Sok z kiszonych buraków. Jak go przygotować i dlaczego warto?

Avatar photo
sok z kiszonego buraka

Sok z kiszonych buraków jest bardzo wartościowym napojem, który wzmacnia organizm. Spróbowanie go to prawdziwy must have każdego zdrowo odżywiającego się człowieka. Aby przygotować go w domu i cieszyć się jego smakiem, musimy przestrzegać kilku zasad.

Sok z kiszonego buraka jest bogaty w witaminy. Cukrzycy często obawiają się spożywania zakwasu ze względu na ilość cukru obecnego w burakach. To błąd. Fermentacja znacznie obniża jego poziom, więc jest bezpieczny dla diabetyków. Z jego dobrodziejstw powinny korzystać również kobiety w ciąży [8]. Towarzyszące ciężarnym zaparcia można zniwelować przez picie zakwasu z buraka.

Przepis. Jak zrobić sok z kiszonych buraków?

Poniżej umieściłam podstawową wersję przepisu na sok z kiszonych buraków. Można go dowolnie ulepszać według własnych upodobań.

SKŁADNIKI:

  • 1 kg buraków;
  • 3 szklanki przegotowanej, ostudzonej wody;
  • 4 ząbki czosnku;
  • 1 łyżka soli;
  • Liść laurowy, pieprz w ziarnach, koper;
  • Kawałek korzenia chrzanu;
  • Opcjonalnie: gorczyca, ziele angielskie, majeranek lub tymianek;

WYKONANIE:

Warzywa obieramy, myjemy, buraki kroimy na plastry lub w kostkę podobnej wielkości. Do glinianego (może być też szklany) garnuszka lub 2- litrowego słoika wsypujemy przyprawy, korzeń chrzanu, koper i 4 ząbki czosnku. Następnie ciasno układamy pokrojone wcześniej buraki. Teraz czas na solankę. Podobnie jak do kiszenia ogórków na 1 litr solanki używamy 1 łyżki soli. Do garnka wlewamy wodę i dodajemy sól. Mieszamy do czasu całkowitego rozpuszczenia.

Ważne, aby przykryć solanką wszystkie warzywa. Jeżeli część wystaje ponad powierzchnię płynu- dolej solanki. Teraz odstaw na 5-7 dni w ciepłe miejsce. Może to być kuchenna szafka lub blat. Do nastawionego zakwasu należy raz dziennie zajrzeć. Przez pierwsze 3 dni na jego powierzchni pojawi się piana. Należy ją ściągać wyparzoną łyżką. Kiedy piana przestanie się pojawiać, a zakwas postanowiłeś zrobić w słoiku, to dopiero teraz możesz go dokładnie zakręcić. Po upływie około 5-7 dni od zrobienia zakwasu możesz go spróbować. Jeżeli jest kwaskowaty i czuć w nim przyprawy to powinien być już gotowy. 

Kolejny etap to przelewanie. Sok należy przecedzić przez sito lub jałową gazę do wyparzonego garnka, miski. Następnie lejkiem do wyparzonych butelek. Zakręcić i umieścić w lodówce. Tak przygotowany zakwas możemy przechowywać nawet do kilku tygodni.

Ile pić soku z buraków?

Nie znalazłam dokładnych wytycznych co do zalecanych ilości wypijanego soku. Jak w każdej sytuacji zalecałabym zdrowy rozsądek i umiar. Zakwas z buraka polecam pić codziennie, rano, na czczo. Warto zacząć od kilku łyżek soku rozcieńczonego w stosunku 1:1 z wodą. Co kilka dni możemy zwiększać jego ilość w diecie. 

Zastosowanie

Pozostałości buraków możemy wykorzystać na różne sposoby:

  1. Możemy, używając sokowirówki, otrzymać dodatkową porcję soku.
  2. Użyć zblendowanych buraków jako bazę do smoothie.
  3. Pokroić na plasterki i użyć do stworzenia przepysznych kanapek.
  4. Pokroić w kostkę i dodać do sałatki lub surówki.
  5. Może być też bazą do pysznego chłodnika lub barszczu czerwonego.

Zasady przechowywania zakwasu z buraka

Jedną z nich jest przechowywanie gotowego soku w lodówce. W internecie możemy obejrzeć filmik, gdzie pokazane są konsekwencje źle przechowywanego zakwasu. Mężczyzna pokazuje swoje mieszkanie tuż po katastrofie. Wszystko wokół niego i on sam jest opryskane zakwasem z buraka. Stało się tak w wyniku nagromadzenia dużej ilości gazów w butelce niepoprawnie przechowywanego napoju. Bohater filmu przechowywał zakwas w temperaturze pokojowej, co przyspiesza fermentacje i nagromadzenie gazów. Nakrętka odskoczyła wypchnięta przez duże ciśnienie, a zawartość rozbryzgała na całą kuchnię. Producent zakwasu zachował się bardzo uczciwie i sfinansował malowanie kuchni bohaterowi tego filmu. Otrzymał on również informacje jak prawidłowo pić i przechowywać zakwas z buraków.

Sok z buraka – kiszony czy nie?

Sok z kiszonych buraków zawiera wiele witamin i innych wartości odżywczych. W tabeli poniżej przedstawiłam dla porównania wartości surowego buraka i zakwasu z niego przygotowanego.

