Programy kulinarne a decyzje żywieniowe dzieci

Programy telewizyjne ze zdrową żywnością w roli głównej mogą być kluczowym czynnikiem zachęcającym dzieci do podejmowania zdrowszych wyborów żywieniowych w dzieciństwie i w okresie dorosłości. Nowe badanie w „Journal of Nutrition Education and Behavior” wykazało, że dzieci, które oglądały dziecięce programy kulinarne ze zdrowym jedzeniem, były 2,7 ​​razy bardziej skłonne do wyboru zdrowych pokarmów niż te, które oglądały inny odcinek tego samego programu z niezdrowymi pokarmami. Badania przeprowadzono na Tilburg University w Holandii.

Chociaż większość społeczeństwa zdaje sobie sprawę z negatywnych konsekwencji niezdrowego odżywiania się, duża liczba badań konsekwentnie wykazała, że ​​wzorce spożycia przez dzieci i młodzież są nadal słabe i nie spełniają międzynarodowych standardów żywieniowych.

Przebieg badania

Naukowcy poprosili 125 dzieci w wieku 10-12 lat, za zgodą rodziców, w pięciu szkołach w Holandii, aby obejrzały 10 minut holenderskiego programu przygotowanego dla dzieci, a następnie zaoferowali im przekąskę jako nagrodę za udział w badaniu. Dzieci, które oglądały program ze zdrowymi pokarmami, znacznie częściej wybierały właśnie takie jedzenie – jabłko lub kilka kawałków ogórka – niż jedną z niezdrowych opcji – porcję frytek lub garść solonych mini-precli.

Wyniki tego badania wskazują, że programy kulinarne mogą być obiecującym narzędziem promowania pozytywnych zmian w preferencjach, postawach i zachowaniach dzieci w zakresie odżywiania. 

Badanie zostało przeprowadzone w szkołach, co może stanowić obiecującą alternatywę dla dzieci uczących się zdrowych zachowań żywieniowych. Wcześniejsze badania wykazały, że młodzież jest bardziej skłonna do spożywania pokarmów bogatych w składniki odżywcze, w tym owoców i warzyw, jeśli była zaangażowana w przygotowywanie potraw.

Współczesny duży udział w diecie gotowych potraw i brak angażowania młodego pokolenia przez rodziców do pomocy przy przygotowywaniu posiłków doprowadziły do spadku umiejętności kulinarnych wśród dzieci. Zamiast tego zapewnianie edukacji żywieniowej w środowisku szkolnym może mieć istotny pozytywny wpływ na wiedzę, postawy, umiejętności i zachowania dzieci.

Ponadto zaobserwowano, że wspólne gotowanie przez rodziców i dzieci zwiększa spożycie warzyw przez dzieci.

W ramach badania skonstruowano dwie 10-minutowe kompilacje klipów wideo z tego samego programu na potrzeby ekspozycji eksperymentalnej. Jedna koncentrowała się wyłącznie na zdrowej żywności (pomidory, cebula, brukselka, rzodkiewki, ogórki, melon, fasola, czerwona papryka, kapusta i jabłka), druga na niezdrowej żywności (hamburger, frytki z majonezem, rogaliki). Określenie tych produktów jako zdrowych lub niezdrowych oparto na zaleceniach Holenderskiego Centrum Żywienia Dla Dzieci. Uczestnicy próbowali także niektórych z tych potraw. Na przykład w niezdrowym stanie jedzenia uczestnicy wideoklipu zostali poproszeni o posmakowanie talerza frytek z majonezem, a następnie listę wszystkich składników, które według nich były potrzebne do przygotowania dania. A zatem, klipy wideo zawierały informacje o (i pokazały faktyczne spożywanie) zdrowej lub niezdrowej żywności.

Wnioski

To badanie wskazuje na widoczność zdrowszych opcji zarówno pod względem wyboru jedzenia, jak i wielkości porcji w programach kulinarnych, co powoduje, że młodzi widzowie pragną zdrowszych wyborów, a następnie reagują na te pragnienia.

Ważne są też inne aspekty. Na przykład dzieci, które nie lubią próbować nowej żywności, rzadziej wykazują silniejsze pragnienie zdrowszych wyborów po obejrzeniu programu telewizyjnego. Jednak z wiekiem zaczynają czuć się bardziej odpowiedzialne za swoje nawyki żywieniowe i mogą polegać na informacjach, których nauczyły się wcześniej.

Szkoły stanowią najskuteczniejszy sposób dotarcia do dużej części ważnej grupy docelowej, która obejmuje zarówno dzieci, jak i personel szkolny. Pozytywne modelowanie zachowań dzieci i nauczycieli może zachęcić uczniów do wypróbowania nowych potraw, dla których wcześniej wykazywali niesmak.  Złe nawyki żywieniowe w dzieciństwie i okresie dojrzewania mają wiele negatywnych skutków dla wielu wskaźników zdrowia.

Podsumowanie

Prawdopodobieństwo spożywania owoców i warzyw wśród młodzieży i dorosłych jest ściśle związane z umiejętnością przygotowania potraw. Bardziej zaawansowane umiejętności gotowania wśród dzieci mogą pozytywnie wpłynąć na spożywanie owoców i warzyw w sposób, który utrzyma się w wieku dorosłym.

Źródło: Frans Folkvord, Doeschka Anschütz, Marieke Geurts. Watching TV Cooking Programs: Effects on Actual Food Intake Among Children. Journal of Nutrition Education and Behavior, 2019.