Czy wiecie, ĆŒe…
- to, czy pijemy wiÄcej kawy i herbaty, zaleĆŒy od naszej genetycznie uwarunkowanej wraĆŒliwoĆci na smak gorzki?
- to od naszych genĂłw zaleĆŒy, czy lepiej tolerujemy alkohol, czy teĆŒ nie moĆŒemy go piÄ zbyt duĆŒo?
- gen FTO nazywany genem otyĆoĆci w niewielkim stopniu odpowiada za otyĆoĆÄ i nie utrudnia redukcji masy ciaĆa?
Odpowiedzi na te pytania znajdziecie w ksiÄ ĆŒce prof. dr hab. Agaty ChmurzyĆskiej pt. âNutrigenomikaâ.
Jest to pierwszy na polskim rynku kompleksowy podrÄcznik z tej doĆÄ nowej dziedziny nauki.
TytuĆ: Nutrigenomika |
Autor: prof. dr hab. Agata ChmurzyĆska |
Wydawnictwo: PZWL |
IloĆÄ stron: 252 |
Rok wydania: 2022 |
O autorze
Pani profesor Agata ChmurzyĆska jest kierownikiem Katedry Ć»ywienia CzĆowieka i Dietetyki na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu oraz czĆonkiem ZarzÄ du GĆĂłwnego International Society of Nutrigenetics/Nutrigenomics. Kto jak kto, ale Pani profesor na nutrigenomice zna siÄ Ćwietnie.
Co to jest nutrigenomika?
Nutrigenomika bada, jak skĆadniki pokarmowe wpĆywajÄ na funkcjonowanie naszych genĂłw. Odziedziczone po przodkach geny pozostajÄ oczywiĆcie niezmienne, ale sposĂłb odĆŒywiania ma wpĆyw (korzystny lub nie) na ich aktywnoĆÄ. Czy spoĆŒywanie duĆŒej iloĆci tĆustego miÄsa faktycznie pogorszy kondycjÄ naszego organizmu? A dieta bogata w zielone warzywa sprawi, ĆŒe bÄdziemy ĆŒyÄ dĆugo i szczÄĆliwie?
Komu warto poleciÄ tÄ ksiÄ ĆŒkÄ?
KsiÄ ĆŒka prof. Agaty ChmurzyĆskiej âNutrigenomikaâ nie jest jednak poradnikiem, a podrÄcznikiem. Nie znajdziemy tam przepisĂłw ani jadĆospisĂłw, a takĆŒe autorytarnych zaleceĆ âjedz codziennie 3 liĆcie saĆaty, a schudnieszâ. To Ćwietny podrÄcznik dla studentĂłw kierunkĂłw medycznych i przyrodniczych, dietetykĂłw i lekarzy. To takĆŒe ksiÄ ĆŒka dla osĂłb ciekawych Ćwiata, ktĂłre chciaĆyby zgĆÄbiÄ tajniki tego, co siÄ dzieje w naszym organizmie.
Nawet czytelnik, ktĂłry nie miaĆ wczeĆniej stycznoĆci z genetykÄ , bÄdzie w stanie jÄ zrozumieÄ. Autorka prowadzi odbiorcÄ za rÄkÄ od spraw najprostszych do bardziej skomplikowanych. PodrĂłĆŒ zaczynamy od biologii komĂłrki, budowy kwasĂłw nukleinowych, syntezy biaĆek i podstaw dziedziczenia cech.
Co moĆŒna znaleĆșÄ na kartach ksiÄ ĆŒki?
Te poczÄ tkowe rozdziaĆy sÄ niezbÄdne do zrozumienia dalszej czÄĆci ksiÄ ĆŒki (chyba ĆŒe ktoĆ caĆkiem niedawno zdaĆ dobrze egzamin z genetyki). Dowiemy siÄ, ĆŒe aktywacja naszych – âdanych raz na zawszeâ – genĂłw moĆŒe przebiegaÄ w rĂłĆŒny sposĂłb i dawaÄ odmienne efekty. Ta sama osoba â w zaleĆŒnoĆci od sposobu odĆŒywiania i stylu ĆŒycia moĆŒe byÄ zarĂłwno szczupĆa, jak i otyĆa. Z ksiÄ ĆŒki dowiemy siÄ rĂłwnieĆŒ, czy âotyĆoĆÄ mamy w genachâ i czy faktycznie odmienne warianty genĂłw mogÄ utrudniaÄ (lub uĆatwiaÄ?) redukcjÄ masy ciaĆa.
