieszaÄ i trochÄ ubiÄ.
- SmarowaÄ masĆem formÄ do pieczenia. NadziewaÄ ziemniaki uzyskanÄ masÄ , wĆoĆŒyÄ do formy, polaÄ ĆmietanÄ i upiec w piekarniku przy 170â przez 15-20 minut. PodawaÄ na ciepĆo.
Deser
*MoĆŒna podawaÄ jako drugie Ćniadanie, podwieczorek czy po prostu jako deser po dowolnym posiĆku.
Draczena z mÄ ki gryczanej
SkĆadniki na 6 porcji:
- 1 szklanka mÄ ki ĆŒytniej
- Âœ szklanki serwatki kwaĆnej
- Âœ szklanki mÄ ki gryczanej
- 70 g masĆa
- 1 biaĆko
- 3-4 ĆŒĂłĆtka
- 2 ĆyĆŒeczki cukru pudru
- 1œ-2 szklanki mleka
- PrzygotowaÄ ciasto: mÄ kÄ ĆŒytniÄ wymieszaÄ z odrobinÄ wody, dodaÄ serwatkÄ, wymieszaÄ i zostawiÄ na 3-4 godziny w ciepĆym miejscu.
- Do masy dodaÄ mÄ kÄ gryczanÄ , zetrzeÄ i ubiÄ.
- MasĆo zetrzeÄ w oddzielnej misce. BiaĆko ubiÄ na sztywnÄ pianÄ.
- ƻóĆtka zetrzeÄ z cukrem pudrem, dodaÄ do ciasta razem z masĆem. Uzyskane ciasto ubiÄ, wlaÄ odrobinÄ mleka, wymieszaÄ, wlaÄ pianÄ z biaĆka.
- RozgrzaÄ formÄ do pieczenia, smarowaÄ ĆyĆŒkÄ masĆa, wlaÄ ciasto do formy. Piec draczenÄ w piekarniku przy 190â przez 30 minut. PodawaÄ na ciepĆo.
Napoje
Zakwas jabĆkowy
SkĆadniki na 4 porcje:
- 3 Ćrednie jabĆka
- 1l gorÄ cej wody
- Âœ ĆyĆŒeczki droĆŒdĆŒy suchych
- Ÿ szklanki cukru
- 1/8 ĆyĆŒeczki soku z cytryny
*Ze wzglÄdu na zawartoĆÄ cukru nie zaleca siÄ czÄstego picia takiego napoju, jednak sprĂłbowaÄ warto, poniewaĆŒ zakwas jabĆkowy niesamowicie smakuje!
- JabĆka umyÄ, oczyĆciÄ, pozbawiÄ siÄ rdzenia, pokroiÄ w Ăłsemki, wĆoĆŒyÄ do garnka.
- ZalaÄ jabĆka gorÄ cÄ wodÄ , zagotowaÄ. GotowaÄ w ciÄ gu 5 minut, zdjÄ Ä z ognia i trochÄ schĆodziÄ pod przykryciem.
- W niewielkiej iloĆci wywaru jabĆkowego rozcieĆczyÄ droĆŒdĆŒe. PozostawiÄ na 20 minut, potem razem z cukrem i sokiem z cytryny dodaÄ do garnka z wywarem jabĆkowym.
- PrzykryÄ garnek, pozostawiÄ zakwas na fermentacjÄ przez 12-15 godzin w temperaturze pokojowej, na koĆcu schĆodziÄ i odcedziÄ. PodawaÄ, dekorujÄ c suszonÄ bÄ dĆș ĆwieĆŒÄ miÄtÄ .
Krambambula (wĂłdka miodowa)
Na pewno myĆlisz, ĆŒe juĆŒ kompletnie zwariowaĆam: napĂłj alkoholowy zdecydowanie nie jest wyborem zdrowym i dietetycznym. Regularnie i w duĆŒych iloĆciach â nie jest. Ale jeĆli jesteĆ smakoszem tradycyjnych napojĂłw alkoholowych rĂłĆŒnych krajĂłw i jesteĆ ciekawy, co takiego znaleĆșÄ moĆŒna w kuchni biaĆoruskiej: bardzo proszÄ. Zostawiam ten przepis tutaj.
SkĆadniki na 10 porcji:
- 2-4 ĆyĆŒeczek pÄczkĂłw goĆșdzikowych
- Âœl wĂłdki
- 1 szklanka wody
- Âœ ĆyĆŒeczki cynamonu
- ÂŒ ĆyĆŒeczki gaĆki muszkatoĆowej
- 2-4 ĆyĆŒki miodu
- 2-3 ziarna pieprzu czarnego
- PÄczki goĆșdzikowe zemleÄ w moĆșdzierzu. SzklankÄ wĂłdki wymieszaÄ ze szklankÄ
wody, dodaÄ cynamon, gaĆkÄ muszkatoĆowÄ
i goĆșdziki, wymieszaÄ.
2. WlaÄ mieszaninÄ wĂłdki z przyprawami do garnka, zagotowaÄ, gotowaÄ przez 10 minut, zdjÄ Ä z ognia.
3. WlaÄ do garnka resztÄ wĂłdki i miĂłd, pozostawiÄ w garnku pod przykryciem na 5 minut.
4. Do butelki wĆoĆŒyÄ ziarna pieprzu czarnego, odcedziÄ do butelki uzyskany pĆyn przez grubÄ warstwÄ gazy, zakorkowaÄ butelkÄ. SchĆodziÄ w lodĂłwce. PodawaÄ krambambulÄ moĆŒna zarĂłwno na zimno, jak i na ciepĆo.
Podsumowanie
Jak widzisz, kuchnia biaĆoruska absolutnie nie jest kosztowna i nie zaszkodzi twojemu zdrowiu. Nawet jeĆli masz wÄ tpliwoĆci na temat tego, czy dania te bÄdÄ korzystne dla zdrowia, zawsze sÄ zdrowsze alternatywy pewnych skĆadnikĂłw. Co wiÄcej, ĆŒaden z wymienionych przepisĂłw nie jest trudny. Nie musisz byÄ wiÄc doĆwiadczonym kucharzem, ĆŒeby sprĂłbowaÄ potraw kuchni biaĆoruskiej. Ć»yczÄ ci niesamowicie smacznej przygody z kuchniÄ biaĆoruskÄ !
Studentka 1. roku dietetyki na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym. SwĂłj kierunek traktujÄ raczej jako styl ĆŒycia niĆŒ tylko studia, a zdrowe jedzenie â jako przyjemnoĆÄ i zabawÄ. UwaĆŒam, ĆŒe zdrowa dieta to sposĂłb na zakochanie siÄ w ĆŒyciu.