Kto by pomyślał, że produkt taki jak sok z buraka może znaleźć zastosowanie w sporcie. Nie dość, że jest naturalny, to dodatkowo został zakwalifikowany do suplementów z kategorii grupy A, czyli bezpiecznych oraz wykazujących pozytywny wpływ na organizm człowieka.
Sok z buraka
Brent Hofacker / 123RF
Sok z buraka jest prekursorem tlenku azotu (NO), dzięki obecności nieorganicznego azotanu (NO3-). W jamie ustnej aż 25% NO3- jest redukowane przez reduktazę NO3- wytwarzaną przez mikroorganizmy do NO2-. Następnie ten związek ulega redukcji do NO przez kwasy żołądkowe i wchłania się w jelitach. Część NO2 – wnika do krwiobiegu, a część przekształca się w NO.
Działanie tlenku azotu polega na rozszerzaniu naczyń krwionośnych, dzięki czemu zwiększony zostaje dopływ krwi do włókien mięśniowych. Jest to korzystne działanie, szczególnie podczas wysiłku fizycznego, ponieważ przyśpieszona i ulepszona zostaje wymiana gazowa. Dodatkowo tlenek azotu zwiększa wydajność mitochondrialną i indukuje ekspresję genów.
W ostatnich badaniach wykazano, że suplementacja sokiem z buraka zwiększa wydajność w wysiłkach przerywanych, przeplatanych przerwami, o maksymalnej intensywności oraz krótkotrwałych.
Sok z buraka ma szczególne znaczenie dla włókien mięśniowych typu II, czyli szybkokurczliwych. Oprócz zwiększonego przepływu krwi zwiększa uwalnianie i wychwyt wapnia z retikulum sarkoplazmatycznego, powodując zwiększenie siły mięśniowej. Sok ma silniejsze działanie na włókna typu II niż I, jednak korzyści odnoszą także sportowcy wytrzymałościowi.
Jak dokładnie sok z buraka wpływa na mikrokrążenie?
Polepsza wymianę gazową, czyli dostarczanie tlenu do pracujących mięśni i usuwanie wytworzonego dwutlenku węgla. Poprawiona zostaje fosforylacja oksydacyjna, dochodzi do wzrostu resyntezy fosfokreatyny i opóźnione zostaje wyczerpanie jej zapasów.
W badaniach na piłkarzach wykazano, że sok z buraka spożywany przez 6 dni podnosi stężenie azotanów i azotynów w osoczu i ślinie. Podczas gry o wysokiej intensywności, zaobserwowano wzrost wydolności fizycznej i zwiększenia pojemności minutowej serca.
Wysiłek fizyczny zwiększa stres oksydacyjny, powodując zaburzenia układu nerwowego, odpornościowego i endokrynnego. Dochodzi do powstawania reaktywnych form tlenu, uszkodzenia mięśni i utrzymywania się bólu mięśniowego przez kilka dni.
Sok z buraka ma działanie antyoksydacyjne, a cząsteczkami przeciwutleniającymi są szczególnie betaniny o właściwościach przeciwbólowych. Betanina zmniejsza uszkodzenie mięśni, zwiększa poziom endogennych enzymów antyoksydacyjnych i stymuluje układ odpornościowy. Wykazano, że spożywanie soku z burka przez 4 dni po uszkodzeniu mięsni przyśpieszało regenerację i zmniejszało bolesność mięśniową.
Podsumowanie
Powyższe badania pokazują, że warto włączyć sok z buraka do codziennej diety, gdyż przynosi on korzyści nie tylko w sporcie, ale także polepsza funkcjonowanie całego organizmu. Szczególne znaczenie ma dla sportowców, który dbają o każdy element, mogący wpłynąć na wyniki sportowe.
Bibliografia:
- Raúl Domínguez, José Luis Maté-Muñoz, Eduardo Cuenca, Pablo García-Fernández, Fernando Mata-Ordoñez, María Carmen Lozano-Estevan, Pablo Veiga-Herreros, Sandro Fernandes da Silva, and Manuel Vicente Garnacho-Castaño; Effects of beetroot juice supplementation on intermittent high-intensity exercise efforts; 2018
- Jean Nyakayiru, Kristin L. Jonvik, Jorn Trommelen, Philippe J. M. Pinckaers, Joan M. Senden, Luc J. C. van Loon, and Lex B. Verdijk; Beetroot Juice Supplementation Improves High-Intensity Intermittent Type Exercise Performance in Trained Soccer Players; 2017
- Tom Clifford, Bram Berntzen, Gareth W. Davison, Daniel J. West, Glyn Howatson, and Emma J. Stevenson; Effects of Beetroot Juice on Recovery of Muscle Function and Performance between Bouts of Repeated Sprint Exercise; 2016
