Dieta ubogosalicylanowa

Avatar photo
dieta ubogosalicynowa

Czym jest dieta ubogosalicylanowa?

Dieta ubogosalicylanowa dedykowana jest dla osób z nadwrażliwością na niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ). Jeśli prześledzimy zalecenia akademickie lub informacje internetowe dotyczące postępowania dietetycznego to w większości bazują one na publikacji sprzed 30 lat, w samym badaniu oznaczono zawartość salicylanów w 333 produktach spożywczych.

W zeszłym roku doczekaliśmy się publikacji polskich naukowców z SGGW w której to przedstawiono wyniki zawartości salicylanów w produktach spożywczych dostępnych na polskim rynku. W przypadku niektórych produktów spożywczych uzyskano ciekawe wyniki pomiarów, ale o tym w dalszej części.

Skąd się biorą salicylany w żywności?

Skąd biorą się salicylany (SA) w żywności? Są to związki wytwarzane fizjologicznie w produktach pochodzenia roślinnego, pełniące funkcję ochronne względem patogenów. Salicylany są obecne nie tylko w produktach spożywczych, ale także w kosmetykach więc znowu bardzo istotne jest czytanie etykiet.

Tak naprawdę dokładne określenie zawartości salicylanów w danym produkcie jest dość problematyczne, gdyż wiele czynników ma wpływ na ostateczny wynik:

  1. Sposób uprawy -> Organiczna vs. Tradycyjna. W teorii więcej salicylanów powinniśmy znaleźć w produktach pochodzących z upraw organicznych, gdyż są to związki wytwarzane naturalnie przez rośliny jako obrona przed patogenami
  2. Rejon geograficzny -> tutaj znowu różnice w sposobie uprawy oraz transport do miejsca docelowego mogą wpływać na ostateczną koncentrację SA
  3. Obróbka termiczna -> gotowanie może zmniejszyć zawartość salicylanów nawet o połowę
  4. Stopień dojrzałości roślin -> mniej SA znajduje się w dojrzałych owocach i warzywach
  5. Stopień dehydratacji produktu -> produkty suszone mają większe stężenie salicylanów
  6. marynowanie/ fermentacja -> zwiększa się zawartość SA w produktach

Zawartość salicylanów w żywności

Przejdźmy do grup produktów spożywczych – przy produktach oznaczonych * dane w oparciu o publikację nr 1:

Owoce

Wysokie stężenie salicylanów: Owoce jagodowe i pestkowce są uznawane za produkty o wysokiej zawartości salicylanów. Ponad to wszystkie owoce suszone, jabłka odmiany inne niż Golden Delicious, arbuzy, pomarańcze

Niskie stężenie salicylanów: jabłka Golden Delicious, Antonówka*, Idared* banan, gruszki obrane ze skórki, mango, granat

W publikacji nr 1 gdzie mierzono poziom SA w polskich owocach stężenia nie były wysokie i nawet owoce uznawane za wysokosalicylanowe można było traktować jako bezpieczne.

Warzywa

Wysokie stężenie salicylanów: przetwory pomidorowe, kalafior, brokuł, ogórek, bakłażan, grzyby, oliwki, papryka, burak, rzodkiewka, świeży szpinak, ogórki kiszone, soczewica*

Niskie stężenie salicylanów: kapusta, kapusta kiszona, marchew, szpinak mrożony, szparagi, dynia, seler, sałata, świeży pomidor, ziemniaki

Tutaj również zaznaczę, że w publikacji nr 1 nawet warzywa uznawane za wysokosalicylanowe nie miały wysokiego stężenia SA (za wyjątkiem kalafiora)

Zboża

Grupa produktów postrzegana jako bezpieczna, jednak wysokie stężenie salicylanów zanotowano w przypadku kaszy gryczanej i mąki gryczanej oraz ryżu brązowego*

Zioła i przyprawy

Praktycznie wszystkie zioła i przyprawy zawierają wysokie stężenie salicylanów.

Zioła i przyprawy o niskiej zawartości salicylanów: sól, sos sojowy bez dodatków, szafran, natka pietruszki, szczypiorek, czosnek świeży, kolendra świeże liście

Orzechy

Wysokie stężenie salicylanów: migdały, orzeszki ziemne, orzechy brazylijskie, makadamia, pinii, pistacje, orzech kokosowy, włoski

Niskie stężenie salicylanów: mak, nerkowce, słonecznik, orzechy laskowe

Zobacz również
sporty wytrzymałościowe

Tłuszcze

Wysokie stężenie salicylanów: oleje: kokosowy, arachidowy, kukurydziany, oliwa z oliwek, olej sezamowy, z orzechów włoskich

Niskie stężenie salicylanów: masło, masło ghee, olej rzepakowy, słonecznikowy

Mleko i produkty mleczne

Generalnie grupa bezpiecznych produktów spożywczych, za wyjątkiem sera Blue Veined

Mięso, drób, jaja

Bezpieczna grupa produktów

Inne

Wysokie stężenie salicylanów: Miód, drożdże instant*, mocna herbata czarna i zielona, kawa zwykła, herbata miętowa

Niskie stężenie salicylanów: cukier, syrop klonowy, herbata malinowa*, kawa bezkofeinowa, słaba herbata czarna i zielona, mleko sojowe, mleko ryżowe, karob, kakao, tofu,, woda

Podsumowanie

Na sam koniec warto jeszcze podkreślić że reakcja na produkty zawierające potencjalnie wysokie ilości salicylanów jest kwestią indywidualną. Najczęściej zawartość SA jest podawana na 100 g próbki, a są takie produkty, które są spożywamy w małych ilościach np. oleje tym samym zawartość salicylanów również będzie mniejsza.

Źródła:

  1. Kęszycka P. i wsp. „ Overall content of salicylic acid and salicylates in food available on the european market”, 2017
  2. Wood A. i wsp. „ A systematic review of salicylates in foods: Estimated daily intake of a Scottish population”, 2011
  3. Swain AR. i wsp. „ Salicylates in food”, 1985
  4. Materiały edukacyjne SU- dieta ubogosalicylanowa