Autorka wskazuje rĂłwnieĆŒ geny, ktĂłre mogÄ przyczyniÄ siÄ do powstania cukrzycy typu 2. PodkreĆla jednak, ĆŒe poza chorobami monogenowymi â najwaĆŒniejsza jest interakcja genotyp – Ćrodowisko. Jednym sĆowem â naszym stylem ĆŒycia, skĆadnikami pokarmowymi i aktywnoĆciÄ fizycznÄ moĆŒemy zmodyfikowaÄ to, co dali nam nasi przodkowie.
Bardzo ciekawy jest rozdziaĆ o programowaniu pĆodowym. DziÄki badaniom z dziedziny nutrigenomiki wiemy juĆŒ â w jaki sposĂłb status metaboliczny przyszĆej matki (i ojca!) wpĆywa na status metaboliczny dziecka. Z ksiÄ ĆŒki dowiemy siÄ, jak zbyt wysoka oraz zbyt niska masa ciaĆa matki przed ciÄ ĆŒÄ moĆŒe ksztaĆtowaÄ zawartoĆÄ tkanki tĆuszczowej w organizmie rozwijajÄ cego siÄ dziecka.
Chyba ĆŒadna mama nie chce âskazywaÄâ dziecka na wiÄksze ryzyko rozwoju otyĆoĆci i cukrzycy typu 2 w przyszĆoĆci. Tym bardziej ĆŒe ĆŒyjemy w Ćwiecie nadmiaru ĆŒywnoĆci i dziecko na kaĆŒdym kroku kuszone jest lodami, batonikami i jogurcikami peĆnymi cukru.
Personalizowane ĆŒywienie
Ostatni rozdziaĆ ksiÄ
ĆŒki to opowieĆÄ o personalizowanym ĆŒywieniu, czyli sedno caĆej ksiÄ
ĆŒki.
Coraz czÄĆciej moĆŒemy spotkaÄ siÄ z reklamami firm, ktĂłre oferujÄ
badanie genetyczne i na podstawie wynikĂłw opracowujÄ
indywidualne zalecenia ĆŒywieniowe.
Czy faktycznie warto zainwestowaÄ niemaĆe pieniÄ dze w badanie wĆasnych genĂłw? Czy firmy proponujÄ ce takÄ usĆugÄ sÄ rzetelne? Czy mamy juĆŒ wystarczajÄ co wiele dowodĂłw naukowych, na to, ĆŒe poznanie wĆasnego genotypu sprawi, ĆŒe weĆșmiemy odpowiedzialnoĆÄ za wĆasne zdrowie? Czy moĆŒe odwrotnie â uznamy, ĆŒe skoro mamy âzĆe genyâ to ĆŒadna zmiana diety i stylu ĆŒycia nam nie pomoĆŒe?
Podsumowanie
PodrÄcznik prof. Agaty ChmurzyĆskiej jest Ćwietnym kompendium na temat nutrigenomiki, opartym na najnowszych badaniach z tej dziedziny. KaĆŒdy rozdziaĆ poparty jest bibliografiÄ , na wypadek, gdyby ktoĆ pragnÄ Ć zdobyÄ jeszcze wiÄcej wiedzy na konkretny temat.
Nie jest to jednak ksiÄ ĆŒka do przeczytania w âjednÄ nocâ, to pozycja na âdĆugie zimowe wieczoryâ dla osĂłb, ktĂłre lubiÄ myĆleÄ i wyciÄ gaÄ wnioski. Nie zniechÄcajcie siÄ liczbÄ wystÄpujÄ cych w ksiÄ ĆŒce genĂłw o skomplikowanych nazwach, fachowym sĆownictwem i niezrozumiaĆymi na pierwszy rzut oka rycinami. Przeczytajcie âod deski do deskiâ. A potem jeszcze raz. Warto!
KsiÄ ĆŒka dostÄpna w ksiÄgarniach oraz na stronie wydawnictwa PZWL: https://pzwl.pl/Nutrigenomika,178727168,p.html
Dyplomowana dietetyczka, kontynuuje naukÄ na studiach magisterskich na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu. Zainteresowania: cukrzyca typu 2, insulinoopornoĆÄ, biochemia i epigenetyka. Uwielbia czytaÄ i podrĂłĆŒowaÄ.