Nowe badanie: kofeina może łagodzić skutki wadliwej diety

Nowa analiza badania przeprowadzonego na szczurach sugeruje, że kofeina może zrównoważyć niektóre niekorzystne konsekwencje prowadzenia wadliwej diety. Kofeina może przeciwdziałać przyrostom masy ciała, wynikającym z diety bogatej w tłuszcze i cukry.

Naukowcy z University of Illinois (USA) odkryli, że szczury, które karmione były kofeiną wyodrębnioną z yerba mate, przybrały 16% mniej masy i zgromadziły 22% mniej tkanki tłuszczowej niż szczury, które spożywały bezkofeinową yerba mate. Efekty były podobne w przypadku syntetycznej kofeiny i ekstraktu z kawy.

O badaniu

Badanie, opublikowane niedawno w czasopiśmie „Journal of Functional Foods”, stanowi uzupełnienie rosnącej liczby badań sugerujących, że yerba mate może pomóc w terapii otyłości, a także zapewnia inne korzystne efekty zdrowotne związane ze związkami fenolowymi, witaminami i flawonoidami, których jest źródłem.

O yerba mate

Yerba mate to napój wytwarzany z liści drzewa Ilex paraguariensis St. Hilaire. Herbata Mate to napój bogaty w fitozwiązki, flawonoidy, aminokwasy oraz wiele witamin i składników mineralnych – m.in. A, B1, B2, C, E, sód, magnez, wapń, krzem, żelazo, potas. Ma szerokie prozdrowotne właściwości. Jest to popularny napój w Ameryce Południowej, w krajach takich jak Brazylia, Chile, Argentyna, Paragwaj i Urugwaj. Stał się popularną alternatywą dla czarnej herbaty i kawy ze względu na swoje właściwości prewencyjne przed infekcjami, otyłością, cukrzycą i chorobami układu sercowo-naczyniowego.

Kofeina w yerba mate

Według badań ilość kofeiny na porcję w yerba mate waha się od 65-130 miligramów, w porównaniu z 30-300 miligramami kofeiny w filiżance parzonej kawy.

Przebieg badania

Przez cztery tygodnie szczury w badaniu były na diecie zawierającej 40% tłuszczów, 45% węglowodanów i 15% białka. Gryzoniom podawano także jedną z form kofeiny w ilości odpowiadającej porcji dla człowieka, który pije cztery filiżanki kawy dziennie.

Badacze karmili sześć grup szczurów dietą wysokotłuszczową i wysokocukrową przez 28 dni. Ponadto uzupełniono dietę pięciu grup: kofeiną syntetyczną, yerba mate zawierającą kofeinę, kofeiną pozyskiwaną z yerba mate, kofeiną pozyskaną z kawy i bezkofeinową yerba mate. Pod koniec czterotygodniowego okresu analiz odsetek beztłuszczowej masy ciała w poszczególnych grupach szczurów znacznie się różnił. Szczury, które były karmione kofeinę z yerby mate, kawy lub innych syntetycznych źródeł, gromadziły mniej tkanki tłuszczowej niż szczury z innych grup.

Masa ciała szczurów w sześciu grupach wynosiła od 150 do 180 g. Szczury sprawdzano codziennie i ważono dwa razy w tygodniu. Spożycie pokarmu było monitorowane i ważone dwa razy w tygodniu.

Wnioski

Według badań, u szczurów akumulacja lipidów w adipocytach była istotnie związana z większym przyrostem masy ciała i wzrostem tkanki tłuszczowej. Aby określić mechanizm działania, naukowcy przeprowadzili badania nad hodowlą komórkową, w których wystawili komórki tłuszczowe myszy na działanie syntetycznej kofeiny lub ekstraktów kofeiny z kawy lub yerby mate.

Okazało się, że niezależnie od źródła, kofeina zmniejszała akumulację lipidów w komórkach tłuszczowych o 20–41%. Naukowcy śledzili także ekspresję kilku genów związanych z otyłością i metabolizmem lipidów. Obejmowały one gen syntazy kwasów tłuszczowych (FASN), związek enzymatyczny zaangażowany w syntezę kwasów tłuszczowych z glukozy; oraz gen lipazy lipoproteinowej (LPL), który koduje enzym rozkładający trójglicerydy.

Wszystkie zabiegi kofeinowe, niezależnie od pochodzenia, znacznie obniżyły ekspresję zarówno FASN, jak i LPL. Odkryto, że w hodowlach komórkowych ekspresja FASN zmniejszyła się o 31% -39%, podczas gdy ekspresja LPL zmniejszyła się o 51% -69% wśród komórek traktowanych syntetyczną kofeiną lub kofeiną z kawy lub yerba mate.  Naukowcy odkryli, że u szczurów, które spożywały kofeinę z yerba mate, ekspresja FASN zmniejszyła się o 39% w tkance tłuszczowej i o 37% w wątrobie. Według badań zmniejszona ekspresja FASN i dwóch innych genów w wątrobie wywołała niższą produkcję cholesterolu LDL oraz trójglicerydów w wątrobie. 

Podsumowanie

Brak równowagi między przyjmowaniem a zużyciem energii przez organizm powoduje gromadzenie nadmiernych ilości trójglicerydów w tkankach tłuszczowych. Planowane są kolejne analizy. Przyszłe badania rozwiążą synergię między kofeiną i innymi fito związkami zawartymi w yerba mate.

Źródło: Fatima J. Zapata, Miguel Rebollo-Hernanz, Jan E. Novakofski, Manabu T. Nakamura, Elvira Gonzalez de Mejia. Caffeine, but not other phytochemicals, in mate tea (Ilex paraguariensis St. Hilaire) attenuates high-fat-high-sucrose-diet-driven lipogenesis and body fat accumulation. Journal of Functional Foods, 2019;