Zobacz również
sumak przyprawa

Tabela nr 1: Porównanie wartości soku z buraka i zakwasu buraczanego. [1,2,3]

 SOK Z BURAKAZAKWAS Z BURAKA 
KCAL85 kcal /250 ml29 kcal/250 ml
WĘGLOWODANY19 g/250 ml0,5 g/250 ml
WITAMINA C17,25 mg /250 ml6 mg/250 ml
WAPŃ67,5 mg/250 ml23 mg/250 ml
ŻELAZO2,75 mg /250 ml1 mg/250 ml
MAGNEZ30 mg /250 ml32 mg/250 ml
FOSFOR32,5 mg/250 ml53 mg/250 ml
POTAS632,5 mg/250 ml442 mg/250 ml
CYNK1 mg/ 250 ml46 mg/250 ml

W tabeli porównałam sok z buraka z kiszonym sokiem z buraka. Możemy zauważyć, że kaloryczność i zawartość cukrów zmniejsza się poprzez fermentacje. Działa to na korzyść osób na dietach redukcyjnych i cukrzyków [1].

Kiszenie jest stosowane w celu utrwalenia soku z buraka. Fermentacja mlekowa powoduje rozwój bakterii mlekowych. Stymulują one komórki gospodarza do naprawy błony śluzowej lub regeneracji komórek. Dzięki temu do krwi nie przedostają się szkodliwe substancje, które mogą powodować choroby [4].

Gotowy sfermentowany produkt stymuluje wzrost korzystnej mikroflory jelitowej.

sok z kiszonego buraka
123RF

Kiszony sok z buraka- właściwości [5]:

  • Reguluje przemianę materii;
  • Poprawia pracę jelit, wątroby, nerek;
  • Zapobiega zaparciom;
  • Podnosi odporność organizmu;
  • Działa przeciwnowotworowo;
  • Reguluje ciśnienie krwi;
  • Zapobiega powstawaniu anemii i wspomaga jej leczenie;

Przeciwwskazania

Jak każdy produkt ma swoje przeciwskazania. Nie zaleca się picia soku z kiszonych buraków osobom z przewlekłym zapaleniem nerek lub kamicą nerkową [6]. Podagra (dna moczanowa) ze względu na wysoką zawartość szczawianów w zakwasie również dyskwalifikuje chorych z picia tego napoju. Osoby cierpiące na reumatyzm też powinny z niego zrezygnować.

Może on również zwiększać objawy zgagi, refluksu i wrzodów żołądka [7]. 

Kilka cennych wskazówek:

  • Jeżeli na Twoim zakwasie pojawi się biała piana, nie panikuj. Nie musi to od razu oznaczać pleśni. Być może piana powstała w wyniku fermentacji i jest czymś naturalnym. Powinna zniknąć za kilka dni.
  • Natomiast jeżeli zakwas ciągnie się, a jego konsystencja przypomina kisiel, to przestaw go w chłodniejsze miejsce. Być może to etap przejściowy i w ten sposób uratujesz sok. Jeżeli ten proces okaże się bezskuteczny, spróbuj dodać do zakwasu wody z kiszonych ogórków. Dzięki wysokiej ilości bakterii mlekowych konsystencja zakwasu wróci do pożądanej. 
  • Jeżeli podczas przygotowywania zakwasu pobrudziłeś ubranie, działaj szybko! Przelej plamę wrzątkiem, a następnie wypierz jak zwykle.
  • Buraczki są silnie brudzące -zakwas przygotowuj w rękawiczkach.
  • Przed każdym przygotowaniem zakwasu, który chcesz przechowywać dłuższy czas, wymień nakrętki do butelek lu słoików na nowe.
  • Uważaj na wyszczerbione butelki lub słoiki.
  • Jałowość! To przepis na sukces w przygotowaniu soku z kiszonych buraków. Butelki i nakrętki muszą być wyparzone. 
  • Ważne, aby warzywa były w pełni pokryte solanką. Jeżeli masz z tym problem, to w sprzedaży dostępne są specjalne obciążniki do kiszonek i siatki dociskowe.
  • Nie próbuj ratować spleśniałego zakwasu. Wyrzuć go i przygotuj kolejny!

Bibliografia:

  1. Właściwości zakwasu z buraków – ile i jak pić, zastosowanie, przeciwwskazania (arkanasmaku.pl)(2021)
  2. Burak – właściwości odżywcze, kalorie, indeks glikemiczny – Healthlife (2021)
  3. H. Kunachowicz „Tabele składu i wartości odżywczej żywności” str. 398-405
  4. P. Zdziobek Kwasy fenolowe i flawonoidy w kiszonkach warzywnych(2022)
  5. H. Stolińska „Zakłamane jedzenie, obalamy mity zdrowego odżywiania” str.282 (2020)
  6. Sok z kiszonych buraków – przeciwskazania do picia soku, właściwości (arkanasmaku.pl) (2021)
  7. Zakwas z buraków – właściwości, spożywanie, przeciwwskazania, cena – Kiszone Specjały (kiszonespecjaly.pl) 
  8. Kiszonki w ciąży: zdrowe jelita – bezpieczna ciąża Blog | Sklep Bio Food (2020)