Kofeina i jej działanie

Avatar photo
✔ Aktualizacja: nowe wyniki badań
kofeina działanie

Kofeina jest to stymulant, który znajduje się w niektórych napojach takich jak kawa, herbata, cola czy też można ją znaleźć w czekoladzie bądź guaranie. Występuje w postaci napojów ale także można ją już suplementować pod postacią tabletek. Często znajduje się w składzie suplementów przedtreningowych, a także w termogenikach.

Dawkowanie kofeiny

Podatność na jej działanie jest cechą indywidualną i zależy także od wieku – lecz organizm po upływie czasu potrafi powiększać swoją tolerancję na ten stymulant. Aby uzyskać podobne pobudzenie, co początkowo trzeba przyjmować większe dawki.

Działa także moczopędnie lecz w dawkach powyżej 300 mg dziennie – przy mniejszej ilości nie powoduje większej produkcji moczu niż np. woda. Badania wykazały także, że jej działanie moczopędne występuje tylko podczas spoczynku, a podczas wysiłku nie ma większego znaczenia.

Dawki powyżej 600 mg mogą powodować znaczną utratę płynów.

Działanie kofeiny

Jej działanie opiera się na wpływie na centralny układ nerwowy- zwiększa refleks, koncentrację i wytrzymałość. Kofeina pobudza także produkcję adrenaliny, a w dawkach powyżej 5mg/ kg – produkcję kwasów tłuszczowych. Zatem dzięki niej, w energię przetwarzane są kwasy tłuszczowe – a nie glikogen.

Potrafi także wpływać na kurczliwość mięśni, uwalniając zapasy wapnia do komórek mięśniowych. Badania naukowe udowodniły, że jest ona korzystna dla sportowców zarówno przy aktywności o wysokim poziomie intensywności – ale także o intensywności niższej, np. podczas wysiłków tlenowych. Pomaga także chorym na astmę – już w XIX wieku podawano ją cierpiącym na duszności, co zmniejszało nasilenie i częstotliwość ataków o 23%. Dzieje się tak za sprawą rozszerzenia oskrzeli i zmniejszenia zmęczenia mięśni oddechowych po jej spożyciu.

Kofeina w kawie

Dostarczana do organizmu pod postacią kawy przynosi dodatkowe korzyści, ponieważ zawiera ona wiele substancji chroniących przed np. nowotworami – tj. przeciwutleniaczy. Kawa zmniejsza także ryzyko niedokrwiennej choroby serca. Picie ok. 2 filiżanek dziennie zwiększa przepływ krwi ( za sprawą rozszerzenia tętnic wieńcowych. Polifenole zawarte w kawie chronią śródbłonek tętnic przed uszkodzeniem.

Zobacz również
miażdżyca

Skutki uboczne spożycia kofeiny

Kofeina została zaklasyfikowana jako używka, ponieważ działa ona na organizm farmakologicznie.

Skutki uboczne jakie może powodować kofeina to: bezsenność, bóle głowy, niepokój, poirytowanie i drżenie. Nagłe odstawienie może powodować ,,głód kofeinowy” objawiający się bólami głowy czy zmęczeniem – lecz trwa to przeciętnie kilka dni, stopniowe odzwyczajanie się nie powoduje zwykle żadnych dolegliwości.

🔎 Suplementowanie kofeiny w dużych dawkach i w dłuższym okresie podnosi także ciśnienie krwi [1]. Meta-analiza badań [1] nad wpływem suplementacji kofeiną na ciśnienie krwi wykazała, że kofeina znacząco zwiększa zarówno ciśnienie skurczowe (SBP), jak i rozkurczowe (DBP) u dorosłych. Efekt ten był szczególnie widoczny przy wyższych dawkach suplementacji (powyżej 400 mg/dzień) oraz w dłuższym okresie suplementacji (ponad 9 tygodni).

Bibliografia:

  1. Abbas-Hashemi SA, Hosseininasab D, Rastgoo S, Shiraseb F, Asbaghi O. The effects of caffeine supplementation on blood pressure in adults: A systematic review and dose-response meta-analysis. Clin Nutr ESPEN. 2023 Dec;58:165-177. doi: 10.1016/j.clnesp.2023.09.923. Epub 2023 Sep 30. PMID: 38057002.
  • Data pierwotnej publikacji: 26.01.2015
  • Data ostatniej aktualizacji o wyniki badań: 21.01.2024