Według autorów najnowszej analizy z „BMJ” większość wytycznych żywieniowych nie jest zgodnych z ogólnoświatowymi celami zdrowotnymi i środowiskowymi. Wyniki pokazują, że reforma krajowych wytycznych żywieniowych, aby stały się zdrowsze i bardziej zrównoważone, mogłaby zapobiec wielu przedwczesnym zgonom spowodowanym chorobami przewlekłymi, a także ograniczyć emisje gazów cieplarnianych.
Wytyczne żywieniowe
Krajowe wytyczne żywieniowe to dokumenty, które zawierają zalecenia i porady dotyczące zdrowej diety i stylu życia, jednak jak zauważają autorzy większość nie odnosi się do społecznych i środowiskowych skutków wyborów żywieniowych. Dlatego też międzynarodowy zespół badawczy postanowił porównać skutki dla zdrowia i środowiska wynikające z przyjęcia światowych i krajowych wytycznych żywieniowych z globalnymi celami, takimi jak plan działań w zakresie prewencji chorób niezakaźnych i Porozumienie Paryskie w sprawie zmian klimatycznych.
Przebieg analizy
Badacze zebrali i ocenili zalecenia, takie jak np. „jedz pięć porcji owoców i warzyw dziennie” z 85 krajowych wytycznych i zestawili wraz z ogólnoświatowymi wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) i Komisji EAT-Lancet. Następnie wykorzystali modelowanie, aby oszacować, w jaki sposób zalecenia te mogą zmniejszyć ryzyko przedwczesnego zgonu z powodu chorób przewlekłych, takich jak choroby układu sercowo-naczyniowego, cukrzyca typu 2 i nowotwory oraz spełnić cele środowiskowe związane z emisją gazów cieplarnianych i wykorzystaniem zasobów ziemi oraz wody słodkiej.
Podczas analizy wykazano, że przyjęcie krajowych wytycznych wiązało się ze średnio 15%-ową redukcją ryzyka przedwczesnego zgonu spowodowanego chorobami przewlekłymi i średnio 13%-ową redukcją emisji gazów cieplarnianych z systemu żywnościowego, co odpowiada 550 milionom ton dwutlenku węgla. Jednak większość przeanalizowanych wytycznych krajowych (83, 98%) nie była zgodna z co najmniej jednym z globalnych celów zdrowotnych i środowiskowych.
Na przykład około jedna trzecia wytycznych (29, 34%) była niezgodna z agendą dotyczącą prewencji chorób niezakaźnych, a większość (57 do 74, 67% do 87%) była niezgodna z Porozumieniem Paryskim w sprawie zmian klimatycznych. Dla porównania, przyjęcie zaleceń WHO wiązało się z podobnymi zmianami zdrowotnymi i środowiskowymi, podczas gdy przyjęcie zaleceń EAT-Lancet wiązało się z 34%-ową redukcją częstotliwości przedwczesnych zgonów i ponad trzykrotną redukcją emisji gazów cieplarnianych.
Mocne strony i ograniczenia analizy
Badanie to ma kilka mocnych stron, takich jak duża liczba krajów i wytycznych włączonych do tej analizy i rygorystyczna ocena wytycznych.
Badacze doszli do wniosku, że reforma krajowych wytycznych żywieniowych opartych na wytycznych WHO, może być nie tylko korzystna dla zdrowia populacji, ale także konieczna do osiągnięcia globalnych celów zrównoważonego rozwoju.
W połączonym artykule naukowcy z Niemiec zwracają uwagę na to, że globalne przyjęcie zaleceń Komisji EAT-Lancet nie byłoby dostępne dla wielu krajów o niskich dochodach bez jednoczesnego wzrostu gospodarczego, poprawy lokalnej produkcji i zaopatrzenia w żywność oraz rozszerzenia asortymentu tańszych produktów odzwierzęcych, owoców i warzywa.
Źródło: Marco Springmann, Luke Spajic, Michael A Clark, Joseph Poore, Anna Herforth, Patrick Webb, Mike Rayner, Peter Scarborough. The healthiness and sustainability of national and global food based dietary guidelines: modelling study. BMJ, 2020; m2322
