Popularna i rĂłĆŒnorodna saĆata
SaĆata jest jednym z najpopularniejszych warzyw. Co wiÄcej, jest dostÄpna przez caĆy rok. Stanowi podstawowy skĆadnik wielu surĂłwek. W handlu dostÄtnych jest wiele odmian saĆaty. Jednymi z najpopularniejszych sÄ saĆaty lodowe o zbitych gĆĂłwkach i chrupiÄ cych, soczystych jasnozielonych liĆciach; masĆowe – o liĆciach wiotkich i delikatnych, charakteryzujÄ ce siÄ lekko sĆodkawym smakiem; rzymskie – o podĆuĆŒnych doĆÄ twardych ciemnozielonych liĆciach zebranych w pÄk u podstawy; saĆaty o pierzastych zielonych bÄ dĆș czerwonych liĆciach czÄsto o karbowanej strukturze.
W jaki sposĂłb dokonaÄ wyboru wĆaĆciwej gĆĂłwki saĆaty?
NiezaleĆŒnie od typu saĆaty, zdrowa gĆĂłwka nie powinna byÄ zwiÄdniÄta, a liĆcie zgniecione czy posiadajÄ ce widoczne ciemne bÄ dĆș ĆŒĂłĆte plamy na swojej powierzchni.
Przechowywanie saĆaty
W zaleĆŒnoĆci od typu saĆaty moĆŒe byÄ ona przechowywana przez kilka dni w lodĂłwce, zawiniÄta w torebkÄ foliowÄ , aby nie straciĆa turgoru. MoĆŒna jÄ przechowywaÄ z powodzeniem od 2 do nawet 7 dni, jednak niektĂłre odmiany nie nadajÄ siÄ do przechowywania i powinny zostaÄ spoĆŒyte tego samego dnia, w ktĂłrym zostaĆy kupione.
KtĂłra saĆata najlepsza?
SaĆata, podobnie jak wiÄkszoĆÄ warzyw, im ma ciemniej zabarwione liĆcie, tym wiÄcej skĆadnikĂłw odĆŒywczych zawiera. SaĆata to dobre ĆșrĂłdĆo bĆonnika, potasu, wapnia, fosforu, ĆŒelaza i magnezu oraz antyoksydantĂłw takich jak beta-karoten, witamina C oraz E. W swoim skĆadzie saĆata zawiera takĆŒe foliany, witaminÄ K i witaminy z grupy B.
Kalorie
SaĆata naleĆŒy do warzyw o najniĆŒszej zawartoĆci kalorycznej, gĆĂłwnie ze wzglÄdu na znaczny udziaĆ wody w swojej masie, bo aĆŒ 90-95%.
WĆaĆciwoĆci prozdrowotne
SaĆata wykazuje wiele prozdrowotnych dziaĆaĆ na organizm, miÄdzy innymi przeciwdziaĆa anemii, ze wzglÄdu na zawarte w niej ĆŒelazo oraz chlorofil, biorÄ ce udziaĆ w syntezie hemoglobiny odpowiedzialnej za transport czÄ steczek tlenu w organizmie. Zawarte w saĆacie przeciwutleniacze, takie jak beta-karoten, witamina C oraz E przyczyniajÄ siÄ do neutralizacji wolnych rodnikĂłw i zapobiegajÄ wyrzÄ dzaniu przez nie szkĂłd, odbijajÄ cych siÄ szczegĂłlnie na kondycji ukĆadu krÄ ĆŒenia. ObniĆŒajÄ takĆŒe ryzyko wystÄpowania chorĂłb przewlekĆych.
SaĆata wpĆywa korzystnie na zdrowie koĆci z uwagi na zawartoĆÄ witaminy K, odpowiedzialnej za wytwarzanie ostaokalcyny biaĆka, biorÄ cego udziaĆ w metabolizmie koĆÄca. Zawiera wapĆ i fosfor, grajÄ ce kluczowÄ rolÄ jako budulec koĆci. BĆonnik pokarmowy, obecny w tym warzywie, wspomaga perystaltykÄ jelit, przeciwdziaĆajÄ c zaparciom.
SaĆata ceniona jest takĆŒe za swoje uspokajajÄ ce wĆaĆciwoĆci (Hong, 2018). Zawarty w saĆacie zwiÄ zek o nazwie lateks wykazuje dziaĆanie nasenne, przeciwlÄkowe, Ćagodzi niepokĂłj. Dlatego u osĂłb majÄ cych problemy ze snem bardzo polecane jest wypicie koktajlu na bazie saĆaty i selera naciowego na godzinÄ przed poĆoĆŒeniem siÄ do ĆĂłĆŒka, co pomoĆŒe wyciszyÄ siÄ i zasnÄ Ä. Jak zatem widaÄ w niepozornej gĆĂłwce saĆaty kryje siÄ morze wĆaĆciwoĆci prozdrowotnych, ktĂłre pomagajÄ utrzymaÄ w dobrym stanie nie tylko zdrowie ale i samopoczucie.
Redaktor naczelna portalu Dietetycy.org.pl. DoĆwiadczony wykĆadowca akademicki i szkoleniowiec. Autor licznych artykuĆĂłw w prasie branĆŒowej oraz naukowej. Udziela wypowiedzi eksperckich w mediach. redakcja@dietetycy.org.pl