Otyłość nazywana jest epidemią XXI. Chociaż jest oczywiste, że nadmierne spożywanie żywności prowadzi do przyrostu masy ciała, niewiele wiadomo o podstawowych zachowaniach, które prowadzą do przejadania się. W badaniu podawano myszom warianty wysokotłuszczowej diety lub mieszanki rozdrobnionych batoników czekoladowych wraz z ich zwykłą karmą laboratoryjną, a następnie dokonano szczegółowej analizy aktywności zwierząt i zachowań żywieniowych. Wyniki opublikowano w „Journal Addiction Biology„. Naukowcy z Center for Genomic Regulation oraz Uniwersytetu Pompeu Fabra w Barcelonie (Hiszpania) odkryli, że po nadmiernym przyroście masy ciała, myszy zaczęły bardzo wcześnie wykazywać oznaki zachowań podobnych do uzależnienia i objadania się.
Zauważono, że gdy oferowana jest czekolada przez godzinę dziennie, zwierzęta kompulsywnie „objadały się”, konsumując tyle czekolady w ciągu jednej godziny, jak przez cały dzień, gdyby była ona stale dostępna. Zauważono także zachowania podobne do uzależnień, gdy myszy oczekując na podaż czekolady, ignorowały swobodnie dostępną karmę standardową. Jednocześnie spożywanie czekolady nie wydawało się nasycać głodu. Zespół badawczy odkrył, że gryzonie na diecie wysokotłuszczowej lub „czekoladowej” również zmieniły swoje codzienne nawyki. Bardziej prawdopodobne było spożywanie posiłków w ciągu dnia – myszy są zwykle karmione w nocy – gryzonie spożywały także częściej mniejsze ilości pożywienia w formie przekąsek niż kilka bardziej pożywnych posiłków.
Głównym problemem w leczeniu otyłości jest wysoki wskaźnik nawrotów do niewłaściwych nawyków żywieniowych po zakończeniu terapii. Naukowcy odkryli, że łatwy dostęp do diet hiperkalorycznych osłabia kontrolę nad poszukiwaniem pożywienia i ma szkodliwy wpływ na m.in. zdolność uczenia się oraz motywację. Wyniki ujawniły, że długoterminowa ekspozycja na dietę hiperkaloryczną pogarsza zdolność kontrolowania zachowań żywieniowych, wpływając niekorzystnie na procesy poznawcze odpowiedzialne za racjonalną kontrolę przyjmowania pokarmu.
Otyłość to nie tylko choroba metaboliczna – jest to także problem behawioralny. Dzięki zrozumieniu zachowań, które prowadzą do otyłości i wczesnego rozpoznawania symptomów ostrzegawczych, można opracować skuteczną terapię. Naukowcy rozszerzają teraz swoje badania na większą liczbę gryzoni, a także planują przyjrzeć się zachowaniom uzależniającym u osób otyłych, aby przeanalizować, jak powyższe wnioski są prawidłowe także w przypadku ludzi.
Podsumowanie
Naukowcy dodają, że trudno jest zredukować masę ciała z sukcesem, a wielu ludzi doświadcza efektu jo-jo. Należy przede wszystkim skupić się na zapobieganiu otyłości, a to badanie pokazuje, że rozumienie i modyfikowanie zachowań żywieniowych może być kluczowe.
Źródło: Jose Espinosa-Carrasco, Aurelijus Burokas, Marta Fructuoso, Ionas Erb, Elena Martín-García, Miriam Gutiérrez-Martos, Cedric Notredame, Rafael Maldonado, Mara Dierssen. Time-course and dynamics of obesity-related behavioral changes induced by energy-dense foods in mice. Addiction Biology, 2018; 23 (2): 531
